Veehouderij - gezonde bodem
Bote de Boer is melkveehouder in Tjerkwerd in de Zuidwesthoek van Friesland. Hij melkt 100 melkkoeien op 50 hectare grond. De Boer is niet alleen melkveehouder op de klei, hij is ook gek van weidevogels. Hij vindt het schitterend wanneer weidevogels in het voorjaar terugkomen. Om die weidevogels te helpen beheert hij 20 hectare als een natuurperceel. Het maaien stelt hij uit, het grondwater is er hoger zodat er plas-dras-stroken zijn. Met een stuw bepaalt hij zelf het waterpeil op deze percelen.
De Boer vindt dat dit natuurbeheer prima past in het bedrijfs- en verdienmodel. Het natuurgras past heel goed in het rantsoen voor de koeien. Door dit gras wordt de bacteriewerking in de pens van de koeien gestimuleerd. Dat is beter voor de melkproductie, denkt hij, en voor de gezondheid van de dieren. Een aandeel van 10% natuurgras is volgens hem goed inpasbaar in het rantsoen. Met de vergoedingen die hij krijgt voor het natuurbeheer - zo'n € 12.000 - realiseert hij jaarlijks zo'n 10 tot 15% van zijn omzet.
De melkveehouder zorgt niet alleen goed voor de vogels, hij neemt ook zo veel mogelijk van het natuurbeheer in zijn bedrijfsvoering. Zo zaait hij klaver op zijn grasland en gebruikt hij gemalen stro voor de ligboxen in zijn stal. Stro is in combinatie met mest heel goed voor de weidevogels. Hij gebruikt wel ruige mest, maar daarvan heeft hij niet genoeg voor zijn natuurgrond. Daarom bemest hij daar ook met drijfmest die relatief veel organische stof bevat. ‘Gewoon bemesten in plaats van injecteren, is veel beter voor de grond en voor de weidevogels. Je moet altijd nadenken over hoe je als boer het beste met de natuur kunt boeren. Dat zit in je of niet. Als je het niet zelf al hebt, kun je het leren!’
Als je nu kijkt naar de factoren die het meeste invloed hebben op de ‘productie’ van weidevogels, dan is dat volgens De Boer vooral het waterpeil. Hoogwater is noodzakelijk voor de weidevogels, zeker in het voorjaar. Daarnaast zijn ruige mest en goede beheerpakketten met een goede vergoeding noodzakelijk voor de ‘natuurproductie’. Hij constateert dat ook het waterschap daar geld voor heeft: € 100,- per ha voor het opzetten van het peil met een contract voor 6 jaar. De Boer heeft zich hiervoor aangemeld met 15 ha.
Meer informatie
Verdienmodellen Natuurinclusieve Landbouw, rapport Wageningen Economic Research 2019
Filmpje: Weidevogelbeheer met veehouder Bote de Boer te Tjerkwerd