In deze kennisclip vertellen we je alles over de huidige en duurzamere brandstoffen voor schepen in de zeevaart. We gaan in op de verschillende brandstofsoorten, en de organisaties die deze brandstofsoorten en kwaliteit beïnvloeden door hun regelgeving.
Na het beluisteren van deze kennisclip kun je de volgende vragen beantwoorden:
| Uitvouwen | ||
|---|---|---|
| ||
- 'Gedestilleerde scheepsbrandstoffen' en 'resterende scheepsbrandstoffen' (HFO) |
| Uitvouwen | ||
|---|---|---|
| ||
- Vetzuurmethylester (FAME) en gehydrogeneerde plantaardige olie (HVO) |
| Uitvouwen | ||
|---|---|---|
| ||
- Het kan stollen tijdens winterse omstandigheden |
| Uitvouwen | ||
|---|---|---|
| ||
- Biodiesel, LNG, waterstof, methanol en hybride diesel-elektrische systemen |
| Widget Connector | ||
|---|---|---|
|
...
Leerdoelen
Onderscheiden van de hoofdtypen en kenmerken van fossiele scheepsbrandstoffen, namelijk gedestilleerde scheepsbrandstoffen en reststroom gebaseerde scheepsbrandstoffen.
Begrijpen van de rol van de International Maritime Organisation (IMO) en EU-regelgeving rondom de uitstoot van schadelijke stoffen zoals zwavel en CO2 in scheepsbrandstoffen.
Herkennen van de belangrijkste soorten hernieuwbare brandstoffen voor schepen (FAME en HVO) en hun toepassingen en beperkingen begrijpen.
Begrijpen van de verschillende toekomstige alternatieven voor scheepsbrandstoffen (zoals biodiesel, LNG, waterstof, methanol en hybride dieselelektrische systemen) en de voor- en nadelen van elk.
Begrijpen van additionele maatregelen buiten de brandstof om die bijdragen aan de energie-efficiëntie en brandstofbesparing in de scheepvaart.
Kennisclip
| Widget Connector | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Verdieping en uitleg
| Urgent |
|---|
Goed onthouden
|
Huidige situatie en ontwikkelingen
Er zijn twee belangrijke soorten fossiele brandstoffen voor zeeschepen: gedestilleerde scheepsbrandstoffen en reststroom gebaseerde scheepsbrandstoffen.
Gedestilleerde scheepsbrandstoffen zijn heldere brandstoffen met een lage viscositeit. Zij lijken op dieselbrandstof voor auto's en vrachtwagens en worden Marine Gas Oils (MGO’s) genoemd.
Reststroom gebaseerde scheepsbrandstoffen zijn zwaardere, zwarte brandstoffen met een hoge viscositeit en worden zware stookolie (HFO) genoemd. HFO wordt vaak verbrand in dieselmotoren met een laag tot middelhoog toerental voor een goede verbranding en minder uitlaatgassen.
Zowel HFO als MGO bevatten componenten zoals stikstof, zwavel en fosfor, die schadelijke uitstoot van NOX, zwaveldioxide en roet veroorzaken. De International Maritime Organisation (IMO) en haar lidstaten hebben het maximaal toegestane zwavelgehalte in scheepsbrandstoffen stapsgewijs verlaagd om de uitstoot van zwaveldioxide te verminderen, vooral in Emission Control Areas zoals de Europese Noordzee.
Hernieuwbare Brandstoffen voor Scheepsmotoren
Naast fossiele brandstoffen zijn er momenteel twee hoofdtypen biodieselbrandstoffen die ook in scheepsmotoren kunnen worden gebruikt: FAME en HVO.
FAME (Fatty Acid Methyl Ester) is gemaakt van bijvoorbeeld frituurolie en wordt gebruikt voor de productie van biodiesel voor auto's. FAME kan tijdens winterse omstandigheden stollen.
HVO (Hydrogenated Vegetable Oil) wordt gemaakt met waterstof en lijkt sterk op gewone dieselbrandstof, waardoor het gemakkelijk kan worden gemengd. HVO is duurder dan HFO en MGO.
In Nederland is het mengen van grote hoeveelheden FAME-biodiesel met scheepsbrandstoffen succesvol gebleken. Het mengen van maximaal 40% FAME met HFO resulteert in stabiele mengsels, ondanks verschillen in viscositeit en dichtheid.
Toekomstige kansen
Er is geen eenduidige weg naar duurzaam maritiem transport. De huidige alternatieven in ontwikkeling zijn biodiesel, LNG, waterstof, methanol en hybride dieselelektrische systemen. Bij het kiezen van de meest gunstige optie moeten CO2-reductie, brandstofbeschikbaarheid, tankgrootte en de toepasbaarheid in bestaande schepen worden overwogen.
Verwacht wordt dat biodiesel, LNG en hybride dieselelektrische systemen tot 2030 verder worden doorgevoerd. Waterstof onder druk vereist momenteel grote brandstoftanks, wat een nadeel is.
Regelgeving voor duurzaam maritiem transport
Zowel de EU als IMO ontwikkelen nieuwe regelgeving om het maritiem transport duurzamer te maken tegen 2030. Het Europees Parlement heeft besloten dat de scheepvaart onderdeel moet worden van het Europese Handelssysteem voor CO2-emissies. Grotere EU-schepen moeten de CO2-uitstoot monitoren en verifiëren. De IMO heeft nieuwe regelgeving ingevoerd voor zowel nieuwe als bestaande schepen. Nieuwe schepen moeten bijvoorbeeld 30% energiezuiniger zijn dan schepen die in 2014 zijn gebouwd. Bestaande schepen moeten een beheerplan voor energie-efficiëntie hebben.
Andere maatregelen voor energie-efficiëntie omvatten:
Het toevoegen van verticale, starre zeilen aan vrachtschepen om tot 10% diesel te besparen.
Het varen met een lagere snelheid, ook wel Ecoshipping genoemd.
Extra leesmateriaal
Energie voor vervoer, Nederlandse Emmissieautoriteit
Boek: Sustainable Shipping: A Cross-Disciplinary View, Harilaos N. Psaraftis, 2019, Springer, ISBN : 9783030043292
Toetsvragen
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
a) MGO’s hebben een hoge viscositeit en zijn zwart van kleur, terwijl HFO’s heldere brandstoffen met een lage viscositeit zijn. b) MGO’s zijn heldere brandstoffen met een lage viscositeit, terwijl HFO’s zwaardere, zwarte brandstoffen met een hoge viscositeit zijn. c) MGO’s worden voornamelijk gebruikt in dieselmotoren met een laag toerental, terwijl HFO’s worden gebruikt in dieselmotoren met een hoog toerental. d) MGO’s bevatten geen zwavel, terwijl HFO’s een hoog zwavelgehalte hebben. | |||||
|
| Uitvouwen | ||
|---|---|---|
| ||
Twee hernieuwbare brandstoffen die kunnen worden gebruikt in scheepsmotoren zijn FAME (Fatty Acid Methyl Ester) en HVO (Hydrogenated Vegetable Oil). FAME wordt gemaakt van bijvoorbeeld frituurolie en kan tijdens winterse omstandigheden stollen, wat een beperking vormt. HVO wordt gemaakt met waterstof en lijkt sterk op gewone dieselbrandstof, waardoor het gemakkelijk kan worden gemengd. HVO is echter duurder in productie dan HFO en MGO. |
| Uitvouwen | ||
|---|---|---|
| ||
Niet waar. De IMO en de EU hebben regelgeving ingevoerd om het zwavelgehalte en de CO2-uitstoot van scheepsbrandstoffen te verminderen, vooral in Emission Control Areas waar strengere normen gelden. |