Vergelijking van inhoud

Leerdoel mbo en hbo:

·        Je weet in welke situatie en waarom er een nieuwe stijl groenbeheer nodig is en kunt dit onderbouwen en illustreren met voorbeelden.

Initiatieven van bewoners en bedrijven laten zien dat het openbaar groen in woonwijken vaak meer kan bijdragen aan de kwaliteit van de woonomgeving dan in een gangbare situatie het geval is. Die bijdragen van de groene ruimte worden ook wel ecosysteemdiensten genoemd. Verschillende organisaties en hun doelen zijn gebaat bij die diensten.

...

1.1 Vergroten van de betekenis van openbaar groen in woonwijken

Leerdoel mbo en hbo:

·        Je kunt voorbeelden geven hoe de betekenis van het openbaar groen in woonwijken vaak vergroot kan worden.

·        Je weet dat de betekenis van groen dat door bewoners en bedrijven is aangelegd voor bewoners groter is, en dat zij er meer betrokkenheid bij voelen.

Er is veel meer mogelijk op het gebied van openbaar groen in woonwijken dan we vaak zien. Het openbaar groen kan bijdragen aan gezond voedsel, een gevoel van verbondenheid tussen mensen, beweging en klimaat. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: een buurtmoestuin in plaats van een plantsoen met bodembedekkers; een ontmoetingsplek van buurtbewoners die samen het groen onderhouden; een speelplek voor kinderen waar de ouders en verzorgers samen voor toezicht zorgen; en een wateropvang om overtollig water op te vangen.

Het gaat hierbij om maatwerk: het groen zo maken dat het past bij specifieke wensen van bewoners. Daardoor kan het voor hen veel meer betekenis krijgen[i]. Het maakt dat bewoners meer verbinding met het groen voelenⁱ. Daarbij krijgt het groen ook duidelijk meer betekenis voor bewoners als ze het zelf aanleggen in plaats van dat de gemeente dat doet. Wat je betekenisvol of waardevol vindt, maakt dat je er op een andere manier naar kijkt en over denkt. Dat groen en natuur voor mensen een bepaalde waarde heeft, is een belangrijk aspect van het groen of de natuur. In de literatuur over mens en natuur (‘sociaalecologische systemen’) is dit onderbelichtⁱ. De waarde van groen hangt samen met hoe mensen het groen gevoelsmatig beleven. Iedereen kent en ervaart groen op zijn eigen manier[ii] en vormt het naar eigen inzicht of waarden als men er kans toe krijgt. Daarom is het belangrijk om bewoners te betrekken bij het groen in hun buurt. Daarbij moet de gemeente natuurlijk ook een publiek belang waarborgen: behoud en integratie van natuur en groenstructuur in verstedelijking[iii].

In Afbeelding 1 tot en met Afbeelding 6 zie je foto’s van groene initiatieven door bewoners en bedrijven. Deze foto’s laten zien dat er groen ontstaat dat anders is dan wat gemeenten zelf over het algemeen kunnen aanleggen met de bestaande middelen. De eerste twee foto’s zijn genomen in De Kersentuin in Leidsche Rijn. Hier hebben bewoners allemaal een deel van hun privégrond ingebracht om gezamenlijk te gebruiken en beheren. Op de eerste foto zie je hoe er met liefde en aandacht heel gedetailleerd is ingericht. Op de tweede foto zie je hoe de bewoners het gezamenlijke deel samen hebben ingericht. Dat is heel anders dan hoe een gemeente het groen inricht. Volgens de bewoners komen kinderen uit andere wijken er graag spelen.

...

In 1.1 las je over de verschillende betekenissen die groen kan hebben. Een ander woord voor de bijdragen van groen is ‘ecosysteemdiensten’. In Afbeelding 7 worden de verschillende soorten ecosysteemdiensten nog eens toegelicht.[iv] De term ecosysteem verwijst naar de natuur als systeem. Bij een groot aantal van de diensten die de natuur levert heeft de mens baat. Zo zorgt bijvoorbeeld de waterkringloop voor zoet drinkwater voor de mens. De natuur zuivert het water, zorgt dat hout en voedselgewassen groeien (primaire productie genoemd).

Als je goed kijkt, vind je in deze figuur ook de betekenissen van het groen op de foto’s van paragraaf 1.1  terug: de culturele diensten (gezondheid, recreatie), primaire productie (voedsel), regulerende diensten (waterregulatie), reinigend vermogen en biodiversiteit. Er is nog veel meer mogelijk dan je op de zes foto’s ziet.[1]

1.2  Groen is van belang voor verschillende organisaties, Beheer en Onderhoud betaalt

...

Je kunt als groenbedrijf bij deze organisaties of bij een procesmanager van de gemeente opdrachten proberen te verkrijgen, wanneer je in de woonomgeving ook aan hun doelen bijdraagt. Je moet hiervoor goed kunnen schakelen tussen behoeften en zeggenschap van de verschillende diensten. Je neemt dan een andere rol in dan wanneer je alleen in opdracht van de dienst Beheer en Onderhoud via een beeldbestek het openbaar groen onderhoudt (zie Kennisthema `Samenwerking en contracten’). Je moet meer overleggen en afstemmen.

...

[1] Aalbers en Bezemer, 2005, Bewonersinbreng in Groen I.

...

Aalbers, Kamphorst, Langers, 2019 Bedrijfs- en burgerinitiatieven in stedelijke natuur. Hun succesfactoren en knelpunten en hoe de lokale overheid ze kan helpen slagen. WoT Technical Report 118

...

[i] Aalbers, C., Luttik, J., De Haas, W., Pijls, H. (2015) Policy innovation by and for non-state initiatives in green open space. Spanish Journal of Rural Development, Vol. VI (3-4): 121-150

...

Elands B.H.M en E. Turnhout (red.) Burgers, beleid en natuur: tussen draagvlak en betrokkenheid Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu WOt studies

[ii] Jones, N. A., Shaw, S., Ross, H., Witt, K., & Pinner, B. (2016). The study of human values in understanding and managing social-ecological systems. Ecology and Society, 21(1).

[iii] onder andere Aalbers 2018. Governance and transition of greenspace in urban regions. PhD Thesis. p.34. (Zie ook de literatuurreferenties onder het figuur op p.34.)

[iv]Planbureau voor de Leefomgeving. 2012 Wat natuur de mens biedt. Ecosysteemdiensten in Nederland