Voor licht worden veel termen, eenheden en afkortingen gebruikt. Onder andere: Joule, Watt lumen, lux, PAR, PPF, PPFD en PPE. Op deze pagina wordt een kort overzicht gegeven.
Mensen en planten nemen licht op verschillende manieren waar. Er zijn lichteenheden toegespitst op hoe een mens het licht waarneemt en eenheden voor de gevoeligheid van planten voor licht. In de glastuinbouw sector zijn beide relevant.
Mensen
Mensen kunnen licht met golflengtes tussen 380 en 780 nanometer waarnemen. Afhankelijk van de golflengte zien wij een bepaalde kleur.
Mensen maken gebruik van twee types zicht. De lichtintensiteit waarin we ons bevinden, bepaalt welk type zicht gebruikt wordt. Bij voldoende licht maken mensen voornamelijk gebruik van fotopisch zicht. De maximale lichtgevoeligheid van het menselijk oog ligt bij 555 nm. Onze ogen zijn dus vooral gevoelig voor groen en geel licht en minder gevoelig voor blauw en rood licht.
De gevoeligheid van het menselijk oog bij fotopisch zicht.
Planten
Binnen het PAR licht (400-700 nm) verschilt de efficiëntie waarmee licht gebruikt wordt in de fotosynthese. Het verloop van de relatieve gevoeligheid van de fotosynthese van planten voor licht van verschillende golflengtes is onderzocht door onder andere een onderzoeker genaamd McCree, en wordt dan ook de McCree curve genoemd. Hieruit blijkt dat rood licht het meest efficiënt wordt gebruikt in de fotosynthese, gevolgd door groen en blauw.
De gevoeligheid van de fotosynthese van planten voor licht van verschillende golflengte: de McCree curve
Overzicht termen en eenheden
Licht ofwel straling heeft twee belangrijke componenten:
De energie component; de energie-inhoud van de fotonen van straling met alle golfengtes die de kas bereikt. Dit heeft invloed op de energiebalans and de kas.
De lichtkwantiteit component; de hoeveelheid fotonen in de fotosynthetisch actieve straling (PAR). Dit heeft invloed op de fotosynthesesnelheid die kan plaatsvinden.
Beide componenten worden op verschillende manieren gemeten en er worden verschillende eenheden voor gebruikt. Daarnaast zijn er eenheden toegespitst op het waarnemen van licht door planten en toegespitst op het waarnemen door mensen. De onderstaande tabel bevat een aantal veelgebruikte termen en eenheden.
Licht: termen en eenheden
Naam | Symbool | Eenheid van |
|---|---|---|
J | Energie | |
W (=J/s) | Vermogen | |
lm en lm/m2 | Lichtstroom | |
(Photosynthetic Photon Flux, PPF) | µmol/s | Lichtstroom |
(Photosynthetic Photon Flux Density, PPFD) | µmol/m2/s | Lichtstroom |
Dagelijkse licht integraal (Daily light integral, DLI) | mol/m2/dag | Lichtstroom |
Lichtrendement | µmol/J | Efficiëntie lamp |
Joule en Watt
Joule (J) is de eenheid van energie. Watt (J/s) is de eenheid van vermogen (energie per tijdseenheid). Bij (assimilatie)belichting geven deze eenheden aan hoeveel energie de fotonen uit een lichtbron bij zich dragen. Daarmee kan de invloed op de energiebalans van de kas worden berekend. Meteorologische data gebruiken vaak de energie-inhoud van de straling, uitgedrukt in Watt per vierkante meter (W/m2). Ook wordt elektrisch vermogen uitgedrukt in Watt; bijvoorbeeld het vermogen waarmee de lampen in een kas worden gevoed.
