Het boerenlandschap bestaat uit meer dan akkers en weilanden. Houtsingels of houtwallen spelen een belangrijke rol voor de overleving van vogels, kleine zoogdieren en insecten. In sommige delen van het land maken houtwallen of hagen van oudsher deel uit van het landschap zoals in de houtwallen in de Fryske Wâlden of de vlechtheggen in het Limburgse Maasheggenlandschap.
In andere delen van het land zie je bij oude boerderijen soms nog boomgaarden met fruitbomen. Soms zijn dat echte hoogstammen, soms halfhoogstammen. Fruitbomen zijn in het voorjaar een belangrijke voedselbron voor bloembezoekende insecten. Veel boerenlandvogels nestelen in de bomen.
Landschap met houtwallen, foto Noardlike Fryske Wâlden
Het boerenland kent nog veel andere typische landschapselementen die bij kunnen dragen aan de versterking van de biodiversiteit: sloten, pestbosjes, knotbomen, drinkpoelen. Veel van die landschapselementen zijn afgelopen eeuw verdwenen. Zo bestaat bij een gemiddeld Nederlands akkerbouwbedrijf nu niet meer dan 2,1% van de oppervlakte uit natuurlijke landschapselementen.
Verder lezen
- Biodiversiteit als basis voor het agrarische bedrijf, rapport Louis Bolk Instituut 2016
- Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij
- Functionele agrobiodiversiteit, dossier Groen Kennisnet
- Boerenlandvogels Nederland
Inspirerende voorbeelden
-
Akkerbouw - landschap —
Akkerbouwer Pieter van Reeuwijk heeft op zijn bedrijf van 68 hectare bij Emmeloord in de Noordoostpolder, met zijn buren bloemenranden aangelegd. 400 meter (600 m²) ligt op zijn eigen bedrijf. Op dat bedrijf teelt hij aardappelen, suikerbieten, wintertarwe en daarnaast als kleinere gewassen, peen, uit en tulpen. Via de stichting Veldleeuwerik, een samenwerkingsverband van akkerbouwers en andere bedrijven, werd hij geprikkeld akkerranden aan te leggen.
-
Multifunctionele landbouw - landschap —
et akkerbouwbedrijf van Wim Poppink in Winterswijk is 50 ha groot, waarvan 21 ha in eigendom. Daarnaast heeft hij bijna 5 ha bos. Het bedrijf ligt op matig fijn zand in Winterswijk. Poppink teelt 38 ha aardappelen, 4 ha suikerbieten, 1,5 ha rogge voor zaadteelt voor groenbemesters (na mais), 4,5 ha snijmais en 1 ha kerstbomen. Voor de teelt van een deel van de aardappelen ruilt hij percelen met acht melkveehouders via vaste contracten en eenjarige afspraken.
-
Veehouderij - landschap —
In de uiterwaarden van de IJssel bij Deventer pacht Annette Harberink 150 hectare land van de Stichting IJssellandschap. Ze houdt daar niet alleen 80 koeien, maar ze heeft ook de opdracht het terrein zo te beheren dat de Natura 2000 doelen gehaald worden. Zo moeten de heggen onderhouden worden. Een groot deel van het land is rustgebied voor weidevogels, er zijn speciale leeuwerikenveldjes en er zijn faunaranden. En op het land zijn drie geulen gegraven die vrij moeten blijven. In tijden van hoog water moet die geulen ruimte bieden voor de rivier de IJssel.