Humus- en fulvinezuur

Inleiding: Humus- en fulvinezuur zijn organische stoffen, die in de natuur zowel in de bodem (modder/turf, bruine kool en sedimenten) als in het water (voorheen zelfs in ons drinkwater) voorkomen. Humus- en fulvinezuur zijn belangrijk voor de bodemvruchtbaarheid. Sterke organische verbindingen worden door micro-organismen afgebroken en omgezet tot humus. Dit proces heet humificatie. Uit de humus wordt fulvinezuur geëxtraheerd. Deze stoffen vormen een biochemische brug tussen levenloze mineralen en levende cellen, waarbij humuszuur bindt en fulvinezuur transporteert. Hierdoor worden voedingsstoffen beter opgenomen en zware metalen en toxines afgevoerd. Humus- en fulvinezuur zijn cruciaal voor het behoud van een goede gezondheid van het dier.

Definitie: Humus is organisch materiaal in de bodem, dat is ontstaan door ontleding van plantaardige en dierlijke afvalstoffen.

Open

Humus in poedervorm.

Open

Soorten: De compositie en de kwaliteit van humus- en fulvinezuur verschilt, dit is voornamelijk afhankelijk van geografische locatie, leeftijd en percentage humuszuur. Hierbij is het van belang om te benadrukken dat de analysemethode om het percentage humuszuur te bepalen op dit moment niet gestandaardiseerd is. Dit betekent dat het percentage kan verschillen afhankelijk van welke methode er is gebruikt.

Biologische activiteit/Werkingsmechanisme:

Humus- en fulvinezuur zijn zeer belangrijk voor de vruchtbaarheid van de bodem. In de bodem is het negatieve geladen klei-humuscomplex aanwezig waaraan positieve geladen mineralen en nutriënten binden. Aangezien de lading van plantenwortels sterker negatief geladen zijn dan het klei-humuscomplex, worden de mineralen en nutriënten naar de wortels getrokken en afgegeven aan de wortels. Vervolgens zorgt de fulvinezuur voor het transport van de mineralen en nutriënten in de plant waardoor de plant wordt gevoed.

Op de bestemming aangekomen vindt er een uitwisseling plaats, de mineralen en nutriënten die de plant nodig heeft worden daar achtergelaten en de fulvinezuur bindt aan eventuele aanwezige toxines. De aan fulvinezuur gebonden toxines worden dan waarschijnlijk afgevoerd en verwijderd uit de plant.
De wortels van de plant worden gezien als de darmen van de plant. Dit is de link met dier en mens. Het darmepitheel (de darmcellen) zijn negatief geladen net als de wortels van planten. Dit betekent dat ook in de darmen van dier en mens mineralen en nutriënten beter zouden worden opgenomen in aanwezigheid van humus- en fulvinezuur. Verder zorgt humus voor langer villi, dit leidt tot een vergroting van het darmoppervlak. Uiteindelijk zou dit kunnen zorgen voor een verhoogde opname van mineralen en nutriënten.
Er zijn indicaties dat humus- en fulvinezuur positieve effecten hebben op o.a. voorkómen van diarree, verbetering van de darmintegriteit, ondersteuning van het immuunsysteem (o.a. verhoging van serum IgG levels) en een betere voeropname (Wang et al., 2020, Maguey-Gonzalez et al., 2018, Trckova et al., 2018, Domínguez-Negrete et al., 2021). Er wordt steeds onderzoek gedaan naar het werkingsmechanisme van humus- en fulvinezuur.

Binding glyfosaat en andere toxines
Glyfosaat
Hoewel de resultaten van onderzoekers verschillen, is het duidelijk dat in elk geval een deel van het glyfosaat, tot ongeveer 35%, aan bodemdeeltjes en mineralen wordt gebonden, en vervolgens in plant, dier en mens terecht kan komen. Glyfosaat blijkt aanwezig te zijn in het hele lichaam van mens en dier, in de urine, organen en in het beenmerg (Paganelli et al., 2010, Krüger et al., 2014). Glyfosaat heeft bij koeien een remmend effect op bepaalde groepen van de pensbacteriën en vergroot de populatie pathogene bacteriën (Ackermann et al., 2014). Uit onderzoek uitgevoerd door de universiteit van Leipzig blijkt dat bepaalde typen humuszuur het remmend effect van glyfosaat op darmbacteriën kan neutraliseren zowel in vitro als in melkvee (Shetata et al., 2014, Gerlach et al., 2014). Ook PrimeHumic is getest door de universiteit van Leipzig en kan ook het effect van glyfosaat neutraliseren (niet-gepubliceerd).

Effecten op mycotoxines
Mycotoxines zijn toxines van schimmels die groeien op granen. Deze granen worden in voer gebruikt, waardoor de mycotoxines gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken bij dieren. Humuszuren kunnen mycotoxines binden (van Rensburg et al., 2006). Uit eigen in vitro onderzoek naar de binding van PrimeHumic aan de mycotoxines zearalenon (ZEA) en deoxynivanol (DON) is gebleken, dat de bindingscapaciteit van PrimeHumic voor ZEA 46% is en voor DON 5% (niet-gepubliceerd). Dit is in lijn met andere onderzoeken waar bentoniet en humuszuur een hoge bindingscapaciteit (> 96 %) hadden met de mycotoxines ochratoxine en ZEA in een digestiesysteem. De bindingscapaciteit van humuszuur verminderde overigens naarmate de pH hoger werd (Santos et al., 2011). Hieruit blijkt dat humusstoffen bepaalde mycotoxines kunnen binden. Aan de andere kant lijkt het dat humusstoffen (en ook andere mycotoxinebinders) minder goed DON kunnen binden (Dänicke et al. 2012, Sabatar-Vilar et al., 2007).
De dierlijke systemen waarop ze effect hebben: Darmgezondheid
Toepassingen: Door het voer of door de melk afhankelijk van de leeftijd van het dier en het type dier.

Literatuur:
Ackermann W, Coenen M, Schrödl W, Shehata AA. The influence of Glyphosate on the microbiota and production of botulinum neurotoxin during ruminal fermentation. Curr Microbiol. 2014;70(3):374-382. DOI: 10.1007/s00284-014-0732-3.
Dänicke S, Brosig B, Klunker LR, Kahlert S, Klouess J, Döll S, et al. Systemic and local effects of the Fusarium toxin deoxynivalenon (DON) are not alleviated by dietary supplementation of humic substances. Food Chem Toxicol. 2012;50(3-4):979-88. DOI: 10.1016/j.fct.2011.12.024.
Domínguez-Negrete A, Gómez-Rosales S, Angeles ML, López-Hernández LH, Reis de Souza TC, Latorre-Cárdenas JD, et al. Addition of Different Levels of Humic Substances Extracted from Worm Compost in Broiler Feeds. Animals. 2021. 9;11(11):3199. DOI: 10.3390/ani11113199.
Gerlach H, Gerlach A, Schrödl W, Schottdorf B, Haufe S, Helm H, et al. Oral application of charcoal and humic acids to dairy cows influences clostridium botulinum blood serum antibody level and glyphosate excretion in urine. J Toxicol Clin Toxicol. 2014;4:1-8. DOI: 10.4172/2161-0495.186.
Krüger M, Schledorn P, Schrödl W, Hoppe H, Lutz W, Shehata AA. Detection of glyphosate residues in animals and humans. Environ Anal Toxicol 2014;4(2):1-5. DOI: 10.4172/2161-0525.1000210.
Maguey-Gonzalez JA, Michel MA, Baxter MFA, Tellez G Jr, Moore PA Jr, Solis-Cruz B et al. Effect of humic acids on intestinal viscosity, leaky gut and ammonia excretion in a 24 hr feed restriction model to induce intestinal permeability in broiler chickens. Anim Sci J. 2018;89(7):1002-1010. DOI: 10.1111/asj.13011.
Paganelli A, Gnazzo V, Acosta H, Lopez SL, Carrasco AE. Glyphosate-based herbicides produce teratogenic effects on vertebrates by impairing retinoic acid signalling. Chem Res Toxicol 2010;23 (10):1586–1595. DOI: 10.1021/tx1001749.
Sabater-Vilar M, Malekinejad H, Selman MH, van der Doelen MA, Fink-Gremmels J. In vitro assessment of adsorbents aiming to prevent deoxynivalenol and zearalenone mycotoxicoses. Mycopathologia. 2007;163(2):81-90. DOI: 10.1007/s11046-007-0093-6.
Santos, RR, Vermeulen S, Haritova A, Fink-Gremmels J. Isotherm modeling of organic activated bentonite and humic acid polymer used as mycotoxin adsorbents. Food Addit Contam Part A Chem Anal Control Expo Risk Assess. 2011;28(11):1578-89. DOI: 10.1080/19440049.2011.595014.
Sheheta, AA, Kühnert M, Haufe S, Krüger M. Neutralization of the antimicrobial effect of glyphosate by humic acid in vitro. Chemosphere. 2014;104:258-61. DOI: 10.1016/j.chemosphere.2013.10.064.
Trckova M, Lorencova A, Babak V, Neca J, Ciganek M. The effect of leonardite and lignite on the health of weaned piglets. Res Vet Sci. 2018;119:134-142. DOI: 10.1016/j.rvsc.2018.06.004.
Wang Q, Ying J, Zou P, Zhou Y, Wang B, Yu D et al. Effects of dietary Supplementation of Humic Acid Sodium and Zinc Oxide on Growth Performance, Immune Status and Antioxidant Capacity of Weaned Piglets. Animals. 2020;10(11):2104. DOI: 10.3390/ani10112104.

Producten die deze humus bevatten: PrimeHumic en PrimeHumic vloeibaar (BioAg Europe), SeaCrop (De Koolstofkring), Fulvic Clean (Jadis Additiva)

Disclaimer: deze factsheet is samengesteld in 2023, de lijst met producten is van 2023. In de tijd komen er nieuwe producten bij en verdwijnen er van de markt.