Wie woont waar? Is dat samen op het bedrijf? Zijn er meerdere woningen of komt er een woning in het dorp? En wie woont in ‘de boerderij’? Hele simpele, praktische punten en tegelijk ook makkelijk een vraag met een eigen ‘gewicht’. Belangrijk om deze vraag heel praktisch te bekijken en tegelijk ook het effect op de relatie kant mee te nemen.
De meeste agrarische bedrijven hebben een woning waar de eigenaar woont. De familie die voor en na de overname op het bedrijf woont is meestal niet hetzelfde. Soms blijven de opvolger en overdrager (tijdelijk) op hetzelfde bedrijf wonen, wat handig is als je samen het bedrijf blijft runnen. Plezierig als de verstandhouding goed is, maar vervelend als er spanningen zijn.
Of de opvolger wordt nog regelmatig geholpen door ouders die elders zijn gaan wonen. Zelfs dan is spanning over het wonen niet ondenkbaar. Want die verbouwing die de partner van de opnemer zo nodig vond is zonde van het geld en overbodig want het was altijd al gezellig. Voor de partner is het ook zoeken naar het echte thuisgevoel en de nieuwe rol op de boerderij.
Zowel in situaties van samenwonen als in apart wonen is privacy een uitdaging, en al helemaal als de ouders nog steeds mee helpen na de overdracht. Vaak worden oude gewoontes voortgezet, zijn onvoldoende onderlinge afspraken gemaakt en treedt er irritatie op zonder dat in eerste instantie te beseffen. Leefruimtes worden anders gebruikt of ingedeeld, wel of niet gedeeld, en wat kan nog wel of niet meer?
Ook voor broers en zussen van de opvolger kan de vertrouwde ouderlijke woning er ineens anders bij staan. Waar je woonde, het was ‘jouw; huis, is nu niet meer ‘jouw’ huis.