Inleiding: Er komen steeds meer reinigingsmiddelen op de markt die bestemd zijn voor toepassing in de veehouderij waar doelbewust micro-organismen aan zijn toegevoegd. Deze producten kunnen reinigende en/of ontgeurende eigenschappen hebben. Microbiologische reinigingsmiddelen worden vooral ingezet om organische vervuiling te verwijderen. Microbiologische reinigingsmiddelen hebben vaak een neutrale pH, dat wil zeggen rond de pH 7, dit in tegenstelling tot veel traditionele reinigingsmiddelen die een lage pH (zuur) of hoge pH (basisch) hebben.
Definitie: reinigingsmiddelen die bestemd zijn voor toepassing in de veehouderij waar doelbewust micro-organismen aan zijn toegevoegd.
Wetgeving: Voor reinigingsmiddelen voor professioneel gebruik geldt dat er een actueel veiligheidsinformatieinformatieblad (VIB) aanwezig moet zijn (opgemaakt volgens REACH), en ze geleverd moeten worden met een duidelijke gebruiksinstructie. Reinigingsmiddelen hebben geen N-nummer, biociden (desinfectiemiddelen) hebben altijd een N-nummer. Er zijn geen biociden toegelaten zonder N-nummer. Gecombineerde producten, die reinigen én desinfecteren dienen ook een N nummer te hebben. Pas op voor producten die geleverd worden als reinigingsmiddel en waarbij de (marketing)communicatie woorden gebruikten die passen bij biocide: dit zijn voor de wetgever biociden en moeten een N-nummer hebben. Algemeen kan gesteld worden dat reinigen specialistische kennis vergt en de leverancier deskundig moet zijn.
Soorten: In microbiologische reinigingsmiddelen worden in de praktijk het vaakst bacterie- sporen toegepast, van bijvoorbeeld het uit organisch materiaal gestamde geslacht Bacillus. Bacteriesporen kunnen worden ingezet wanneer bekend is dat ze onschadelijk zijn voor de volksgezondheid. In sommige (professionele) microbiologische producten kunnen ook gisten en schimmels voorkomen. Een spore is een inactieve overlevingsvorm van een bacteriecel, die geen normale celstofwisseling of celdeling heeft. Kenmerkend is dat deze sporen in ongunstige omstandigheden kunnen overleven. Als deze sporen bij toepassing van het reinigingsmiddel in contact komen met een voedingsbron uit de organische vervuiling, komen ze in een vegetatieve fase en worden ze weer actief. Zo worden ze weer in staat gesteld om, door middel van de vorming van enzymen, organische stoffen af te breken.
Biologische activiteit/Werkingsmechanisme: De micro-organismen in het product vormen tijdens het gebruik enzymen die organische vervuilingen kunnen afbreken, bijvoorbeeld vet of urine. Deze micro-organismen reinigen zowel makkelijk als moeilijk te bereiken oppervlakken en passen zich tot op zekere hoogte aan, aan het soort en de hoeveelheid vervuiling. Daarbij zijn ze onder andere effectief gebleken in het afbreken van organische vervuiling zonder geuroverlast, in plaats van de geur te maskeren. De beste resultaten worden bereikt bij herhaalde toepassing van microbiologische reinigingsmiddelen. Dit zorgt ervoor dat er een optimale hoeveelheid van reinigende bacteriën wordt gevormd en dat de geselecteerde mix van bacteriestammen intact blijft.
De dierlijke systemen waarop ze effect hebben: Stallen, omgeving van het dier. Een schonere, meer hygiënische omgeving draagt bij aan een betere, meer natuurlijke leefomgeving voor de dieren en verlaagt de infectiedruk.
Toepassingen: Microbiologische reinigingsmiddelen kunnen ook worden gebruikt bij aanwezigheid van dieren in de stal. Er dient dan extra aandacht te worden besteed aan zuiverheid, juiste toepassing en dosering van het product.
Literatuur: Brochures
- Reinigingsmiddelen In de pluimveehouderij, NVZ Schoon | Hygiënisch | Duurzaam, 2020
- Microbiologische reinigingsmiddelen, NVZ Handleiding, 2017
Producten die microbiële reinigingsmiddelen bevatten: Microbalans concept® (Animal Life Plus), PIP Probiotica®
Samengesteld door: Maria Groot, o.b.v. informatie van Informatie van Animal Life Plus.
Disclaimer: deze factsheet is samengesteld in 2023, de lijst met producten is van 2023. In de tijd komen er nieuwe producten bij en verdwijnen er van de markt.