Gewas: Aardappel
Wetenschappelijke naam: Potato Leafroll Virus (PLRV)
Groep: Virussen
| |
| Dwerggroei als gevolg van virus |
Klik op de afbeelding voor een vergroting.
© Copyright PPO, NVWA (PD), DLV, KAD, Landbrugsinfo
Bladrol is een virusziekte die door bladluizen wordt overgebracht. Bij de verschijnselen wordt onderscheid gemaakt tussen primair ziek en secundair ziek.
Primair zieke planten zijn 'eerstejaars' ziek en op het veld besmet door bladluizen. De verschijnselen zijn vooral in de kop van de plant zichtbaar: naar binnen toe gerolde bladeren en lichte verkleuring in de kop. Bij een secundaire aantasting is de gehele plant aangetast en rollen ook onderste bladeren. Aangetaste planten blijven achter in groei. Het blad van aangetaste planten wordt hard en bros en voelt droog aan. De verschijnselen kunnen per gewas en ras variëren in hevigheid.
Bladrol is een persistent virus. Dat wil zeggen, dat bladluizen, die het virus opnemen het virus gedurende hun hele leven kunnen verspreiden. In de tabel staan de eigenschappen voor persistent en niet persistent virus weergegeven.
| Persistent virus zoals bladrol | Niet persistent virus zoals Y-virus | |
| Opname | Uit bladcellen | Uit zeefvaten |
| Latente periode | Enkele uren tot dagen | Kort |
| Virusvermeerdering in luis | Ja | Nee |
| Besmetting luis | Zeer lang | kort |
| Minerale olie | Geen invloed | Vermindert besmetting aanzienlijk |
De eerste besmetting in het seizoen is afkomstig van besmet pootgoed of van opslagplanten. Bladluizen, die deze planten bezoeken, kunnen de besmetting overdragen op nog gezonde gewassen. Het virusvrij houden van aardappelen is uitsluitend van belang voor de teelt van pootgoed. Eerst in vervolgteelten leidt een besmetting tot lagere opbrengsten. Voor de teelt van tafelaardappelen of zetmeelaardappelen is het besmet raken van het gewas niet van belang.
Virusziektes kun je op zichzelf niet bestrijden. Een pootgoedteler kan wel aandacht besteden aan de bestrijding van de vector of overbrenger, in dit geval de groene perzikluis, en aan bedrijfshygiëne.
Raskeuze:
Er zit verschil in gevoeligheid tussen verschillende rassen, een pootgoedteler kan dus kiezen voor minder gevoelige rassen.
Bedrijfshygiëne
- selecteren in pootgoed, wegnemen van besmette planten.
- bestrijden van aardappelopslag in andere gewassen.
- afvoeren van uitgeselecteerde planten in luisvrije zakken.
- selecteren in bladluisvrije gewassen, besmette bladluizen kunnen zich tijdens lopen in het gewas van planten laten vallen en later nog gezonde planten weer besmetten.
- gewas doodspuiten of loof doden voordat bladluisvluchten beginnen.
Chemisch:
Bestrijding met insecticide, zie Handleiding DLV en site van CTB, meestal gelijktijdig uitgevoerd met phytophthora bestrijding en een bespuiting met minerale olie tegen niet persistent virus.
Waarschuwingsystemen:
De site van de NAK geeft tijdens het groeiseizoen informatie over de actuele ontwikkeling van de bladluis populatie en bladluisvluchten. Meer informatie over bladluisvluchten is te vinden op pagina 549 van Teletekst.
