Content Comparison

...

Het beeld van de bio-landbouw in heel België is veel gunstiger: 7,4% van het areaal was in 2021 bio. 90 % van het bio-areaal bevindt zich echter in Wallonië. In Wallonië is 15,5% van het aantal landbouwbedrijven biologisch (12,4% van het areaal), tegenover slechts 3% in Vlaanderen. Het verschil wordt in verband gebracht met met de geringe verstedelijking en meer ruimte voor (biologische) landbouw in Wallonië.

6.2.2 ontwikkeling afzet biologisch

...

Image Added

Ook de omzet van bio-producten groeit in de jaren tot 2022 flink. Tussen 2006 en 2016 verdrievoudigde de omzet van biologische producten. Het totaal aandeel biologisch in de afzet van levensmiddelen is eind 2018 gestegen naar 4,7%, de groei van de totale omzet biologisch was in 2018 8,4%, naar in totaal ruim anderhalf miljard euro.   Deze groei zet zich voort in 2019. Er is in die tijd forse groei in de bio-afzet van de discounters, bedrijfswinkels en on-line. 2020 liet daardoor een sterke groei zien, mede als effect van de corona-crisis (deels het effect van meer thuis koken, te zien bij alle supermarkten, maar ook door meer belangstelling voor gezonde voeding). In 2021 was de totale omzet van de supermarkten en speciaalzaken weer met 2% gedaald, maar groeide het aandeel bio nog met 0,5%.

In 2022 doet zich een kentering voor. In dat jaar is de inflatie met gemiddeld 10% hoog en wijken consumenten weer vaker uit naar gangbare producten. Er is nog groei (in omzet), maar deze is lager dan de groei in het reguliere circuit (supermarkten). De groei in omzet (in €) maskeert een lichte daling in volume verkochte producten. Verwachting is dat deze stagnatie voorbij gaat wanneer de inflatie weer afneemt

In 2023 heeft de groei zich weer hersteld. Ondanks de opnieuw hoge inflatie op levensmiddelen (12,1%) groeide de van bio in de supermarkten stevig, met + 14,5%. Het marktaandeel bio in de supermarkten steeg naar 3,5%, het aandeel bio in de totale omzet levensmiddelen naar 4,6%. Voorlopige cijfers laten een verdere groei in 2024 zien (met 10% over de eerste zes maanden).

 W.b. volume en omzetgroei lopen de supermarkten voorop. In 2018 was de groei van de omzet biologisch hier 8,2%. In 2019 is deze groei wat afgevlakt, naar 4,9% (ten opzichte van 4,3% groei van de totale groei van de omzet van de supermarkten), maar in 2020 was de groei hier 12,9% in 2023 14,5%. Opvallend groot (en groeiend) is het aandeel eieren in de bio-afzet van de supermarkten: bijna ruim 17% van de totale afzet. Ook AGF en zuivel zijn relatief groot, met ruim 4%. Van alle verkochte groenten (binnen AGF) in de supermarkt is inmiddels 13% biologisch. De groei in vlees en vleeswaren was in 2020 echter heel klein. Dat lijkt te passen in de trend naar meer vega. Ook in 2021 daalde de omzet in vlees met -4,9% (deze daling volgt de daling van de omzet in gangbaar vlees met -4,2%). In 2022 daalde de afzet van bio binnen de supermarkten licht naar 3,2%. Het aandeel bio in de totale retail was in 2022 4,4%, in 2023 .

In 2021 2020 werd 7378,8% 7% van de omzet in bio door de supermarkten gerealiseerd. In 2020 2021 was dat 78,7% 73,8%. In 2022 was het aandeel afzet supermarkten 73,9%, evenals in 2023 (bron: Bionext). Dat betekent dus dat het aandeel van de biologische speciaalzaken is toegenomen. In 2022 was het aandeel afzet supermarkten opnieuw 73,9%.sinds 2021 redelijk stabiel is op krap 25%.

In deze cijfers zijn de discounters Aldi en Lidl niet meegerekend. Deze discounters zetten in thuisland Duitsland fors in op biologisch (Aldi claimt in Duitsland een aandeel van 26% biologisch in het totaal assortiment); dat vertaalt zich ook naar Nederland. Cijfers hierover zijn echter niet kenbaar gemaakt.

De biologische speciaalzaken verloren de afgelopen jaren marktaandeel ten opzichte van de supermarkten.  Hieronder vallen  omvatten ook de 'bio-supers' Ekoplaza en Odin (een derde van de winkels). In 2019 is Hun aandeel in de totale omzet afzet van de speciaalzaken wel weer gestegen, met 1,8%, en in 2020 lieten zij een flinke groei zien van 8,7 % (waarschijnlijk mede een corona-effect). In 2021 konden zij deze groei vasthouden met een groei van 2,2%. bio is de afgelopen jaren redelijk stabiel (zie boven). Zij  voeren een veel breder assortiment (5.000 a 9.000 bio-producten, tegenover 50 a 1.000 in de supermarkten en discounters). Vooral de klanten die echt voor bio kiezen (de 'Heavy bio buyers') weten de speciaalzaken te vinden. In 2022 was er echter een daling van de omzet van 4,1%. In 2023 was er een groei van 6,9%, echter vooral door inflatie. Het afzetvolume is waarschijnlijk ongeveer gelijk gebleven.

 Vanaf 2016 is de afzet via Foodservice (horeca, bezorgdiensten, catering e.d.) sterk gegroeid, in 2019 met 3%. Binnen het totaal marktaandeel van de Foodservice blijft bio echter klein, met 1,6%. Mede door de corona-ontwikkelingen laat 2020 nog geen duidelijke trend zien. Recente cijfers zijn niet gevonden.

In vergelijking met andere EU-landen blijft het aandeel bio in de afzet detailhandel klein, net als dat van het areaal bio (zie hiervoor). In 2021 was het aandeel bio in de afzet 13% in Denemarken (koploper), 7% in Duitsland, 6,6% in Frankrijk en 3,8% in België; in Nederland was dit 3,3%. De totale afzet detailhandel in bio in de EU was in 2021 € 46,7 mlrd., een groei van 3,6%in 2022 al 53 mlrd.. In de totale afzet waren in 2021 Duitsland (29%) en Frankrijk (23%) de grootsten; dit zijn voor Nederland belangrijke exportlanden. (cijfers: FIBL)

...

Bionext verwachtte op grond van de cijfers 2018 voor de komende 5 jaar opnieuw een verdubbeling van de omzet biologisch. Een marktaandeel van rond de 10% leek bij voortzetting van de ontwikkeling t.m. 2018 rond 2025 haalbaar.  De wat afvlakkende groei in 2019 paste niet in deze trend, In 2020, in de periode van de Corona-crisis, was de groei van de afzet van biologisch echter stormachtig.  Er was meer vraag naar vers, voedsel van nabij en ook biologisch.   Deze groei is in 2021 vastgehouden. 2022 is echter een slecht jaar geworden. De groei heeft zich sinds 2018 dus voortgezet, maar niet zo groot als toen verwachtin 2023 weer hersteld, en dat lijkt zich in 2024 voort te zetten.

In 2020 heeft de Europese Commissie in de Green Deal het doel vastgelegd om in 2030 op 25% biologische landbouw uit te komen (in de hele EU, niet per land). Dat kan alleen lukken als de afzet van biologische producten ook op dat aandeel uit gaat komen. Dat is nog een heel grote opgave. In lijn met de Green Deal heeft de Nederlandse regering in december 2022 het Actieplan groei van biologische productie en consumptie uitgebracht. Hierin legt de regering een  stimuleringsbeleid vast, gericht op zowel het aanbod als de vraag. Het Actieplan stelt een ambitieus doel: naar 15% biologisch areaal in 2030 ! De vraag is daarin leidend: meer afzet van bio moet de groei mogelijk maken. Daarop zet het stimuleringsbeleid in. Dit wettigt de verwachting van een verdere groei in de komende 10 jaar.

Gezien de groei in de omzet dreigden er de afgelopen jaren aanbod-tekorten en een groeiende afhankelijkheid van import van biologische producten; dit terwijl Nederland voor een aantal -primaire- producten ook exportland is. De afzet binnen de totale EU was in 2017 36,3 miljard euro, een groei van 19 % (wereldwijd 33 %). In 2019 was de omzet in de EU al € 45 mlrd., waarvan € 41,1 mlrd. afzet binnen de EU, een groei met 8%, in 2021 € 48,6 mlrd. (+ 3,6%). De exportkansen zijn dus aanzienlijk. Het is nog niet duidelijk wat de gevolgen voor de export zullen zijn van de crisis in 2022 en van het stimuleringsbeleid (Actieplan).

...

verdieping Markt en omgeving

...

De groei van de afzet in Europa (zie boven) toont bovendien groei in exportkansen.

...

Voor een overzicht van de ontwikkeling van de biologische landbouw in de EU zie IFOAM-EU annual report-2019 en IFOAM Organics Europe annual report 2021 , wereldwijd zie The World of Organic Agriculture 2020, The World of Organic Agriculture 2021 en The World of Organic Agriculture 2023 (FIBL).

...

...

...

...

...

...

...

Voor de ontwikkeling van de bio-landbouw in Vlaanderen in 2021 en voorgaande jaren zie De biologische landbouw Vlaanderen in 2021 en biologische landbouw Vlaanderen in 2023 .

ontwikkeling markt

...