De Kasontwerp Calculator berekent maandelijkse lichtsommen op basis van een Venlo kasontwerp. Met de calculator kunnen twee kasontwerpen met elkaar worden vergeleken. Een kasontwerp kan worden samengesteld door waardes te kiezen voor de belangrijkste transmissiebepalende eigenschappen. (Klik op een eigenschap voor toelichting.) Na het samenstellen van de kasontwerpen drukt u op de knop Start de berekening.
Vervolgens verschijnt een grafiek met de maandelijkse lichtsommen. Deze worden uitgedrukt in PAR (mol/m2) en zijn gebaseerd op de zonnestraling van 2018. Ook wordt het verschil in lichtintensiteit getoond voor kasontwerp 2 ten opzichte van kasontwerp 1.
Vergelijk kasontwerpen niet alleen op de hoeveelheid licht maar ook wanneer in het jaar lichtwinst te behalen valt. Denk daarbij aan de lichtbehoefte van uw gewas en het teeltschema wat u aanhoudt.
Oriëntatie
Er zijn drie opties voor de deze ontwerpkeuze: 0°, 45° en 90°. Een oriëntatie van 0° komt overeen met een nokrichting oost-west. Een oriëntatie van 90° komt overeen met een nokrichting noord-zuid. Er wordt meer aandacht besteed aan dit onderwerp, onder andere aan het effect tijdens de winterperiode, in de sectie Oriëntatie.
Dakhelling
Een zigzagstructuur in een transparant materiaal zorgt voor een hogere transmissie, zo ook bij een Venlo kasdek. Dit komt omdat:
Bij laagstaande zon de invalshoek op het glas gunstiger is dan bij een plat dek
Het gereflecteerde licht soms op de naast liggende ruit valt en opnieuw de kas binnenkomt.
In de calculator kan gekozen worden voor een dakhelling van 0°, 21°, 23° en 25°. Hoe groter de dakhelling hoe meer transmissie, althans in theorie. In de praktijk neemt dan ook het aantal roeden, nokken en goten toe die weer meer licht tegenhouden. Er wordt meer aandacht besteed aan dit onderwerp, onder andere aan het effect tijdens de winterperiode, in de sectie Dakhelling.
Constructie
Het kasdek uit de calculator bestaat uit het glas met roeden, nok, goot en tralie. Er wordt geen rekening gehouden met schermen of andere kasinstallaties boven het gewas.
Om de lichtonderschepping door de goot, nok en andere constructie-elementen te beperken worden deze vaak wit gecoat. Hierdoor worden de onderdelen meer spiegelend en dus wordt de reflectie verhoogd. Meer licht wordt naar beneden gereflecteerd in plaats van onderschept. In de calculator is de keuze tussen standaard aluminium en witte poedercoating met 90% reflectiewaarde. Let wel, dit geldt alleen voor de tralie en goot en niet voor de glasroeden en nok.
Transmissie
De hemisferische transmissie van het glas bepaalt grotendeels de lichtsom in de kas. Dit is de resultante van de zonnestanden en bijbehorende transmissie onder die hoekstraling, vermenigvuldigd met de straling door het jaar heen. Standaard tuindersglas heeft las voorbeeld een transmissie van ca. 89% loodrecht en 83% hemisferisch, low-iron glas zit 2-3% hoger. In de calculator wordt gerekend met de hemisferische transmissie en er kan gekozen worden voor: 73%, 76%, 80% en 83%. Meer informatie is te vinden in de sectie Transmissie.
AR-coating
Met een antireflectiecoating of 'AR-coating' kan de transmissie van glas verhoogd worden. Vaak is de transmissie dan onder alle invalshoeken hoger (neutraal) maar door de laagdikte van de coating slim te kiezen kan de transmissie vooral voor lage hoeken (nabij loodrechte inval, bij hoge zonnestand) of juist voor hoge hoeken (bij lage zonnestand) verhoogd worden. Een ideale coating is geoptimaliseerd voor invalshoeken waaronder gedurende een bepaalde periode de meeste straling invalt.
In de calculator is er keuze uit drie AR-coatings:
Neutraal (+4% Them)
Optimaal voor lage hoeken (+4% Them)
Optimaal voor hoge hoeken (+4% Them)
Om het netto effect van het hoekafhankelijk karakter van de coating los te koppelen van de integrale transmissie, verhogen alle drie de coatings de hemisferische transmissie van het glas met dezelfde waarde van 4%. Maar zoals onderstaande figuur laat zien kan deze verhoging dus met verschillende hoekafhankelijke transmissie behaald worden. Met de Coating Calculator kunt u rekenen aan de optimale AR-coating.
Condensatiegedrag
Sinds de introductie van diffuus glas en AR-coatings zijn er verschillen in condensgedrag van verschillende soorten diffuus en/of gecoat glas. Bij standaard ongecoat tuindersglas ontstaat vaak een combinatie van druppels die ten koste gaan van de transmissie maar ook 'waterbanen' door afvloeien van druppels en die ter plaatste een transmissieverhoging kunnen opleveren. Bij diffuus en/of gecoat glas spelen veel meer zaken zoals (oppervlakte)structuur, productiewijze en het type coating en kan de transmissie afnemen maar ook toenemen. Omdat het effect van condens zeer materiaalspecifiek is wordt in de calculator uitgegaan van een gemiddeld effect van 4% waarbij met een simulatiemodel voor een tomatenteelt is uitgerekend hoe vaak het dek nat is door condensatie.
Er kunnen drie typen condensgedrag geselecteerd worden:
Neutraal: combinatie van druppels en waterlaag (geen effect op transmissie)
Hydrofiel: waterlaag met platte druppels (4% meer licht wanneer het dek nat is)
Hydrofoob: bolle druppels (4% minder licht wanneer het dek nat is)
