Voorbeeld: Fokdoelen van het KWPN (bron: Fokkerij; KWPN, http://www.kwpn.nl/ )
Definitie van het fokdoel
Het doel van het KWPN is het fokken van paarden, die op Grand Prix-niveau in de dressuur- of springsport kunnen presteren. Om dit te kunnen bereiken, moet een paard beschikken over een goede constitutie, een functioneel – en bij voorkeur ook aansprekend – exterieur, correcte bewegingen én een meewerkend karakter.
Een goede constitutie spreekt voor zich: het trainen van een paard voor Grand Prix-niveau is een intensief en langdurig traject, waar jaren mee gemoeid zijn. Een paard dat vóór zijn achtste al debuteert, is een zeldzaamheid. Een goede constitutie, oftewel een gezonde lichamelijke gesteldheid is dan van groot belang. Hoe gezonder het paard, hoe groter de kans dat het uiteindelijke Grand Prix-niveau ook wordt bereikt en voor een langere periode wordt vastgehouden.
Om diezelfde reden, proberen we ook het exterieur, oftewel de bouw van een paard, zoveel mogelijk af te stemmen op de sportfunctionaliteit. Om nog beter tegemoet te komen aan de vraag van fokkers, eigenaren en ruiters, hanteert het KWPN binnen de fokrichting rijpaard sinds januari 2006 twee specialisaties, waarvoor het algemene fokdoel niet is veranderd maar wel is uitgebreid. De rijpaarden worden sindsdien geregistreerd en beoordeeld als dressuurpaard of als springpaard. De succeskansen van een paard dat op zijn taak is ‘gebouwd’, zijn nu eenmaal groter dan die van een soortgenoot met een bouw, die hem juist tegenwerkt. Vergelijkbare specifieke fokdoelstellingen zijn er ook voor de fokrichtingen tuigpaard en Gelders paard.
De derde succesfactor zijn de natuurlijke bewegingen: beschikt het paard over een correct bewegingsapparaat, dat het mogelijk maakt om zijn bewegingen met takt, ritme en balans uit te voeren en met voldoende kracht, souplesse en atletisch vermogen.
En ten slotte de meest ongrijpbare van al deze factoren: een meewerkend karakter. Een paard is namelijk geen voertuig, hulpmiddel of instrument, maar een atleet met een eigen karakter.
Met het oog op het intensieve en langdurige trainingstraject, is een teamgenoot, die ongecompliceerd in de omgang is, zich makkelijk laat rijden en bovendien intelligent en ijverig is, waarschijnlijk het belangrijkste criterium bij het streven naar het hoogst haalbare sportniveau.
Fokrichtingen
Sinds 2006 onderscheidt het KWPN vier fokrichtingen. De grootste groep (85-90%) zijn de rijpaarden, die onderverdeeld zijn in de discipline dressuurpaard en springpaard. De andere twee fokrichtingen zijn het tuigpaard en het Gelders paard. Hoewel iedere fokrichting haar eigen, aanvullende doelstellingen kent, worden álle paarden in eerste instantie getoetst aan het algemene KWPN-fokdoel, dat gericht is op:
het fokken van een prestatiepaard, dat op Grand Prix-niveau kan presteren;
met een constitutie die langdurige bruikbaarheid bevordert;
met een karakter dat de wil en mogelijkheid tot presteren ondersteunt en mensvriendelijk is;
met een functioneel exterieur en een correct bewegingsmechanisme, ter ondersteuning van goede prestaties;
met een exterieur dat bij voorkeur aansprekend is, bezien vanuit ras, edelheid en kwaliteit.
Specialisatie dressuurpaard
Voor de discipline dressuurpaarden beoogt het KWPN daarnaast het volgende fokdoel:
Het dressuurpaard heeft een langgelijnd, royaal, correct model met evenredige verhoudingen en uitstraling.
Het paard beweegt zich correct, lichtvoetig, in balans met souplesse, gedragenheid, met afdruk en een goede zelfhouding.
Het dressuurpaard is makkelijk in de omgang, laat zich makkelijk rijden, is intelligent en heeft een meewerkend, ijverig karakter.
Specialisatie springpaard
Voor springpaarden stelt het KWPN zich ten doel:
Het springpaard heeft een langgelijnd, royaal, correct model met evenredige verhoudingen en uitstraling.
Het paard beweegt correct, in balans, met souplesse, gedragenheid en afdruk.
Het springpaard is makkelijk in de omgang, laat zich makkelijk rijden, is intelligent en heeft een meewerkend, ijverig karakter.
Het springpaard heeft moed en springt met snelle reflexen, is voorzichtig, heeft een goede techniek en beschikt over veel vermogen.
Specialisatie tuigpaard
Voor de tuigpaarden geldt het volgende:
Het KWPN-tuigpaard moet duurzaam in de hoogste klasse van het KNHS kunnen presteren.
Het tuigpaard heeft een langgelijnd, royaal, correct model met evenredige verhoudingen en uitstraling.
Het paard beweegt correct, in balans, met souplesse, gedragenheid en afdruk.
Het tuigpaard is makkelijk in de omgang, laat zich makkelijk rijden, is intelligent en heeft een meewerkend, ijverig karakter.
Het paard heeft een fiere houding in combinatie met specifieke drafkenmerken: een lang zweefmoment, een ruim wegzettend voorbeen met hoge actie en een krachtig ondertredend achterbeen.
Specialisatie Gelders paard
Het fokdoel van het Gelders paard is specifiek gericht op:
Een veelzijdig inzetbaar paard, dat zich zowel aangespannen als onder het zadel onderscheidt door een blij optreden en betrouwbaar, werkwillig karakter.
Het Gelders paard is evenredig gebouwd met een robuust lichaam en degelijk beenwerk.
Het paard beweegt correct, in balans, met souplesse, gedragenheid en afdruk.
Het Gelders paard toont in draf en galop een duidelijke knieheffing in het voorbeengebruik en een krachtig gebruik van het achterbeen met een goede buiging van het spronggewricht en veel gedragenheid.
Het Gelders paard springt met plezier en een goede techniek en is voorzichtig.