6.3.1 ontwikkeling biologisch areaal en aantal bedrijven
- Het biologisch beteeld areaal schommelde lange tijd tussen de ruim 50.000 en 55.000 ha. (inclusief areaal in omschakeling), maar groeit sinds 2015 aanmerkelijk. Eind 2017 was het aantal landbouwbedrijven ten opzichte van 2016 weer met 5% gegroeid.
- Het aantal omschakelaars was eind 2016 245, eind 2017 180 (in 2016 waren er veel melkveebedrijven die omschakelden mede in verband met de toen erg lage gangbare melkprijs).
- De groei zat in 2017 behalve bij de dierlijke sector (melkvee, varkenshouderij, leghennen) ook in de akkerbouw en vollegrondsgroenten en de teelt van voedergewassen.
- In 2017 groeide het areaal sterker dan het aantal bedrijven. Dat komt door een groeiend aantal grote omschakelaars en doordat al bestaande biologische bedrijven extra grond in omschakeling nemen. De groei zit dus ook in de schaal van de bedrijven.
- Opvallend is het relatief grote aantal omschakelaars in de drie zuidelijke provincies, waar het aandeel biologisch tot nu toe relatief klein is.
- P.M. cijfers 2018 volgen -
ontwikkeling 2014 - 2018
2014 2015 2016 2017 2018
ha. bio incl. in omschakeling 55.938 59.120 61.765 69.516 71.351
Bedrijven bio incl. omschakelaars 1.600 1.801 1.831 1.930 2.010
% areaal bio Nederland 3,0 3,1 3,3 3,4
% areaal bio EU 5,7 6,2
Nederland heeft een relatief klein aandeel biologische landbouw, met 3,4% in 2017 (3,9% inclusief areaal in omschakeling). In de EU als geheel was dit 6,2% , maar in Duitsland en Denemarken was dit percentage ruim boven de 8%. Tsjechië, Estland, Zweden en Oostenrijk scoren boven de 10%; Oostenrijk is koploper met bijna 20%. Ook België scoort met ruim 4% hoger dan Nederland. Gezien het relatief lage percentage bio in Nederland en de sterk groeiende vraag (volgende dia) lijkt er volop ruimte voor verdere groei.
Voor een overzicht van de ontwikkeling van de biologische landbouw wereldwijd zie 'The world of organic agriculture' .
6.3.2 ontwikkeling afzet biologisch
Ook de omzet van bio-producten groeit de afgelopen jaren flink. Tussen 2006 en 2016 verdrievoudigde de omzet van biologische producten. W.b. volume en omzetgroei lopen de supermarkten voorop.
Het totaal aandeel biologisch in de afzet van levensmiddelen schommelt nu net als het areaal rond de 3%, maar is al hoger binnen de omzet van de supermarkten, 3,2%. Van 2016 op 2017 is de afzet via Foodservice (bezorgdiensten, catering e.d.) sterk gegroeid. De biologische speciaalzaken verliezen echter geleidelijk marktaandeel. De totale afzet biologisch is gegroeid met 5 % naar anderhalf miljard euro.
Bionext verwacht voor de komende 5 jaar opnieuw een verdubbeling. Een marktaandeel van rond de 10% lijkt bij voortzetting van de huidige ontwikkeling rond 2025 haalbaar. Zie: bionext: feiten en cijfers
Gezien de groei in de omzet dreigen er aanbod-tekorten en een groeiende afhankelijkheid van import van biologische producten; dit terwijl Nederland voor een aantal -primaire- producten ook exportland is. De afzet binnen de totale EU was in 2017 36,3 miljard euro, een groei van 19 % (wereldwijd 33 %). De exportkansen zijn dus aanzienlijk.