Doelen en maatregelen bij deze KPI
Deze KPI draagt bij aan de volgende doelen:
Doel 1
Doel 2
Doel 3
Maatregelen die je kunt nemen:
Maatregel 1
Om deze omzetting en verliezen van nutriënten zoals stikstof inzichtelijk te maken wordt in dit project een kringloopschema (ofwel balans) gebruikt (zie figuur 1). Hierbij wordt onderscheid gemaakt in:
De bodem-gewas balans: betrekking hebbend op de verliezen die in het gewas en de bodem van het bedrijf plaatsvinden. Op akkerbouwbedrijven is alleen sprake van deze component.
De voer-dier-mest balans: betrekking hebbend op de verliezen die plaatsvinden in de stal en bij opslag van mest en voer. Bij veehouderij bedrijven zonder grond is alleen sprake van deze component.
De bedrijfsbalans: betrekking hebbend op alle verliezen in beide componenten (1 en 2). Bij bedrijven waarbij op eigen grond voer wordt geproduceerd voor het vee (b.v. melkvee) wordt alleen naar de aanvoer en afvoer van het totale bedrijf gekeken en hoeven de interne stromen (voer en mest voor eigen gebruik) niet te worden berekend. Bij bedrijven zonder dierlijke productie is de bedrijfsbalans gelijk aan de bodembalans. Bij bedrijven zonder grond is deze gelijk aan de voer-dier-mest balans.
Figuur 1
Schematische weergave van de omzetting en verliezen van nutriënten op het landbouwbedrijf. Het hele plaatje geeft de volledige bedrijfsbalans weer, het gedeelte onder de rode streep de bodem-gewas balans en het gedeelte boven de rode streep de voer-dier-mest balans.
In de praktijkpilots worden de volgende KPI's getest:
Het stikstofbodemoverschot (kg/ha) is het verschil in de aanvoer van stikstof naar de bodem via meststoffen en de afvoer van stikstof via plantaardige producten (het gewas). De stikstofbenutting dieren (%) is de afvoer van stikstof in dierlijke producten gedeeld door de aanvoer van stikstof in voer. Het stikstofbedrijfsoverschot (kg/ha) is het verschil tussen de aanvoer van stikstof van buiten het bedrijf en de afvoer van stikstof in dierlijke en/of plantaardige producten.
De KPI stikstofbodemoverschot stuurt specifiek op verliezen uit de bodem naar lucht en grond- en oppervlaktewater. De KPI stikstofbenutting dieren stuurt op het verbeteren van de stikstofbenutting in het voer en daarmee op het beperken van de hoeveelheid stikstof in aangevoerd voer en het verlagen van de hoeveelheid stikstof in de mest. Met het verlagen van het stikstofbedrijfsoverschot wordt gestuurd op efficiënt gebruik van stikstof in grondstoffen en het beperken van de totale stikstofbelasting naar lucht, grond- en oppervlaktewater.
De keuze van eenheden en afbakening is bepalend voor zowel de impact van de KPI (bijvoorbeeld meer sturend op het beperken van verliezen of meer sturend op het efficiënt gebruik grondstoffen) en de robuustheid van de KPI berekening (voor sommige posten is data nodig met een grotere onzekerheidsmarge). In het KPI-K project wordt de stikstofbalans gezien als een belangrijk onderwerp waarop een KPI moet worden geformuleerd maar moet nog een definitieve keuze worden gemaakt in de te hanteren eenheden en afbakening. Deze keuze is ook gerelateerd aan keuzes op andere KPI’s (b.v. ammoniakemissie en herkomst inputs).