PPT slides
Achtergrondinformatie
Hieronder worden enkele natuurinclusieve bedrijven beschreven, met name veehouderijbedrijven (melkvee en vleesvee), akkerbouw, tuinbouw en gemengde bedrijven. We beschrijven bedrijven die enkele stappen richting natuurinclusieve landbouw hebben gezet en bedrijven die vergaand natuurinclusief zijn. Alle voorbeelden zijn overgenomen uit: Polman en Dijkshoorn, 2019.
| Paginaboom | |||
|---|---|---|---|
|
...
Akkerbouw, Janse, Zeeland. ‘Om een van de mooiste bedrijven van Zeeland te worden moeten we continu met ons bedrijf bezig zijn om het te vervolmaken.’
Het bedrijf (65 ha) betreft akkerbouw op kleigrond met een gewoon akkerbouwbouwplan (1 op 6 teelt van aardappelen, suikerbieten, tarwe en graszaad). Als speciaal gewas wordt op 1,5 ha zeekraal geteeld. De landschapscamping heeft 60 campingplaatsen. Ten slotte zijn er op het bedrijf 2 ha dijken, is er een wandelpad aangelegd en om het erf ligt streekeigen beplanting.
De locatie van het bedrijf dicht bij het Veerse Meer voor recreatie is een van de sterke punten van het bedrijf. De bezoekers zijn ook duidelijk in de natuur geïnteresseerd. De natuurontwikkeling bestaat uit natuurvriendelijke oevers, drinkputten en er zijn bloemenranden aangelegd. De bloemenranden zijn soms moeilijk in te passen door de onkruiddruk op de akkerbouwgewassen. Zeekraal is een echt streekproduct uit Zeeland. Janse teelt dit op het land met behulp van het zoute water uit het Veerse Meer. De meerwaarde van agrarisch natuurbeheer is dat de mensen op de camping er gaan lopen, er meer een totale beleving van krijgen, ervan genieten, en daardoor sneller terugkomen naar het bedrijf of er langer blijven. Mogelijk speelt dit in het voor- en naseizoen een grotere rol dan in het hoogseizoen. Voor het ondernemerschap van Janse geldt: nooit nee verkopen, proberen een kwalitatief goed product neer te zetten, risicospreiding en innovatie als belangrijke uitgangspunten.
Akkerbouw, Waalkens, Flevopolder. “Ik wil mijn bedrijf continue ontwikkelen.”
Hilchard Waalkens heeft een akkerbouwbedrijf, met 100 ha, aardappel, ui en tarwe.
Samen met de buurman (akkerbouwer) beschikt Hilchard Waalkens over een rendabele eenheid grond. Machines en één medewerker worden gedeeld om daarmee kosten te kunnen drukken. ‘Eigenlijk is de grond hier te duur’, aldus Waalkens, maar ‘Met de bodem verdien je je geld’. Dat is ook de reden dat de helft van het bouwplan bestaat uit de teelt van tarwe (extensief). Deze keuze betaalt zich terug in de opbrengst per ha en hogere prijs door betere kwaliteit van zijn uien en aardappels(intensief). In het belang van goede grond ziet Waalkens in de toekomst de inzet van kleine robotjes op zijn bedrijf. Maar ook nu al zit Waalkens vol met plannen. Eerder renoveerde hij zijn schuur, plaatste zonnepanelen en zijn bedrijf wordt binnenkort energieneutraal.
De aanpassing naar minder intensieve akkerbouw gaat gepaard met een groot aantal maatregelen om vooral het organische stof gehalte van de bodem te bevorderen. Genoemd is al de positieve invloed van tarwe op het bouwplan. Andere maatregelen zijn onder andere stro hakselen, groen bemesting en een optimale drainage. Ook de inzet van lichtere machines welke met een goede bandenspanning rijden tijdens droge omstandigheden helpt mee voor de bodemkwaliteit. Maar er is meer dan bodem. Rekening houden met de natuur betekent ook zo weinig mogelijk gewasbeschermingsmiddelen gebruiken en akkerrandenbeheer. Computerprogramma’s helpen het optimale spuitmoment en dosering te bepalen. Bovendien worden insecticiden aangewend die natuurlijke vijanden sparen. Het zorgt allemaal niet direct voor extra verdiensten, maar je ziet het uiteindelijk terug in een betere kwaliteit van je producten en draagvlak bij de maatschappij. Zo ben je continue aan het balanceren tussen ecologie en economie.
Melkveehouderij, Harberink, Overijssel. ‘Het is voor terreinbeherende organisaties even wennen als boeren ook natuurdoelen gaan realiseren.’
Honderdvijftig hectare aaneengesloten bedrijf op kleigrond in en rond de uiterwaarden van de IJssel. Het bedrijf heeft 80 melkkoeien en jongvee in een potstal en een melkproductie van 5.000 kilo. Het stro voor de stal en het voer van de dieren worden zelf verbouwd. Op termijn kan de Keizersrande de stadsboerderij van Deventer zijn.
Annette Harberink pacht sinds november 2013 dit nieuwe bedrijf van Stichting IJssellandschap met als opdracht om Natura 2000-doelen te halen. Ze vervult hiermee haar droom om ooit een boerderij te kunnen runnen. Het bedrijf moet op grondgebonden wijze zelf voorzien in de (voeder)behoefte van de dieren. Het bedrijf ligt in de uiterwaarden van de IJssel bij Deventer. Met 80 MRIJ-melkkoeien wordt op grondgebonden wijze biologische melk en vlees en natuur, water en landschap geproduceerd. Melk en vlees vormen ongeveer twee derde van de omzet. Op termijn wil Harberink merkmelk in de regio gaan vermarkten. Het bedrijf ligt op loopafstand van Deventer en is toegankelijk via wandelpaden. Dat maakt het gemakkelijk om contact te leggen met burgers. De werkzaamheden en het onderhoud van het landschap en de natuur zijn investeringen in de community. Dit onderhoud en het realiseren van de natuur- en waterdoelen gebeurt op contractbasis. Deze unieke combinatie van doelen vraagt om zowel een nieuwe aanpak als het gebruiken van ervaringskennis van de vorige generatie boeren.
...
...
|
...
Tuinderij Natuurluck is een klein en daarmee kwetsbaar bedrijf. Het is van belang om zoveel mogelijk te doen om inkomsten te waarborgen. Zo wordt er een grote diversiteit aan producten geteeld, welke voor meerdere doelgroepen interessant zijn. Jaarlijks worden ongeveer vier nieuwe gewassen uitgeprobeerd om het sortiment te verruimen. Er zijn teeltafspraken met diverse afnemers, waarborg gegarandeerde afzet, en er wordt gebruik gemaakt van diverse teeltvormen: koude kas, boogtunnelkassen en de koude grond. Hierdoor is er zoveel mogelijk spreiding en opeenvolging van de oogst. Bovendien kan het bedrijf met producten komen op tijdstippen waar anderen het niet kunnen leveren. Het bedrijf gebruikt weinig machines waardoor René zeer betrokken is bij de bodem en de plant. Natuurluck teelt biologisch, wat onder andere inhoudt dat er geen kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Deze middelen kunnen het bodemleven verstoren en hiermee de kans op ziektes en plagen in het gewas vergroten. Er wordt van alles gedaan om het mooie ecologische evenwicht in de bodem, dat afgelopen jaren is gecreëerd, te behouden.
Veehouderij, John Arink, Achterhoek. ‘Als de ecologie op orde is, komt dat ten goede aan de productie en het gewas.’
Het biologisch melkvee- en vleesveebedrijf van John Arink ligt in de Achterhoek. Het bedrijf is vrij goed ontsloten en heeft een aaneengesloten kavel van 28 ha. De overige percelen liggen verspreid rondom het Korenburgerveen. Arink heeft 37 ha blijvend grasland, 10 ha tijdelijk grasland, 4 ha snijmais en 24 ha akkerbouw. Daarnaast laat Arink 100 ha natuurgrasland begrazen met jongvee en vleesvee. Arink heeft 50 melkkoeien met 120 stuks jong- en vleesvee van 0 tot 2,5 jaar.
Het op ecologisch verantwoorde wijze produceren van melk en vlees is de hoofdtak van het bedrijf van John Arink. Daarnaast heeft Arink een aantal bedrijfsactiviteiten ontplooid die zorgen voor extra inkomsten. Er is een eigen winkel met een website, tal van educatieactiviteiten, een gastenverblijf (5 hotelkamers)en agrarisch natuurbeheer. Arink pacht gronden van Natuurmonumenten in en rond natuurgebieden, verspreid door de gemeente Winterswijk. Arink richt zich daarnaastop de teelt van voedingsgewassen, zoals spelt en roggeteelt voor brood en consumptieaardappelen. Hij wil dat zijn boerderij een goede en vooral gewaardeerde plek in de samenleving krijgt. Arink heeft de ambitie om toe te werken naar een landbouwsysteem dat 90% minder fossiele brandstoffen vraagt, met name door het aanwenden van wind- en zonne-energie.
Vleesveehouderij, Klein Swormink, Overijssel. ‘We willen laten zien dat je ook goed kunt boeren met meer variatie aan planten en dieren, en dat je daardoor producten krijgt met veel meer smaak.’
Biologisch rundveebedrijf (Brandrode) voor vlees en melk met 36 hectare land, waarvan enkele hectares akkers voor maïs en graan. Sinds 2015 worden er ongeveer 45 (hoofdzakelijk) Brandrode runderen gemolken. Deze verzorgen en begrazen o.a. 80 hectare natuur in de omgeving van Deventer, zoals de uiterwaarden van de IJssel en in het natuurgebied rondom de Douwelerkolk. Verder wordt een deel van de melk verzuivelt tot diverse yoghurt, kwark en vla variaties. Momenteel gaat daar zo’n 300-400 liter melk per week in om. De zuivelproducten worden gekocht vanuit de boerderijwinkel, maar ook aan andere afnemers (horeca, supermarkten en andere boerderijwinkels). De ambitie van Klein Swormink is om door te schakelen van biologisch naar biologisch dynamische (BD) productie.
Enerzijds vervullen de Brandrode runderen een nuttige functie bij het begrazen van natuurterreinen, anderzijds kiest Klein Swormink voor dit Oudhollandse ras omdat zij goede melk en smaakvol vlees leveren. Voor een juiste prijs is het belangrijk dat dit verhaal wordt verteld aan plaatselijke afnemers en betere restaurants. Momenteel kopen vooral biologische slagers het vlees. De melk gaat nu grotendeels als biologische melk naar Eko Holland. Klein Swormink heeft gezochtnaar een manier om het verhaal van de Brandrode runderen in combinatie met de bedrijfsvoering (veel natuurbegrazing) te vertalen naar een meeropbrengst van de melk. Dit gebeurt nu door middel van de productie van zuivel met distributie via korte ketens. Het bevorderen van biodiversiteit betekent minder intensief graslandbeheer. In slootkanten en houtwallen staan verscheidene bloemen.
Gemengd bedrijf, Van Melick, Limburg. ‘Kwantiteit is nog geen kwaliteit.’
Het bedrijf bestaat uit 45 ha akkerbouw (suikerbieten en mais gangbaar), 20 ha biologische pompeonen, 60 melkkoeien die op 35 ha grasklaver/graskruiden jaarlijks 520.000 kg melk produceren, een vakantie- en een zorgtak. Op 65 ha van Staatsbosbeheer en particulieren wordt natuurbeheer uitgevoerd. Op eigen initiatief worden nestkasten voor kerkuilen en landschapselementen onderhouden. Hij is begonnen met composteren via de Bokasi aanpak en nu overgestapt naar de CMC(Oostenrijkse) methode vanwege de snelheid en betere garanties op de juiste kwaliteit compost.
...