Landschapselementen of en andere semihalf-natuurlijke elementen vervullen een belangrijke rol , zoals bosschages, akkerranden en kruidenrijk grasland, zijn het het belangrijkste habitat voor flora en fauna in agrarische landschappen[1]. Ze vormen foerageer, vlucht en habitatplekken voor insecten, vogels en zoogdieren en daarmee een groene infrastructuur.
Er zijn verschillende manieren om het aandeel natuur & landschap te berekenen.
Het aandeel niet-productieve grond op het bedrijf
Het aandeel semi-natuurlijke elementen op het bedrijf
Het aandeel biodiversiteit stimulerend beheer op het bedrijf (zoals die onderdeel zijn van de biodiversiteitsmonitor melkveehouderij en akkerbouw)
Voor alle drie de methodes geldt dat niet alle vierkante meters niet-productieve, semi-natuurlijke elementen of biodiversiteit stimulerend beheer evenveel effect hebben op de biodiversiteittevens de groene infrastructuur van het boerenland en verbinden natuurgebieden, wat de biodiversiteit versterkt. Denk aan de opbouw van populaties van nuttige insecten voor de plaagbeheersing en bestuivers[2]. Boerenlandsoorten zoals patrijzen en grutto's kunnen alleen overleven bij gebieden die de 4 V's verzorgen: Voedsel, Veiligheid (schuilplaatsen), Voortplanting en Variatie. Vanwege de belangrijke functie van landschapselementen is het Aanvalsplan Landschap opgezet[3], als onderdeel van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel.
Om inzichtelijk te maken tot in hoeverre de groene infrastructuur op een landbouwbedrijf aanwezig is en of men in het beheer rekening houdt met de aanwezige natuur, is de KPI Natuur & Landschap ontwikkeld. Dit is een optelsom van de oppervlakte aan half-natuurlijke elementen op het bedrijf die onderdeel zijn van het agrarisch natuur en landschapsbeheer (ANLb), plus de oppervlakte aan (laagdrempelige) beheerpakketten van de Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij en Akkerbouw (BBM), gedeeld door het totale bedrijfsareaal en dit maal 100%.
Niet alle vierkante meters half-natuurlijke elementen of biodiversiteit stimulerend beheerde grond hebben evenveel effect op natuur en landschap. Daarom is het nodig om een weging toe te passen per type element of type beheerpakket. Boerennatuur ontwikkelde voor de Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (BMM)[4] en Akkerbouw (BMA)[5] een lijst met wegingsfactoren.
Meer informatie over landschapselementen is te vinden via de volgende link:
https://www.landschappen.nl/standpunten/landschapselementen
Doorontwikkeling van de KPI Natuur & Landschap
In het KPI-K project zal gekeken worden of de nu toegepaste BBM pakketten geschikt zijn voor de akkerbouw en overige sectoren (niet zijnde melkveehouderij). Daarnaast wordt aan de hand van een aantal praktijkpilots onderzocht wat de huidige score is van bedrijven op de KPI Natuur & Landschap, hoe deze scores zich verhouden tot de drempel- en streefwaarden en of dit verschilt per gebied. Binnen de biodiversiteitsmonitor melkveehouderij en akkerbouw is al een weging ontwikkeld door Boerennatuur. het KPI-K project wordt voortgebouwd op de wegingsfactoren die door Boerennatuur zijn/worden ontwikkeld en zal op basis van de praktijkpilots onderzocht worden of de weging verbeterd kan worden. Zo is het mogelijk dat de weging gebiedsspecifiek wordt zodat deze beter aansluit bij de aanwezige landschapstypes. In een open landschapstype passen bijvoorbeeld opgaande elementen minder goed terwijl in een kleinschalig landschap deze elementen juist wel belangrijk zijn voor de aanwezige soorten en het landschap. Dit kan in de weging meegenomen worden. Ook zal onderzocht worden of de ruimtelijke samenhang van de half-natuurlijke elementen meegenomen kan worden in de berekening van de KPI Natuur & Landschap.
...
[1]https://natuurlijkboeren.nl/file/natuurlijkboeren/324d350622d547c6769f4967411e7932/
[2] https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rspb.2006.3530
[3] https://www.samenvoorbiodiversiteit.nl/aanvalsplan-landschapselementen
[4] 20220224_Weging_BBM_pakketten_2022_in_tabel.pdf (biodiversiteitsmonitor.nl)
[5] De KPI Natuur & Landschap van de Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw is nog in ontwikkeling