Gewas: Tulp
Wetenschappelijke naam: Pythium
Groep: Waterschimmels (Oömyceten)
 |  |
| Pythium wortelrot bij tulp | Pythium wortelrot in wortels |
Klik op de afbeelding voor een vergroting.
© Copyright PPO, NVWA (PD), DLV, KAD, Landbrugsinfo
Het meest kenmerkende symptoom wordt gevonden in de wortels. Deze worden plaatselijk zacht en glazig en hebben aan weerszijden daarvan een ca. 1 mm brede, bruine zone.
Dergelijke aangetaste delen, waarop de wortels gemakkelijk afbreken, variëren in lengte van minder dan één tot vele centimeters. De ernst van de aantasting kan variëren van enkele wortels per bol tot het hele wortelstelsel, dat dan tot aan de bolbodem is weggerot. Het zieke wortelweefsel kan daarbij geheel bruin kleuren.
Afhankelijk van de mate van aantasting blijft de groei van de planten achter.
In de kas blijven de planten bij een zeer zware aantasting kort en komen niet of slecht in bloei. Bij een lichtere aantasting kunnen de bovengrondse ziekteverschijnselen beperkt blijven tot het verdrogen van de bloemen vlak vóór de oogst.
Te velde kunnen normaal ontwikkelde planten vanaf ongeveer half mei plotseling paarsrood worden en vervroegd afsterven.Daardoor groeien de nieuwe bollen onvoldoende wat kan leiden tot een ernstige opbrengstderving.
De Pythium-schimmels komen algemeen in de grond voor en kunnen zich, met name onder vochtige omstandigheden, snel vermeerderen. In aangetaste wortels ontwikkelen zich zogenaamde rustsporen die ongunstige omstandigheden gemakkelijk kunnen overleven.
De ziekte komt algemeen voor in zowel de vollegrondsbroei als de kistenbroei en kan daarbij veel schade veroorzaken. Bij de kistenbroei vergroot een jarenlang gebruik van hetzelfde broeifust en dezelfde grond de kans op een aantasting. Vastgesteld is dat zelfs verse potgrond besmet kan zijn. Wanneer de geplante bollen niet goed zijn gepeld, kunnen zij zelf ook een bron van besmetting zijn. De schade bij de bloemproductie is groter naarmate het wortelstelsel ernstiger is aangetast. Zowel een te droge als een te natte grond bevorderen de aantasting. Deze vindt plaats bij zowel lage als hoge grondtemperatuur. Er bestaat tussen de cultivars enig verschil in vatbaarheid; vatbaar zijn onder andere 'Gander', 'Leen van der Mark', 'Paul Richter', 'Monte Carlo' en 'Kees Nelis'.
De Pythium-schimmels tasten behalve tulp, ook hyacint, iris, krokus, lelie en andere bolgewassen aan, evenals vele andere gewassen, zoals suikerbieten, vlas en chrysant. Tussen de Pythium-isolaten die bolgewassen aantasten, zijn grote verschillen in ziekteverwekkend vermogen ten opzichte van de verschillende gewassen gevonden. Wanneer Pythium eenmaal in de grond aanwezig is, kan alleen een brede vruchtwisseling met niet-waardplanten (o.a. narcis, gladiool) verhoging van de besmettingsdruk beperken.
- bollen goed pellen;
- zorgen voor een goede ontwatering van de grond;
- broeifust 30 minuten dompelen in water van minimaal 60°C of ontsmetten volgens geldende adviezen;
- kas- of potgrond behandelen met een fungicide volgens geldende adviezen;
- als aantasting in het gewas is vastgesteld, de kastemperatuur verlagen en ruim water geven om een nog zo goed mogelijk gewas te produceren en bloemverdroging te voorkomen.