Vaste mest

Vaste mest is een vorm van steekbare dierlijke mest met daarin een variabele hoeveelheid stro of ander organisch strooisel. Het bevat relatief veel organische stof en weinig minerale (direct opneembare) stikstof.

Vaste mest, stalmest, ruwe mest, ruige mest

Vaste mest is een breed begrip. Het wordt grofweg gekenmerkt als een vorm van steekbare (dus vaste) of stapelbare mest waaraan een variabele hoeveelheid strooisel is toegevoegd. Het is dus te onderscheiden van een dikke fractie na mestscheiding. Vaak wordt het strooisel (stro, zaagsel) in de stal toegevoegd. Dieren vermengen het strooisel en de mest (bijvoorbeeld bij een potstalsysteem). Soms wordt het stro pas buiten de stal toegevoegd, maar dat is minder gangbaar. Doordat de mest is vermengd met het strooisel (oftewel organisch materiaal), wordt het rijk aan stabiele organische stof. Dergelijke meststoffen dragen bij aan de aanvoer van organische stof in landbouwbodems. Een verhoging van het organische stofgehalte in de bodem heeft met name een positief effect op het waterbergend vermogen van de bodem.

Vaste mest 

Parameters

Rundvee

Varkens (stro)

Kippen-strooisel-mest

Vlees-kuikens

Kalkoenen

Schapen

Geiten

Paarden

Droge stof (DS)

267

260

677

628

520

276

291

287

Organische stof

155

153

359

419

427

195

174

160

N-totaal

7,7

7,9

29,0

34,1

23,3

8,8

9,9

4,6

N-organisch

6,6

5,3

25,3

25,6

17,3

6,8

7,5

4,1

N-mineraal

1,1

2,6

3,7

8,5

6,0

2,0

2,4

0,5

P₂O₅

4,3

7,9

25,6

16,6

19,7

4,5

5,3

2,7

K₂O

8,8

8,5

18,2

19,4

13,4

15,6

12,8

8,1

MgO

4,1

2,5

7,5

7,1

5,8

2,7

4,0

1,8

Na₂O

1,1

0,9

3,4

3,0

6,7

2,2

1,9

1,6

Ca

7,8

10,4

71,3

62,6

62,6

11,0

11,6

11,5

S

0,2

0,6

3,3

3,6

3,8

2,0

2,0

2,0

B

2

2

6

5

5

2

2

2

Co

0

1

2

2

2

1

1

1

Cu

26

105

56

49

49

37

39

39

Mn

27

494

277

277

277

27

27

27

Mo

0

1

2

2

2

1

1

1

Zn

38

248

190

23

167

55

58

57

(CBAV, 2023)

Vaste mest wordt voornamelijk toegepast op bouwland, omdat daar behoefte is aan extra organische stof. Echter is de aanvoer van organische stof bij de huidige gebruiksnormen beperkt ten opzichte van de aanvoer van bijvoorbeeld gewasresten¹. Omdat vaste mest weinig minerale stikstof bevat en daardoor het risico op nitraatuitspoeling lager is, gelden er ruimere mogelijkheden om vaste mest buiten het groeiseizoen aan te wenden. Op bouwland op klei- en veengrond mag vaste mest het hele jaar door aangewend worden (zie voor meer informatie ‘interessante links’. De vaste mest moet daarbij emissiearm uitgereden worden. Dit mag in maximaal 2 direct opeenvolgende werkgangen gebeuren, waarbij de mest op het oppervlak wordt aangebracht en vervolgens wordt ondergewerkt. Direct na het aanbrengen moet de mest heel goed met de grond worden vermengd of worden ondergewerkt, zodat de mest niet meer te zien is. Op grasland hoeft vaste mest niet emissiearm uitgereden te worden. Het kan verspreid worden over het gras. Een reden hiervoor is dat het niet mogelijk is om vaste mest emissiearm aan te wenden zonder de graszode te beschadigen.

Verspreiders stalmest en compost

Compost

Minder kunstmest met verteerde vaste mest: