1 - Ondernemingsvorm

Open

Er zijn meerdere definities voor het begrip ‘ondernemingsvorm’. Het betreft het door de eigenaren gekozen juridische vorm waarin zakelijk wordt deelgenomen in het economische verkeer. Met andere woorden: hoe organiseer en presenteer je jezelf als bedrijf. Bekende ondernemingsvormen in de agrarische sector zijn die van de Maatschap (mts.), Vennootschap Onder Firma (vof) en Besloten Vennootschap (bv), maar er zijn er meer. We kennen personenvennootschappen (vof en mts.) en rechtspersonen (bv).
Bij de keuze van een ondernemingsvorm dient een afweging op verschillende factoren gemaakt te worden. Dit kan op het bedrijfsoverdrachtsmoment, maar dit is niet het enige moment waarop de keuze voor een ondernemingsvorm actueel is. Dit thema bevat informatie over de verschillende ondernemingsvormen, de voor- en nadelen en juridische gevolgen. Ook de verschillende vormen van bedrijfsoverdracht komen ter sprake.

Keuze van een rechtsvorm

Eerst zoomen we in op een aantal belangrijke factoren die een rol spelen bij de keuze van een rechtsvorm, namelijk:

1. Aansprakelijk

2. Fiscaliteit 

3. Geografische positionering

4. Principiële voorkeuren

5. Commerciële belangen

1. Aansprakelijkheid

In hoeverre wil je in privé aansprakelijk zijn voor je zakelijke activiteiten? Wees je ervan bewust dat bij ondernemingsvormen als de vof en mts. volledige privé aansprakelijkheid hebt, terwijl je binnen een bv-structuur deze aansprakelijk scheidt. Dit betekent dat je bij een faillissement van een vof of mts. ook al je privéspaargeld en -woning waarschijnlijk kwijt bent. Vanuit aansprakelijkheidsperspectief is het kiezen voor een rechtspersoon een logische keuze. 

2. Fiscaliteit

De Nederlandse overheid heeft via het belastingrecht een belangrijke invloed op de keuze. Persoonsvennootschappen vallen onder een ander belastingrecht dan Rechtspersonen. 
Belangrijke componenten hier zijn die van de winstbelastingtarieven en -vrijstellingen, dan wel aftrekregelingen. Voor relatief kleine bedrijven is het vaak vanuit fiscaal perspectief veel aantrekkelijker om een persoonsvennootschap te zijn. Indien er sprake is van opvolgers kunnen de fiscale aspecten de keuze van een ondernemersvorm ook beïnvloeden. De ervaring leert overigens dat de fiscale component doorgaans de overhand heeft boven de aansprakelijkheidscomponent bij de keuze voor een ondernemingsvorm. 

3. Geografische positionering

Bovenstaande twee punten zijn gebaseerd op een in Nederland gevestigd bedrijf waarop Nederlandse regelgeving van toepassing is. Weet dat regelgeving in de breedste zin van het woord per land kan verschillen. Mocht jouw bedrijf veel grensoverschrijdende activiteiten hebben, of buitenlandse vestigingen hebben, dan kan het zijn dat op basis van de in dat land geldende regels een andere afweging gemaakt dient te worden ten aanzien van de ondernemingsvormkeuze. 

4. Principiële voorkeuren

Deze factor is een persoonlijke ondernemerskeuze. Het kan zijn dat je een bedrijfsvorm wilt die een algemeen nut dient op basis waarvan je je klantgroep wilt binden.  

5. Commerciële belangen

Deze factor is ook een persoonlijke ondernemerskeuze. Het kan zijn dat je een bedrijfsvorm wilt waar je je klantgroep vanuit commercieel perspectief aan je wilt binden. Vanuit dat soort overwegingen ontstaan vaak Coöperaties of Waarborgmaatschappijen. 

De meest voorkomende factoren hebben we behandeld, maar er zijn wellicht meerdere, persoonsgebonden motivatoren.