1.12.1 Resultaten behaald in de rundveefokkerij (2024)
- Tessa Jacobs
- Kor Oldenbroek
De omvang van de genetische verbetering van generatie op generatie hangt af van de techniek die wordt gebruikt om dieren voor de fokkerij te selecteren. Door de introductie van nieuwe selectietechnieken werd het mogelijk om de beste dieren voor de fokkerij nauwkeuriger en efficiënter te selecteren. Vooral de introductie van de kunstmatige inseminatie (KI), maakte het mogelijk om (zeer) grote aantallen nakomelingen per stier te krijgen en alleen de allerbeste stieren te selecteren voor de fokkerij. Bij koeien hebben technieken zoals embryotransplantatie (ET) of het winnen van eicellen het mogelijk gemaakt om een veel groter aantal nakomelingen van uitstekende koeien te produceren waar normaal gesproken slechts één of enkele nakomelingen per jaar haalbaar waren. Het brede gebruik van deze reproductietechnieken resulteerde b.v. in een gestage toename van de melkproductie per koe.
EBV = geschatte fokwaarde (bron voor deze grafieken: CRV, Nederland).
In de figuur linksboven zie je de stijging van de melkproductie in Nederland tussen 1945 en 2022. De stijging tot 1970 is veel minder sterk dan die vanaf 1990. Redenen hiervoor zijn talrijk, maar belangrijke zijn, naast de toepassing van voortplantingstechnieken, de introductie van nauwkeurigere technieken voor het schatten van fokwaarden, de introductie van automatisch melken en de komst van de ligboxenstal in plaats van de grupstal, en een betere kwaliteit van het voer. In de grafiek rechts staat de fenotypische trend vergeleken met de genetische trend in de periode 1995 – 2022. Je ziet dat de toename van de fenotypische (=gerealiseerde) melkproductie in die periode sterk lijkt op de geschatte toename van het genetische potentieel voor melk productie: in beide gevallen circa 2000 kg. Dit geeft aan dat systematische verbeteringen in de omgeving, zoals automatisch melken, loopstal huisvesting en voerkwaliteit, vergelijkbare effecten hebben op alle koeien.