Lichtfabrikanten gebruiken veel termen, eenheden en afkortingen. Onder andere: Joule, Watt lumen, lux, PAR, PPF, PPFD en PPE. Op deze pagina wordt een kort overzicht gegeven.
Mensen en planten nemen licht op verschillende manieren waar. Er zijn lichteenheden toegespitst op hoe de mens licht waarneemt en eenheden voor de gevoeligheid van planten. In de glastuinbouw sector zijn beide relevant.
Mensen
Mensen kunnen licht met golflengtes tussen 380 en 780 nanometer zien. Afhankelijk van de golflengte zien wij een bepaalde kleur.
Daarnaast kunnen we gebruik maken van twee types zicht. De lichtintensiteit waar we ons in bevinden, bepaalt welk type gebruikt wordt. In belichte glastuinbouw teelten maken mensen hoofdzakelijk gebruik van fotopisch zicht. De maximale lichtgevoeligheid van fotopisch zicht licht bij 555 nm. Onze ogen zijn gevoeliger voor groengeel licht en minder gevoelig voor blauw- en rood licht!
De gevoeligheid van het menselijk oog bij fotopisch zicht.
Planten
De relatieve gevoeligheid van de fotosynthese van planten voor licht van verschillende golflengtes wordt weergeven door de McCree curve (figuur). Hier zijn juist pieken te zien bij blauw- en rood licht, anders dan bij de menselijke gevoeligheid.
De gevoeligheid van de fotosynthese van planten voor licht van verschillende golflengte: de McCree curve
Overzicht termen en eenheden
Licht/straling heeft twee belangrijke componenten:
1. De Energie component. De energie in de fotonen van straling met alle golfengtes welke de kas bereikt. Beïnvloed de kas- en plant energiebalans.
2. De Lichtkwantiteit component. De hoeveelheid fotonen fotosynthetisch actieve straling (PAR). Beïnvloed hoeveel fotosynthese er kan plaatsvinden.
Beide componenten worden op verschillende manieren gemeten met verschillende eenheden. Daarnaast zijn er eenheden toegespitst op het waarnemen van licht door planten en toegespitst op het waarnemen door mensen. De tabel vat een aantal veelgebruikte eenheden samen.
Tabel Licht termen en eenheden
| Naam | Symbool | Eenheid van | Opmerking |
|---|---|---|---|
| Joule | J | Energie | Beïnvloed de energiebalans van kas en plant. |
| Watt | W (=J/s) | Vermogen (energie per tijdseenheid) | Energie in straling en elektriciteit. Zegt iets over de energiebalans van kas en plant. Veel gebruikt in meteorologische data. |
| Lumen; lux | lm; lm/m2 | Lichtstroom | Gewogen naar de gevoeligheid van het menselijk oog. Blauw en rood licht worden ondervertegenwoordigd in deze waardes. Zegt iets over hoe de lichtstroom door mensen wordt waargenomen. Lichthindervoorschriften voor het telen in kassen drukken verlichtingssterkte uit in lux. |
(Photosynthetic Photon Flux, PPF) | µmol/s | Lichtstroom | Het aantal fotonen dat een lichtbron per seconde uitzend in het PAR gebied; 400-700 nm. |
(Photosynthetic Photon Flux Density, PPFD) | µmol/m2/s | Lichtstroom | Aantal PAR fotonen per seconde dat op een oppervlakte valt (waar planten staan). Zegt iets over de potentiële hoogte van de fotosynthese in planten. |
Dagelijkse licht integraal (Daily light integral, DLI) | mol/m2/dag | Lichtstroom | Totale hoeveelheid mol PAR licht dat een gewasoppervlakte per dag ontvangt. Te berekenen uit de PPFD. |
| Lichtrendement (Photosynthetic Photon Efficacy, PPE) | µmol/Joule | Efficiëntie lamp | Hoe efficient zet een lamp elektriciteit om in licht. Output (µmol/s)/ Input Elektriciteit (Watt). |
