...
Vanaf de jaren rond 2000 is het landbouwbeleid vooral gericht op verdere liberalisatie en marktwerking, en dat merkt ook de biologische sector. De ministers Brinkhorst en Veerman onderschreven nog steeds het doel van verdere groei van de bio-sector, maar kwamen steeds meer terug op directe financiële ondersteuning. Het voortouw kwam bij de 'marktpartijen' te liggen. In 2001 kwam nog een groot ondersteuningsbedrag beschikbaar, maar dat werd vooral ingezet voor professionalisering van de keten, marktontwikkeling en promotie en voorlichting voor consumenten, en voorkennisontwikkeling voor kennisontwikkeling en onderzoek. Via een reeks convenanten Marktontwikkeling biologische landbouw (2001, 2004, 2008) werd de inzet van deze middelen en het aandeel en de rol van de ketenpartners hierin vastgelegd. De omschakelpremies werden echter vanaf 2003 beëindigd. In 2007 wordt definitief ingezet op 'verdere groei op eigen kracht': in 2011 zal alle steun voor marktontwikkeling worden beëindigd.
- P.M. einde financiële steun en omschakelingspremie, overgang Biologica naar Bionext -
'verdere groei op eigen kracht': in 2011 zal alle steun voor marktontwikkeling worden beëindigd.
liberalisatie, ketenorganisatie, verdere groei
De beëindiging van de marktondersteuning, en sterke terugloop van de middelen voor onderzoek voor de biologische sector, betekende in 2011 ook het einde van Biologica. Via de opeenvolgende convenanten had Biologica een aanzienlijk deel van de uitvoering voor zijn rekening genomen. Biologica werd voortgezet als de (nog bestaande) stichting Bionext. Bionext is, veel meer dan Biologica, een koepelorganisatie die met ledenbijdragen van de aangesloten verenigingen van landbouw, verwerking en handel zijn rol als brancheorganisatie waarmaakt, en zelfstandig projecten verwerft en uitvoert die vooral de kennisontwikkeling en verspreiding ten goede komen. Op eigen kracht en met EU-subsidies is en wordt een reeks promotie-campagnes uitgevoerd.
Van de overheid is vanaf 2012 waar het gaat om steun voor biologische landbouw niet veel te verwachten. De laatste jaren komt daar wel verandering in door toenemende aandacht voor duurzaamheid, bodem en klimaat, en door druk vanuit de EU (b.v. fosfaat- en stikstof-dossiers). De beleidsvisie Kringlooplandbouw van de huidige minister Schouten kan wat dat betreft als een doorbraak worden beschouwd. Ook de invulling van het nieuwe GLB biedt kansen voor de biologische sector. Deze actuele thema's komen elders in deze wiki aan de orde.
Vooral in de periode 2008 - 2014 is de omzet van biologische producten sterk gegroeid, en vooral vanaf 2016 ook het aantal biologische bedrijven en het areaal. Na het idealistische begin in de jaren '70 zijn, met de groei in aantal bedrijven, biologisch areaal en schaal van de bedrijven, ook zakelijke motieven voor omschakeling een rol gaan spelen. Biologische landbouw kan een keuze zijn wanneer grondsoort en andere omstandigheden een intensieve bedrijfsvoering in de weg staan. Een ander voorbeeld is het grote aantal omschakelaars in de jaren na de afschaffing van het melk-quotum, toen de melkprijs in de gangbare sector inzakte, maar in de biologische sector overeind bleef. In die jaren (2016, 2017) was er zelfs niet altijd plaats voor nieuwe toetreders bij de grote verwerkers van bio-melk. Maar hoe zakelijk ook de afwegingen, meestal spelen idealisme, het gevoel 'dat het anders moet' en een idee welke kant het dan wél op moet, een rol bij het omschakelen of bij het volhouden als biologische boer. Veel nieuwe bio-boeren hebben uit de meest recente groei-fase hebben bij voorbeeld al een achtergrond in agrarisch natuurbeheer, of waren al bezig om de omgang met hun beesten anders aan te pakken. Biologisch is dan de logische volgende stap, en de stap die zorgt voor waardering . in de vorm van de hogere prijs voor biologische producten. In paragraaf 1.4 gaan we nog verder in op de motieven om te kiezen voor biologisch.
...