Natuurlijk touw

Geschikt voor

Touw als hokverrijking voor zeugen (©WUR). Extra beeldmateriaal vind je onderaan de pagina.

Natuurlijke touwen zijn toepasbaar bij alle categorieën varkens, en ook geschikt voor hokken met een volledig roostervloer

Omschrijving materiaal

Touw is gemaakt van gevlochten draden of van om elkaar heen gedraaide vezels of strengen. Touwen gemaakt van natuurlijke materialen en zonder schadelijke toegevoegde componenten zijn:

  • Sisal touw is een natuurlijk touw dat wordt gemaakt van garens die worden verkregen uit de agave plant.

  • Jute touw wordt verkregen uit bastvezels van planten van het geslacht Corchorus.  

  • Hennep is gemaakt van garens die worden verkregen uit de cannabis plant.

  • Katoen touw is een natuurlijk gevlochten touw dat wordt gemaakt van katoengarens gemaakt uit zaden van de katoenplant.

Synthetische touwen zoals nylon of polyester touw, bijvoorbeeld, geven  gezondheidsrisico’s voor de varkens en voor het milieu en worden niet aanbevolen als hokverrijking voor varkens.

Voordelen

  • Natuurlijk touw dat kan rafelen heeft als voordeel dat het in principe afbreekbaar is (rafelen) en er steeds weer een nieuw stuk vrijkomt waardoor de varkens blijvend interesse blijven vertonen. Hiermee kan touw bijdragen aan verminderen van staart- en oorbijten.

  • Als het touw gerafeld is kunnen er 2-3 varkens tegelijkertijd mee spelen.

  • Gezondheidsrisico’s (veehouder) en milieurisico’s zijn nihil.

Nadelen

  • Varkens kunnen met hun oornummer vast komen te zitten in de rafels van het touw.

  • Touw geeft geen verzadigingsgevoel of een betere darmgezondheid. Touw is uitsluitend speel- en kauwmateriaal.

  • Indien stukken touw in de mestput komen kan dit, afhankelijk van het mestafvoersysteem problemen geven (bijvoorbeeld pompen die vastlopen).

  • Als het bevuild of bespeekseld raakt kan touw ziektes overdragen, bijvoorbeeld tussen dieren in het hok en tussen rondes.

Aanwijzingen & Aandachtspunten

 

Plaats in het hok

Hang de touwen bij voorkeur op daar waar de dieren niet mesten. Aan de hokafscheiding langs de voerbak of aan de voorkant van het hok (zodat het touw te vervangen is zonder het hok in te stappen). Belangrijk is dat het uiteinde van het touw niet in de mest komt te hangen. Zodra dat gebeurt, verliest het de aantrekkelijkheid voor de varkens.

 

Beschikbaar en bereikbaar

Touw dient bij voorkeur net boven de grond te hangen zodat het niet vuil kan worden en minimaal 10 cm uit de muur of hokafscheiding om o.a. interactie met de dieren te vergroten. Minimale hoogte is op snuithoogte te hangen (als het kleinste varken in het hok normaal staat).

 

Aantrekkelijkheid en gebruik van touw wordt verder bepaald door:

🗸 Aanwezigheid van knopen: Knopen of andere afbreekbaarheid remmende maatregelen zoals een beugel of heel dik en sterkt touw voor kleine varkens belemmeren het bijten en kauwen, dus hoe meer afbreekbaar hoe beter.

🗸 Type touw: In onderzoek kwam sisaltouw beter naar voren dan katoen omdat de uiteinden gemakkelijker rafelen en zo attractiever zijn omdat meerdere dieren tegelijk met een uiteinde kunnen spelen [bron 1].

🗸 Dikte van het touw: Voor vleesvarkens en gespeende biggen is een touw met een doorsnede van 10 millimeter het meest geschikt [1]. Voor zeugen komt touw met een doorsnede van 20-40 millimeter als beste naar voren [bron 1]. Dunnere touwen worden sneller door de zeugen doorgebeten en door het hok gesleept, met als nadeel dat het touw vies wordt en niet meer interessant is.

🗸 Frequentie van vernieuwen of verlengen van touw: Als er steeds weer een nieuw stukje touw vrijkomt, vertonen varkens blijvend interesse. Het regelmatig aanbrengen van stukken touw vergt wat tijd. Een eenvoudige oplossing is het bevestigen van een katrol of touwhouder met touw, waarmee touwen snel en makkelijk te verlengen of te vervangen zijn. Er zijn touwhouders voor touwen op de markt. Die laten toe het touw op een bepaalde lengte vast te zetten (totdat de dieren het hebben ingekort).

Diercriteria

Diercriteria

Touw heeft de potentie om staart- en oorbijten te verminderen [bron 2]. Dit hangt af van de mate waarin touw kan voldoen aan de diercriteria, waarbij het van belang is dat touw goed kan rafelen.

 

Bezigheid

Varkens slopen touw graag. Het touw gaat dan rafelen. Ook trekken ze stukken touw los (hoeveel is afhankelijk van het type touw). Als het touw gerafeld is dan kunnen 2-3 varkens tegelijkertijd met het touw bezig zijn.

Wroetbaarheid

Omdat touw meestal ophangt en niet op de grond ligt is touw niet wroetbaar. Touw dat tot op de vloer wordt gehangen, en kleine stukken die losgetrokken worden en op de grond liggen zijn wel wroetbaar.

 

Kauwbaarheid

Touw is kauwbaar.

 

Afbreekbaarheid

 

Eetbaarheid

 

Veiligheid

  • Groen = Positief 

  • Rood = Negatief 

  • Oranje = heeft beperkingen

Mens & Milieu

Mens & Milieu

 

Materiaalkosten

 

Arbeidsbehoefte

 

Mestafvoer

 

 

Gezondheidsrisico

 

 

 

Milieurisico

  • Groen = Positief 

  • Rood = Negatief 

  • Oranje = heeft beperkingen

Bronnen

Extra beeldmateriaal