14.6.1.1: Inteelt is niet erfelijk (2024)

Inteelt vindt plaats wanneer verwante dieren, een vader en een moeder, worden gepaard. Vervolgens wordt hun nageslacht ingeteeld. Wanneer de vader ingeteeld is en de moeder ingeteeld is, maar ze geen gemeenschappelijke voorouders delen, zijn ze niet verwant en zijn hun nakomelingen dus niet ingeteeld. Met andere woorden: inteelt is niet erfelijk. Dit kan worden geïllustreerd met de stamboom van een individueel dier waarvan vader en moeder geen verwantschap hebben:

Open

In onderstaande stamboom van Naen is de vader Ferdinand ingeteeld: zijn ouders Tsjalling en Crisje delen Ritske P en Bouke P als gemeenschappelijke voorouders. Moeder Truus is ingeteeld: haar ouders Kerst en Klasine delen Ynte als gemeenschappelijke voorvader. Maar op basis van de 5 generaties in deze stamboom is de zoon Naen van Ferdinand en Truus niet ingeteeld omdat Ferdinand en Truus geen familie zijn: ze delen geen gemeenschappelijke voorouder. Praktische fokkers noemen een dergelijke dekking binnen een ras vaak een “outcross”. Strikt in de populatiegenetica is er sprake van een outcross als een mannetje van een ander ras in een populatie wordt gebruikt en dat mannetje geen gemeenschappelijke voorouders heeft met een van de vrouwtjes in het ras. Zelfs als dit ras een hoge gemiddelde inteeltcoëfficiënt heeft, hebben alle nakomelingen van de “buitenlandse” vader een inteeltcoëfficiënt van nul. Een outcross is zeer effectief om de inteelt te verminderen en de inteeltproblemen te verminderen. Hoe je een outcross kunt toepassen met introgressie van vaders van buitenlandse rassen in een ontvangend ras, wordt geïllustreerd in paragraaf 14.7.1.