Versies vergeleken

Sleutel

  • Deze regel is toegevoegd.
  • Deze regel is verwijderd.
  • Formattering is gewijzigd.

...

Vaste mest, compost/champost en bokashi kunnen veel voordelen bieden (ten opzichte van kunst- en drijfmest), maar om deze ook te realiseren zijn er een aantal aandachtspunten. In onderstaand overzicht staan bekende zijn de algemene voordelen en aandachtspunten op een rijopgenomen van strokenteelt. In de praktijk heeft de grondsoort, het landgebruik en de geschiedenis van de bodem grote invloed op deze effecten. Verder wordt de potentie van de maatregelen beperkt door wetgevinghangen de effecten af van de gewassen die worden geteeld, de breedte van de stroken, het teeltsysteem (gangbaar/biologisch) en bedrijfsmanagement zoals grondbewerking. In de onderstaande tekst zullen we hier verder op in gaan.

Bedrijfsresultaat

  • Vaste mest en compost hebben op de lange termijn positieve effecten op bodemstructuur, organische stof, bodemleven en nutriëntenlevering en daarmee op gewasgroei. Van compost is bekend dat de investering bij veel teelten op de lange termijn terug wordt verdiend
  • Vaste mest en compost zijn duurder per ha
  • Beschikbaarheid van organische mest zijn beperkt en verschillen per regio
  • Omschakelkosten en in begin mogelijk lagere opbrengsten bij gebruik van organische meststoffen. Met vaste mest en compost investeer je in de lange termijn
  • Meer risico op enige opbrengstderving door het niet kunnen bijsturen met kunstmest (nutriëntentekort, bijv. fosfaat of kalium)

Bodemkwaliteit

  • Betere bodemstructuur, nutriëntenlevering en waterhuishouding
  • Vaste mest en compost verminderen de nitraatuitspoeling
  • Verhoogd organische stofgehalte
  • Actief bodemleven
  • Bij te grote hoeveelheden in per keer of in totaal kan verzuring, verzilting of uitspoeling plaatsvinden
  • Belangrijk om bij het uitrijden de bodemstructuur niet te verdichten
  • Maatwerk nodig bij compost en bokashi
  • Goede kwaliteit meststoffen is nodig bij compost, vaste mest

Ziekten, plagen en onkruid

  • Onderdrukking van bodemziekten door het stimuleren van het bodemleven
  • De goede micro-organismen in bokashi verdringen schadelijke organismen
  • Risico op onkruid en ziekten wanneer het productieproces voor compost en bokashi niet goed is gegaan

Biodiversiteit

  • Toename in biodiversiteit: meer bodemleven, indirect positief effect op sommige vogels
  • Bij een slechte timing of ongebalanceerde nutriënten hoeveelheden door slechte kwaliteit of hoeveelheid mest kan de biodiversiteit juist verminderen

Overige

  • Koolstofvastlegging in bodem
  • Minder stikstof- en fosfaatoverschot, minder uit- en afspoeling, betere grondwater- en oppervlaktewaterkwaliteit
Aandacht nodig voor het voorkomen van afspoeling vanuit de mestopslag

Voordeel

Aandachtspunt

Bedrijfsvoering

  • Geleidelijke nutriënten- beschikbaarheid in het groeiseizoen
  • Bokashi kan in eigen beheer gemaakt worden
  • Samenwerking melkveehouder en akkerbouwer is een kans voor het verkrijgen van vaste mest
  • Beperkt door wetgeving
  • Vaste mest is beperkt beschikbaar, o.a. doordat er weinig melkveehouders zijn met een geschikt stalsysteem
  • Meer kleine giften nodig
  • Trage nutriëntenlevering kan ook voor een te late levering voor het gewas zorgen
  • Mogelijkheden samenwerking melkveehouder en akkerbouwer verschillen per regio en kosten tijd
  • Zonder kunstmest is beperkt te sturen op nutriëntenbehoefte in het groeiseizoen
  • Inpasbaar in al bestaand teeltsysteem, doordat de strookbreedte wordt bepaald op basis van de beschikbare machines

  • Dezelfde gewassen in huidig bouwplan kunnen aangehouden worden

  • Mogelijk minder input voor bodembewerking en plaagbestrijding

  • Door de aanwezigheid van andere gewassen in naastgelegen stroken kan ploegen lastig zijn vanwege ruimte voor rijpaden en het verplaatsen van grond. Niet-kerende grondbewerking past daarom goed bij strokenteelt.

  • Bemesting, beregening en gewasbeschermingsmiddelen zijn lastiger toe te passen per strook

  • Ontwerp en aanleg van stroken en inregelen van het bouwplan kost tijd en kennis

Bedrijfsresultaat

  • Kans op hogere opbrengst in vergelijking met een monocultuur

  • Mogelijk minder gewasbeschermingsmiddelen nodig en minder gewasschade door ziekten- en plagen

  • Meer bestuivende insecten en daardoor waarschijnlijk hogere zaadproductie

  • Afhankelijk van ontwerp meer arbeid

Biodiversiteit

  • Toename in biodiversiteit door de verschillende habitats (gewassen) op één perceel  en doordat de stroken niet tegelijk bewerkt worden

  • Stimulering bodemleven door gewasdiversiteit en minder bodemverdichting

  • Hoe smaller de stroken hoe groter de effecten

Bodemkwaliteit

  • Werken met vaste rijpaden in de stroken vermindert bodemverdichting in de rest van het perceel

  • Minder bodemverdichting

Ziekten en plagen

  • Stimulering van natuurlijke plaagbestrijding

  • Minder snelle verspreiding van ziekten en plagen in stroken (monocultuur onderbroken en alleen verspreiding in één richting)

  • Toepassing van gewasbeschermingsmiddelen is lastiger in stroken die smaller zijn dan de spuitboom

  • Verhoogde kans op residuen

Onkruid

  • Meer diversiteit (minder probleem onkruiden)

  • Onkruiden in de rand tussen twee stroken

Overige

  • Meer divers landschap

  • Waardering door omgeving

  • Het opgeven van stroken bij RVO kost meer tijd