...
De absolute vochtigheid van de kaslucht AV is het aantal grammen vocht dat per kilo kaslucht daadwerkelijk aanwezig is, zie ook het bijgevoegde psychrodiagram. De absolute vochtigheid wordt ook wel uitgedrukt in gram per m3 m3 lucht. Hoewel AV in feite de basis is van het psychrodiagram, is het voor veel mensen toch een nieuw begrip. Meestal wordt immers gesproken over Relatieve Vochtigheid (RV) of Vochtdeficit (VD). De waarschijnlijke oorzaak is dat de allereerste instrumenten om vochtigheid te meten, namelijk de haarhygrometers, reageren op RV. Ook de ontwikkeling van schimmels is gerelateerd aan RV. AV geeft echter het beste en eenvoudigste inzicht in de vochtbalans van de kas; komt er vocht bij, wordt het vocht minder of blijft het stabiel? Daarnaast geeft het verschil in AV een goede maatstaf voor de mogelijkheid van vochttransport door bijvoorbeeld een energiescherm of
door een luchtraam. Let wel: AV komt dus zeker niet in de plaats van RV en VD; het geeft aanvullende informatie over de vochtigheidstoestand.
...
De mate van gewasverdamping in gram/m2m2.uur.
Ademhaling
Ademhaling wordt ook wel dissimilatie of verbranding genoemd. Dit is het omgekeerde proces van de fotosynthese waarbij zuurstof wordt gebonden aan suikers. Hierbij komt koolzuur (CO2CO2), water (H2OH2O) en energie vrij. Dit proces komt bij alle levende wezens voor. De energie in een plant komt niet vrij in de vorm van warmte, maar in de vorm van een fosfaatverbinding ATP (adenine trifosfaat). Wanneer één fosfaatverbinding wordt ontbonden komt energie vrij die kan worden gebruikt voor alle biochemische processen in de plant (stofwisseling genoemd). De chemische formule die hierbij hoort luidt: C6H12O6 C6H12O6 + 6 O2 O2 => 6CO2 + 6H2O 6 CO2 + 6 H2O + ATP.
Adiabatische koeling
...
Het idee achter het Aircokas-concept is om de voordelen van de gesloten kas zoals minder energieverbruik, minder CO2CO2-emissie en hogere productie te realiseren met beperkte investeringen. Onder andere door inzetten van hogedruk verneveling in combinatie met minder ventileren om de CO2 CO2 beter te benutten, beter isolerende schermdoeken, vochtbeheersing door het inblazen van buitenlucht en activeren van het gewas door kunstmatige luchtbeweging in plaats van stoken met de minimumbuis. Daarmee is de Aircokas een uitvoeringsvorm van de semi-gesloten kas. Het bijzondere van dit concept is echter dat de plant centraal staat in plaats van de techniek en dat energiebesparing geen doel op zichzelf is, maar een gevolg van het optimaliseren van het groeiklimaat.
...
De hoeveelheid waterdamp in gram/m2 m2.uur die door de bodem wordt verdampt. Ook hier is sprake van twee vormen onder invloed van straling en convectie.
...
Warmteoverdracht door luchtstroming langs een object dat warmer of kouder is dan de lucht uitgedrukt in W/m2m2.K Convectie is te vinden op allerlei plekken in de kas: tussen verwarmingsbuizen en de kaslucht, tussen de kaslucht en het kasdek, maar ook tussen de kaslucht en het gewas en de kaslucht en het schermdoek. In geval van natuurlijke luchtbeweging als gevolg van het temperatuurverschil tussen een oppervlak en de lucht ligt de overdrachtscoëfficient in de orde van 10 W/m2m2.°C. Dus als het oppervlak 5°C warmer is dan de omringende lucht bedraagt de convectieve warmtestroom circa 5x10= 50 W/m2m2. De convectieve warmte overdracht wordt lineair hoger met de luchtsnelheid als de luchtbeweging wordt gestimuleerd door bijvoorbeeld de wind over het kasdek, door een luchtraam, of door een ventilator.
...
Als vergelijking de hoeveelheid energie die het verbranden van 1 m3 m3 aardgas oplevert: De verbrandingswaarde van gas verschilt per samenstelling, daarom wordt gesproken over de calorische waarde in MJ/m3m3. Voor standaard Gronings aardgas is dat 31,65 MJ als die wordt verbrand in een ketel zonder rookgascondensor (onderwaarde). Deze hoeveelheid energie is dan voldoende om 1 m3 m3 water circa 7,5°C in temperatuur te verhogen.
...
Een ander voorbeeld is de Aardgas Equivalent (a.e.) voor energie, die gelijkgesteld is aan de bovengenoemde calorische waarde van Gronings aardgas, namelijk 31,65 MJ. Dit kan verwarring opleveren als deze eenheid a.e. wordt opgevat als een fysieke m3 m3 aardgas, waarbij geen rekening gehouden wordt met ketel- of WKK-rendement en sprake is van verschillende soorten gas met afwijkende calorische waarde.
...
Fotosynthese wordt ook wel (bruto) assimilatie genoemd. Dit is het proces dat alleen in groene bladeren van planten plaatsvindt. Hierbij wordt CO2 CO2 (koolzuur) en water omgezet in O2 O2 (zuurstof) en suiker. De benodigde energie wordt geleverd door PAR-licht. De chemische formule die hierbij hoort luidt: 6CO2 + 6H2O 6 CO2 + 6 H2O + PAR-licht => O2 + C6H12O6O2 + C6H12O6.
Geforceerde ventilatie
De drijvende kracht voor luchtuitwisseling wordt geleverd door ventilatoren.
...
De hoeveelheid waterdamp in gram/m2m2.uur die door het gewas wordt verdampt. Gewasverdamping zorgt voor de noodzakelijke afkoeling van de plant en is ook een drijvende kracht voor het transport van voedingselementen van de wortels naar de groeipunten. Verdamping vindt plaats door energietoevoer op twee manieren. De eerste is direct als gevolg van straling door de zon, door belichting of door de verwarming. De tweede is indirect door convectie als de planttemperatuur lager is dan de kasluchttemperatuur (natteboleffect).
...
Hieronder wordt verstaan de natuurlijke straling van de zon die bestaat uit UV, PAR en IR straling in het golflengte bereik van 300-2800 nanometer. Deze straling wordt gemeten met een zogenoemde pyranometer, ook wel solarimeter genoemd. Midden zomer kan de globale straling in Nederland waarden tot circa 1000 W/m2 m2 bereiken.
Groei
Groei kan worden uitgedrukt in toename van drogestof of van versgewicht in kg of kg per tijdseenheid.
...
Huidmondjes zijn kleine poriën in het bladoppervlak die kunnen openen en sluiten onder invloed van licht en de waterdruk (turgor) in het bladweefsel. Energie van de zon of van lampen leidt tot het openen van de huidmondjes in het blad zolang er in de plant voldoende water beschikbaar is. Zowel het PAR deel van het licht als het infrarode deel leveren verdampingsenergie. Als er geen PAR-licht beschikbaar is sluiten de huidmondjes, maar vindt er nog steeds verdamping plaats door het doorlaatbaar zijn voor waterdamp van (een deel van) het blad. Met het huidmondje regelt de plant de waterbalans en de energiebalans maar ook de opname van CO2CO2. Het gedrag van de huidmondjes geeft daardoor veel informatie over hoe de plant op dat moment functioneert
...
De K-waarde (ook wel aangeduid als U-waarde) van een kas bepaalt de hoeveelheid energie die nodig is om, met gesloten luchtramen, een temperatuurverschil met buiten te handhaven en wordt uitgedrukt in W/m2m2.K. Een gangbare kas met enkel glas heeft een K-waarde van circa 7 W/m2m2.K. Met een energiescherm kan deze waarde worden verlaagd naar bijvoorbeeld 3,5 W/m2m2.K en daarmee kan dan dus 50% energie worden bespaard op isolatieverlies.
...
Leaf Area Index LAI
De LAI is het aantal m2 m2 bladoppervlak per m2 m2 kasoppervlak. De waarde verschilt uiteraard per gewastype en de groeifase. Bij een volgroeid tomaten gewas is de LAI circa 3-4.
...
Er bestaan diverse oude en nieuwere manieren om luchtdruk of dampdruk aan te geven. De moderne manier in het SI stelsel is in Pascal. 1 Pascal = 1 Newton/m2m2. Hierbij is 1 Newton de kracht die een massa van 1 kilo uitoefent op 1 m2 m2 oppervlak door de versnelling van de zwaartekracht die gelijk is aan circa 9,8 m/s2s2. De oude eenheid van druk is de Atmosfeer of Bar die weergegeven wordt in kg/cm2 cm2 waarbij de normale luchtdruk op zeeniveau gemakshalve wordt gesteld op 1 kg/cm2cm2. Dit klopt echter niet helemaal, want de gangbare luchtdruk is bepaald door de nog oudere eenheid van druk op 76 cm kwikkolom. Aangezien de soortelijke massa van kwik gelijk is aan 13,596 komt de luchtdruk op zeeniveau overeen met 13,596 x 9,8 x 76 x 10.000 = 101,263 kPa.
...
Soms wordt gesteld dat overdruk op zichzelf ook zorgt voor een betere temperatuurverdeling omdat het verhindert dat er door de genoemde kieren plaatselijk ‘koude lucht naar binnen komt’. Dit is niet helemaal onjuist, maar wel moet worden bedacht dat het ten eerste gaat om heel weinig ingeblazen lucht (5 m3m3/m2m2. uur) en ten tweede dat de natuurlijke drukfluctuaties rond de kas als gevolg van wind aanzienlijk groter kunnen zijn dan de overdruk die met luchtinblaassystemen kan worden opgebouwd. En juist de windeffecten zorgen voor grote temperatuurverschillen.
...
Van deze begrippen is de gesloten kas natuurlijk het meest duidelijk: een kas zonder luchtramen, dus zonder luchtuitwisseling met buiten. Dat betekent dat de complete luchtbehandeling; verwarmen, koelen, bevochtigen en ontvochtigen volledig door de installatie moet worden verzorgd. Dit heeft onder meer als gevolg dat er een enorm grote en dure koelinstallatie nodig is en dat er in de zomer veel meer warmte (3 tot 4 keer zoveel) wordt ‘geoogst’ dan er in de winter nodig is om de kas te verwarmen. Het grootste voordeel is een hogere CO2CO2-concentratie dus meer groei.
De Open kas is de klassieke kas waarbij koelen en ontvochtigen uitsluitend met de luchtramen wordt gedaan en waarbij het activeren van het gewas vooral wordt gedaan met extra stoken (minimumbuis). Dit betekent dat de kas veel energie vraagt en dat er ook veel van de gedoseerde CO2 CO2 door de ramen naar buiten verdwijnt.
...
PAR, uitgedrukt in micromol/m2m2.s is dat deel van de straling dat door de plant kan worden benut voor fotosynthese in het golflengte bereik van 400-700 nanometer. Van direct zonlicht is dat circa 45%, bij indirect zonlicht met bewolking kan dat oplopen tot 59%. De rest is IR infrarood (circa 50%) en UV ultra violet (circa 5%) Beide zijn overigens wel van belang om bepaalde groeiprocessen te sturen.
...
Maat voor de sinkgrootte uitgedrukt in aantal vruchten of bloemstengels per m2 m2 kasoppervlakte.
...
Met uitstraling wordt bedoeld de afkoeling van het gewas doordat langgolvige warmtestraling wordt afgegeven aan een koud kasdek of een koud schermdoek. Dit is een vaak onderschat verschijnsel met een fors risico voor condensatie in de kop van het gewas en de bloemen. Uitstraling wordt aangegeven als een negatief getal. Binnen de kas komen waarden tussen 0 en – 50 W/m2 m2 voor als het kasdek meer dan 10°C kouder is dan het gewas. Op dezelfde manier kan de kas extra afkoelen door uitstraling naar de koude hemel. Afhankelijk van de bewolkingsgraad ligt de waarde in het bereik van 0 (bewolkt) tot – 150 W/m2 m2 (heldere hemel). Uitstraling treedt op zodra er een temperatuurverschil is, dus dag en nacht. Uitstraling kan worden gecompenseerd door straling van de zon, van lampen en van een hete verwarmingsbuis, of door convectiewarmte die wordt aangevoerd door de lucht.
...
De hoeveelheid uitgewisselde lucht in m3m3/m2m2.uur. Het voordeel van ventilatiesnelheid is dat hierbij in berekeningen en vergelijkingen de kashoogte niet hoeft te worden meegenomen. Daardoor is er een directere relatie met de capaciteit van luchtbehandelsystemen.
...
Geeft aan hoe vaak de kasinhoud per uur wordt ververst, dus in m3m3/m3 m3 uur.
Ventilatie of recirculatie capaciteit
De hoeveelheid lucht in m3m3/m2 m2 die per uur door een ventilatie- of recirculatiesysteem kan worden ingebracht of rondgepompt.
...