Versies vergeleken

Oude versie 22

changes.mady.by.user Tessa Jacobs

Opgeslagen op

in vergelijking met

Nieuwe versie 23

changes.mady.by.user Tessa Jacobs

Opgeslagen op

Sleutel

  • Deze regel is toegevoegd.
  • Deze regel is verwijderd.
  • Formattering is gewijzigd.
Uittreksel
hiddentrue

Jute bestaat uit gesponnen ruwe, sterke draden gemaakt uit lange, zachte, glanzende, plantaardige bastvezels van planten uit het geslacht Corchorus. Jute kan worden opgehangen door deze op een hokafscheiding vast te klemmen met een U profiel of middels metalen ophangsystemen.

Geschikt voor

Zuigende en gespeende biggen | Vleesvarkens | Opfokzeugen | Zeugen (verrijking & nestmateriaal) | Beren

Omschrijving materiaal

Jute is verkrijgbaar als zakken (110 cm x 60 cm, 240 gr/m2), losse vellen (165 cm x 60 cm, 240 gr/m2) en op rol, zowel steriel als niet steriel. Jute bestaat uit gesponnen ruwe, sterke draden gemaakt uit lange, zachte, glanzende, plantaardige bastvezels van planten uit het geslacht Corchorus. De vezels van jute zijn hoofdzakelijk samengesteld uit cellulose en lignine. Jute kan worden opgehangen door deze op een hokafscheiding vast te klemmen met een U profiel of middels metalen ophangsystemen (bekijk video).

Voordelen

  • Varkens kunnen jute slopen.

  • Er kunnen meerdere dieren tegelijkertijd met de jute spelen.

  • Een jute vel/zak vermindert het bijtgedrag van varkens.

Nadelen

  • Varkens kunnen met hun oornummer vast komen te zitten in jute rafels. Indien het varken niet zelf loskomt (waarbij het oornummer ook kan uitscheuren), zal de dierverzorger het dier moeten helpen.

  • Bij toepassing van niet steriele jute is de kans aanwezig dat ongewenste bacteriën/virussen/schimmels op het bedrijf komen (b.v. Klebsiella bacterie).

  • Jute geeft geen verzadigingsgevoel of een betere darmgezondheid. Jute is uitsluitend speelmateriaal.

  • Indien stukken jute in de mest komen kan dit, afhankelijk van het mestafvoersysteem verstopping/problemen geven (bijvoorbeeld pompen die vastlopen).

Aanwijzingen & Aandachtspunten

Image RemovedImage Added

Plaats in het hok

Uitvouwen
titleToelichting

Verrijking: Jute dient bij voorkeur daar opgehangen te worden waar de dieren niet mesten of liggen, bijvoorbeeld aan de hokafscheiding langs de voerbak of aan de voorkant van het hok (zodat de jute te vervangen is zonder het hok in te stappen). Belangrijk is dat het uiteinde van de jute niet in de mest komt te hangen. Zodra dat gebeurt, verliest het de aantrekkelijkheid voor de varkens.

Nestbouwmateriaal:

🗸 Zeug gefixeerd in een box: een zak/vel wordt zo dicht en laag mogelijk bij de kop van de zeug opgehangen met een speciaal ophangsysteem. De zeug kan er dan goed bij. Het is wel van belang dat de zeug het vel/doek niet in de voerbak kan leggen zodat deze nat wordt. Hangt de jute hoog dan is de kans dat de zeug probeert het doek kapot te maken groter. Ze wil immers op de grond het nest maken.

🗸 Zeug los werpen in een vrijloopkraamhok: zak/vel los op de grond aanbieden.

Image Removed

Beschikbaar en bereikbaar

Uitvouwen
titleToelichting

Verrijking:

De jute als hokverrijking dient, uit oogpunt van hygiëne, net boven de vloer te hangen. Overige aanwijzingen:

🗸 De jute dient bij voorkeur breed gehangen te worden zodat meerdere dieren tegelijkertijd kunnen spelen met de jute.

🗸 Verwisselfrequentie: jute vellen/doeken dienen vervangen te worden als ze bijna geheel verdwenen zijn of als ze bevuild zijn met mest en urine. De jute dient na elke ronde vervangen te worden uit oogpunt van hygiëne.

Nestbouwmateriaal (bekijk video):

Bij toepassing van jute als nestbouwmateriaal is 1 doek voldoende. Overige aanwijzingen om gebruik en aantrekkelijkheid te vergroten:

Geef de jute doek op zijn vroegst één dag vóór het werpen aan de zeug.

🗸 De jute mag niet te dun zijn, anders is de kans groot dat de zeug deze in kleine stukken scheurt die in de put kunnen vallen.

🗸 Een jute vel van 220-300 gram per m2  strekt tot aanbeveling.

🗸 De breedte van het vel dient circa 40-50 cm te zijn. De lengte van het vel is afhankelijk van de uitvoering van de box. Er dient circa 40-50 cm doek op de grond te liggen. In verband met de stevigheid dient het vel bij voorkeur rondom gestikt te zijn.

🗸 Leg de jute na het werpen in het biggennest. De biggen zullen normaal gesproken op het vel gaan liggen. Maak bij voorkeur het doek vast in het nest. Spreidt het doek ook netjes uit zodat er zoveel mogelijk biggen op kunnen liggen. Laat het vel zo lang mogelijk liggen, maar haal hem wel weg als die erg bevuild of nat is.

Diercriteria

Verrijking met jute heeft de potentie om het bijtgedrag van varkens te verminderen [bron 1]. Zo is onder meer aangetoond dat staartbijten, oorbijten en ander beschadigend gedrag ongeveer voor de helft afnemen als de varkens vanaf hun geboorte beschikken over een jute zak/vel [bron 3].Onderstaand overzicht is ingevuld voor jute als hokverrijking en niet voor jute als nestbouwmateriaal1].

Bezigheid

Uitvouwen
titleToelichting

Varkens slopen jute graag. De jute gaat dan rafelen. Ook trekken ze stukken jute los. Als de jute breed ophangen is dan kunnen 4-5 varkens tegelijkertijd bezig zijn met de jute lap.

Wroetbaarheid

Uitvouwen
titleToelichting

Omdat de jute meestal uit oogpunt van hygiëne hangend wordt aangeboden en niet op de grond ligt is jute niet wroetbaar. Kleine stukken die losgetrokken worden en op de grond liggen zijn wel wroetbaar.

Kauwbaarheid

Uitvouwen
titleToelichting

Jute is kauwbaar mits het in voldoende mate beschikbaar is.

Afbreekbaarheid

Uitvouwen
titleToelichting

Jute is afbreekbaar (in rafels trekken of stukjes los trekken).

Eetbaarheid

Uitvouwen
titleToelichting

Jute is deels eetbaar maar heeft geen gezondheids-voordeel.

Veiligheid

Uitvouwen
titleToelichting

> Gesteriliseerde jute (kiemvrij) is veilig. Niet gesteriliseerde jute is niet 100% veilig (kan bacteriën en/of schimmels bevatten). Er zijn in de praktijk de laatste jaren enkele voorbeelden geweest waarbij het gebruik van jute gezondheidsproblemen gaf (Klebsiella bacterie). In 2020 is door de Gezondheidsdienst voor Dieren de Klebsiella bacterie in jute aangetoond. Dit kan leiden tot bloedvergiftiging. Bij biggen is er een verhoogde uitval en hebben de uitgevallen biggen blauwe opgezwollen buikjes. [bron 42]

> Varkens kunnen met hun oornummer vast komen te zitten in jute rafels. Indien het varken niet zelf loskomt, zal de dierverzorger het dier moeten helpen.

  • Groen = Positief 

  • Rood = Negatief 

  • Oranje = heeft beperkingen

Mens & Milieu

Materiaalkosten

Uitvouwen
titleToelichting

Vellen (165 cm x 60 cm, 240 gr/m2)

> Niet gesteriliseerde jute vel: circa €0,95 per vel

> Gesteriliseerde jute vellen: circa €1,40 per vel

 Jute zakken (110 cm x 60 cm, 240 gr/m2): circa €1,60 per zak

Metalen ophangsysteem: circa €15,00 per stuk inclusief montage set. [bron 53]

 Materiaalverbruik: Het verbruik van de jute als hokverrijking is verschillend [5bron 3] . Ervaringen op VIC Sterksel lieten een gemiddelde per hok zien van:

🗸 Kraamzeugen: 1 tot 4 doeken

🗸 Zuigende biggen 1 tot 2 doeken

🗸 Gespeende biggen: 3 tot 6 doeken (12 dieren per hok)

🗸 Vleesvarkens: 3 tot 12 doeken (12 dieren per hok)

Arbeidsbehoefte

Uitvouwen
titleToelichting

De arbeidsbehoefte is afhankelijk van het aantal vellen/zakken per ronde en het gemak van de manier van ophangen. Het vervangen van 1 vel/zak wordt ingeschat op 0,5-1 minuut per hok (ervaringen VIC Sterksel).

Mestafvoer

Uitvouwen
titleToelichting

Stukken jute kunnen in de mestput komen en verstopping in bochten van het mestafvoersysteem veroorzaken, of defecte pompen.

Gezondheidsrisico

Uitvouwen
titleToelichting

> Jute kan in enige mate (extra) fijnstof veroorzaken.

> Jute is brandbaar.

Milieurisico

Uitvouwen
titleToelichting

Producten van jute zijn biologisch afbreekbaar in 1-2 jaar.

Jute wordt afgevoerd via de restafvalafvoer en dit brengt afvalkosten met zich mee.

  • Groen = Positief 

  • Rood = Negatief 

  • Oranje = heeft beperkingen

Publicaties

Uitvouwen
titleBekijk publicaties

[1] Buijs, S., & Muns, R. (2019). A Review of the Effects of Non-Straw Enrichment on Tail Biting in Pigs. Animal, 9(10). https://doi.org/10.3390/ani9100824 [2] Bolhuis et al. (2018). Effects of loose housing and the provision of alternative nesting material on peri-partum sow behaviour and piglet survival. Applied Animal Behaviour Science, 202, pp. 28-33. https://doi-org.ezproxy.library.wur.nl/10.1016/j.applanim.2018.01.004[3] Ursinus et al, 2014. Damaging biting behaviors in Intensively kept rearing pigs: the effect of jute sacks and relations with production characteristics. J. Anim. Sci., 92(11), pp. 5193-202. https://doi-org.ezproxy.library.wur.nl/10.2527/jas.2014-7918

[42] Nieuwe Oogst, 2020. MS Schippers: 'Gebruik alleen steriele jutezak bij kraamzeug'

https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2020/10/23/ms-schippers-gebruik-alleen-steriele-jutezak-bij-kraamzeug

[53] KTBL, 2016. Beschäftigungsmöglichkeiten für Schweine: Lösungen - Bewertungen – Kosten, https://ira.agroscope.ch/de-CH/publication/25822

Extra foto- en videomateriaal
Anker
videos
videos

Een jute vel/doek kan ook als nestbouwmateriaal worden aangeboden aan de zeug vlak voor en tijdens werpen. Dit zorgt ervoor dat de zeug tijdens het werpen rustiger is en minder houdingsveranderingen laat zien tijdens het werpen [1,2]. Dit kan er voor zorgen dat ze minder biggen doodligt. Een doek wordt zo dicht en laag mogelijk bij de kop van de zeug opgehangen aan/door bijvoorbeeld een zelf vasttrekkend mechanisme. Na het werpen wordt de jute in het biggennest gelegd, en zullen de biggen er normaal gesproken op gaan liggen.

Nestbouwmaterialen

https://www.youtube.com/watch?v=b97MTQWk2LY

Jute als hokverrijking

https://www.youtube.com/watch?v=A16_CQ4WOhI

Jan Vogels licht toe waarom hij jute zakken gebruikt als hokverrijking en wat het effect is op het diergedrag. Hij vindt een jute zak één van de betere afleidingsmaterialen.

Ophangprofielen

Image RemovedImage Added
Image Removed

 

Overige foto’s

Image RemovedImage Added
Image Removed

Image Removed

Image Added