Aardappelvirus X

De ziekteverschijnselen zijn onder andere afhankelijk van de leeftijd van de plant, het tijdstip van infectie en de temperatuur.

Symptomen kunnen heftiger zijn bij een combinatie met een ander virus zoals tomatenmozaïekvirus en dit wordt dubbele-strepenziekte genoemd.

In de tomatenteelt zijn twee typen symptomen bekend:

• Type 1: Over de gehele plant ontstaat een zwak mozaïek. De nerven blijven groen en de vrucht heeft geen symptomen. Er treedt voorts een geringe stagnatie van de groei op.

• Type 2: In het beginstadium van de aantasting ontstaan in de kop van de plant bruine necrotische vlekjes. Deze vlekjes komen verspreid over het blad voor. In een later stadium is de hele kop bezet met vlekjes. Er vindt dan geen vruchtzetting meer plaats en de plant sterft af. Ook kent dit type geen symptomen op de vruchten.

Andere symptomen kunnen zijn:

• Doffe, lichtgroene kleur (kleur vergelijkbaar, zoals bij een witkop of een chimaere) vanuit de hoofdnerf naar buiten toe.

• Spichtig blad in de kop met donkere en lichte vlekken. Het blad vouwt zich naar beneden dicht.

Bij groeikrachtige gewassen verdwijnen de symptomen soms en ook kunnen bij hogere temperaturen (>26 ⁰C) de symptomen worden gemaskeerd. Dit betekent niet dat het virus dan verdwenen is.

Nachtschade-achtigen (Solanaceae) zijn een belangrijke bron van infectie. Naast andere tomatenplanten kan aardappelopslag als belangrijke infectiebron genoemd worden.

Aardappelvirus X is wijd verspreid in veel landen.

Het virus wordt heel gemakkelijk via het plantensap overgebracht, dus onder andere via gewaswerkzaamheden en via wortel- en bladcontact . Overbrenging van het virus verloopt meestal via contact maar in de literatuur wordt ook melding gemaakt van verspreiding via insecten. Het virus wordt niet via het zaad verspreid.

De aantasting kan gedurende de teelt via een aantal maatregelen worden voorkomen of worden beheerst:

• Bestrijd nachtschade-achtigen, anders dan tomaat, in en rondom de kas.

• Sluit besmette plekken af en behandel deze apart als laatste op een dag of in de week. Zieke planten en matten in een plastic zak doen en verwijderen van het bedrijf.

• Zorg dat er geen contact is tussen planten uit verschillende paden.

• Bij nieuwe aanplant, dan nieuwe matten met nieuwe stekers en nieuw folie gebruiken.

• Alleen recirculeren met een goede ontsmetting.

• Bezoekers bij voorkeur niet in de kas laten.

• Bij gewaswerkzaamheden magere melk(poeder) gebruiken (3,5% eiwit). Werk hierbij per plant.

• Gebruikte materialen ontsmetten.

• Gebruik gastenjassen, plastic overschoentjes en eventueel handschoenen. Was voor vertrek van het bedrijf de handen met warm water en zeep.

• Ontsmettingsbak vullen met ontsmettingsmiddel.