Waarom planten veredeld worden
Van het selecteren van gewassen die voldoen aan behoefte van mensen is al sprake vanaf het begin van de menselijke beschaving. Ongeveer elfduizend jaar geleden vond er een shift plaats van jagen en verzamelen naar productie van gewassen op vaste locaties. Rond het einde van de 18e eeuw waren er al meer dan 1000 gewassen gedomesticeerd (aangepast aan gebruik door mensen). Ongeveer 200 ervan vormen belangrijke componenten van ons huidige dieet (rijst, mais, aardappel, banaan etc.).
...
Aangepast aan specifieke, lokale omstandigheden. Planten worden in een flink aantal gevallen niet geproduceerd in gebieden of klimaatzones waar ze oorspronkelijk vandaan komen. Dit vergt allerlei aanpassingen waar planten bij geholpen moeten worden. Dit kan door speciale maatregelen te nemen tijdens de teelt maar ook door planten te veredelen zodat ze beter aangepast raken aan het afwijkende klimaat. Daarnaast hebben we te maken met klimaatveranderingen of veranderingen in de bodem (uitdroging, verzilting) die de noodzaak tot aanpassing in stand houden.
Mais opbrengsten in China (1950-2005).
Verschillende maisrassen
Voor welke gewassen?
Vooral voor belangrijke voedselgewassen als granen en mais zijn er succesvolle inspanningen op het gebied van plantenveredeling geweest. Over het algemeen lopen ontwikkelingen voor fruit, boom en sierteeltgewassen achter. Dit heeft onder andere te maken met het economisch belang van elk van de gewassen. Vaak echter ook met de ingewikkelde genetische achtergrond. Ook speelt bijvoorbeeld de tijd die nodig is om een gewas tot productie te brengen een belangrijke rol. Als een appelboom vanuit zaad wordt opgekweekt duurt het zomaar 6 jaar voordat de eerste appels geoogst kunnen worden.
Toch komt hier verandering in, mede dankzij nieuwe technieken die toegepast worden in de veredeling (Hoofstuk 6). Nieuwe, meer gerichte veredelingstechnieken blijken breder toepasbaar en leveren sneller resultaat dan klassiek veredelingsmethoden (Hoofdstuk 4).