Meetsystemen
- Altjo_Aeres
- Tessa Jacobs
- Remko Lette
On-site analysetechnieken zijn analyses die uitgevoerd kunnen worden op de locatie waar de mest is. Dit kan bijvoorbeeld zijn in het veld of bij de mestopslag. Er zijn reeds verschillende technieken in ontwikkeling of in gebruik die de samenstelling direct digitaal kunnen analyseren, of de samenstelling na monstername kunnen bepalen. In dit hoofdstuk wordt daar meer informatie over verstrekt.
2.1 Mestanalyseset N/P van Eijkelkamp
’’Voordelen: Met de mestanalyseset zijn de nutriënten N-totaal, N-mineraal (NH4-N) en fosfaat (P 2O5) te meten. Deze sneltest levert de resultaten aanzienlijk sneller op dan analyse uitgevoerd door een laboratorium. Deze sneltest duurt 30 minuten. Nadelen: De mestanalyseset is kostbaar met een prijs van €2000,- en daarbovenop komen de kosten van circa €9,- per analyse van N-totaal en fosfaat. Verder bedraagt de afwijking met een laboratorium ongeveer 13% wanneer de handelingen met een pipet worden uitgevoerd. Wanneer gebruik wordt gemaakt van weging is de afwijking ongeveer 9 – 10%.’’(Malda e.a. 2011)
2.2 Quantofix
’’Voordelen: De Quantofix is een snelle analysemethode voor Ammonium. De gehele analyse duurt slechts 15 minuten. N-organisch kan vervolgens bepaald worden aan de hand van forfaitaire verhoudingen. Het is een gemakkelijk hanteerbaar en bedienbaar apparaat. De investering voor een dergelijke analysemethode bestaat uit €316,- voor het apparaat en €0,67 per test. De afwijking met analyses uitgevoerd in een laboratorium is ongeveer 4% . Nadelen: Ook al is de stikstof behoefte bepalend voor de bemesting, fosfaat wordt een steeds belangrijkere parameter. De Quantofix neemt deze bepaling niet mee.’’(Malda e.a. 2011)
2.3 Agros meter
’’Voordelen: De Agros meter is een snelle en betrouwbare analyse om N-mineraal (NH4-N) te meten. De test duurt ongeveer 5 minuten en heeft een betrouwbaarheid van 96% in vergelijking met laboratoriummethodes. Nadelen: Bij de Agros meter wordt geen rekening gehouden met de fosfaat behoefte en de wettelijke voorschriften ten aanzien van fosfaat bemesting.’’(Malda e.a. 2011)
2.4 Hydrometer
’’Voordelen: De Hydrometer is een van de gemakkelijkst toepasbare snelle analysetechnieken. Op basis van de vaste delen en een correlatietabel met N-totaal en P-totaal kan de gebruiker binnen enkele minuten een indicatie krijgen van de hoeveelheid N en P. Tevens zijn de kosten laag met in totaal zo’n $ 32,-. Nadelen: Met een afwijking van 10% tot 17% is de hydrometer niet betrouwbaar voor plaatspecifieke bemesting. Tevens is de hydrometer tot nu toe het meest geschikt voor alleen varkensmest en wordt N-mineraal (NH4-H) niet meegenomen.’’(Malda e.a. 2011)
2.5 Near Infrared Spectroscopy (NIR)
’’Voordelen: Om snel en veel resultaten te verkrijgen is NIR een geschikte optie. Tevens is de betrouwbaarheid om nutriënten te meten goed. Het systeem is tevens toepasbaar voor droge mest als voor de natte fractie. Ook meet het systeem fosfaten, pH, droge stof en C/N ratio. Nadelen: Het systeem is kostbaar en is er laboratorium kennis noodzakelijk om de analyse uit te voeren.’’(Malda e.a. 2011)
Veenhuis heeft tegenwoordig ook een techniek om mineralen te meten met NIR. De methode wordt in onderstaande video getoond. Klik hier voor meer achtgrond informatie.
2.6 Vapodest
’’Voordelen: De Vapodest heeft analysemogelijkheden voor ammonium, nitraat en totaal-N. De overige elementen kunnen niet met deze methode worden geanalyseerd. Ook is deze methode gekopieerd vanuit laboratoriumschaal en waarschijnlijk betrouwbaar. De methode is compleet automatiseerbaar wat het systeem gebruiksvriendelijk maakt. Nadelen: Door de vele mogelijkheden en de technische vergelijkbaarheid naar de laboratoriumtechnieken is deze methode vrij kostbaar. Tevens is nog niet bekend of de Vapodest beschikbaar is tegen de condities van on-site.’’(Malda e.a. 2011)
2.7 PTM fertimeter
’’Op de Landbouwbeurs in Zuidlaren won mesttankfabrikant Duport BV uit Dedemsvaart in 2003 de noviteiten award met de PTM Fertimeter (Boerderij, 2003). Volgens Duport kan met dit apparaat in 20 seconden het stikstof-, ammoniak-, fosfaat- en kaliumgehalte bepaald worden in drijfmest. Dit apparaat is door het Italiaanse bedrijf PTM ontwikkeld, samen met de universiteit van Milaan.
Door middel van een sonde wordt de elektrische geleiding (EC) van de mest gemeten en aan de hand daarvan, de gehaltes N, P en K bepaald. Deze sonde is in twee vormen verkrijgbaar; een handsonde (Figuur 7), die in de mest gehouden kan worden en een sonde die vast op de tank gemonteerd is. Duport heeft in samenwerking met Acmaa proeven met de meter uitgevoerd.
Voordelen: De PTM fertimeter is goedkoper alternatief voor directe metingen. De resultaten van deze sensor blijven binnen de 8% die door laboratoria worden gesteld. De meting va 20 seconden is kort waardoor meerdere metingen mogelijk zijn. Ook zijn de kosten ten opzichte van de Van Control relatief laag. Het is dus een goedkoper alternatief wardoor het eerder interessant zal zijn voor ondernemers om een dergerlijk systeem aan te schaffen.
Nadelen: Het systeem is beperkt door de calibraties. Voor iedere mestsoort dient gekalibreerd te worden. Aangezien de nauwkeurigheid strikt wordt bepaald door de calibratie dient deze iedere keer nauwkeurig te worden uitgevoerd bij wisseling van mestsoort en bedrijf.’’(Laar 2010)
2.8 VAN-Control
’’De VAN-Control komt van de Duitse organisatie Zunhammer. Met deze techniek heeft het bedrijf de zilveren medaille verkregen op de Agritechnica beurs in Hannover (2007). De VAN-Control is een analysemethode gemonteerd op de mesttank en zodoende continu de gehaltes van stikstof, droge stof, totaal fosfaat en totaal kalium meet en opslaat. Dit werkt met door middel van een NIR-spectrometer die ontwikkeld is door het Institut für Landwirschafliche Verfahrenstechnik (ILV) en kan tijdens de toediening van drijmest N-, P-, K- en droge stof-gehalte bepalen. Gecombineerd met een ISOBUS systeem, kan de methode beter toegepast worden met bijvoorbeeld GPS en zodoende nog plaatsspecifieker bemesten. Figuur 8: VAN Control -links:schematische tekening NIR-sensor met 1 lapm, 2 sensor en 3 meststroom. - Midden, montageplaats. -Rechts: onderzijde van de sensor. ‘’(Laar, 2010)
’’Voordelen: Met de VAN-control zijn alle belangrijke parameters voor plaats specifieke bemesting te analyseren. Deze parameters zijn: stikstof, fosfaat kalium en droge stof. Tevens voert het systeem de analyses uit zonder analysehandelingen uitgevoerd door de gebruiker. Verder is het systeem op bijna iedere mesttank te plaatsen (Zunhammer, 2010). Nadelen: Het systeem is te kostbaar met €35.000,- (excl. kosten van de mesttank) en de resultaten hebben momenteel een afwijking van 9% tot 10%. Het apparaat is in gebruik en er wordt continue op doorontwikkeld. Deze afwijkingen kunnen in de toekomst waarschijnlijk worden beperkt. Echter de parameter kalium en fosfaat zijn op dit moment niet bruikbaar en er kunnen slechts hoge en lage waarden worden toegekend in plaats van een absolute waarde.’’(Laar 2010)