Door goed te kijken naar een dier kun je veel zeggen over zijn gezondheid. Je let dan op de zichtbare gezondheidskenmerken.
Observeren op afstand
Een observatie op afstand geeft belangrijke informatie over de gezondheid van een dier. Aan het gedrag van een dier kun je soms al zien of een dier ziek is of niet. Een gezond dier gedraagt zich natuurlijk. Dat is meestal goed zichtbaar en herkenbaar. Het is alert en beweegt zich soepel en gemakkelijk. Een gezond groepsdier neemt actief deel aan de interacties binnen de groep. Het zondert zich dus niet af van de groep.
Niet alleen het observeren van gedrag is belangrijk. Ook geluiden, zoals hoesten, kunnen informatie geven over de gezondheid van het dier.
Observatie op afstand levert informatie op over de gezondheid van het dier, zonder dat je aanwezigheid het gedrag beïnvloedt
Observeren van dichtbij
Een aantal gezondheidskenmerken kun je niet van veraf waarnemen. Daarvoor moet je het dier van dichtbij bekijken. Een dier heeft, afhankelijk van bijvoorbeeld zijn leeftijd en de tijd van het jaar, bepaalde lichaamskenmerken. Deze moet je kennen om iets over de gezondheid te kunnen zeggen. Een gezond dier heeft een glanzende vacht of verenkleed en is niet te mager of te dik. Het kijkt helder uit zijn ogen en heeft een schone neus en schone oren en ogen. Zijn ademhaling is rustig en gelijkmatig. De achterkant in de omgeving van de anus is schoon en de geslachtsdelen zijn normaal van vorm en omvang. Een gezond dier belast alle poten even veel en heeft geen verwondingen.
Observatie van dichtbij van alle kanten van het dier geeft een goede indruk van de gezondheidstoestand
Details observeren
Voor het waarnemen van de details moet je het dier van heel dichtbij bekijken. Daarvoor moet je het vaak ook vastpakken. Alleen dan kun je bijvoorbeeld de slijmvliezen en het gebit goed bekijken. Door het dier aan te raken, kun je eventuele verwondingen, zwellingen of bulten opsporen. Ectoparasieten, zoals luizen en teken, op de huid of in de vacht kun je ook alleen maar ontdekken als je het dier van heel dichtbij bekijkt. Bij melkgevende dieren moet de uier soepel aanvoelen en niet te warm of pijnlijk zijn.
Aanraken gaat bij het ene dier makkelijker dan bij het andere. Je kunt de bijkomende stress zo veel mogelijk voorkomen door het dier voor een gezondheidscontrole te trainen.
Controle van de slijmvliezen en het gebit bij een hond