Elan X
Elan X bestaat uit middellangketenvetzuren (monolauraat, azijn- en propionzuur), etherische oliën (o.a. oregano en kaneelolie), kruiden (knoflookpreparaat garlicine). De producent geeft aan dat dit product kan worden ingezet bij biggen na het spenen en dat dit product een bacterieremmende werking heeft waardoor het streptococcen probleem vermindert. Daarnaast zou de mestconsistentie verbeteren. Diervoederingrediënt.
De producent heeft eigen onderzoek aangeleverd waarbij op een bedrijf een afdeling wel of niet met Elan X werd behandeld. Beide afdelingen hadden 100 biggen. De medicatie tegen Streptococcus suis was in de behandelde afdeling 1 % tegenover 13 % in de onbehandelde afdeling. De gemiddelde groei per dag was 353 gram bij de behandelde biggen, terwijl de controles 343 gram per dag groeiden. Opgemerkt moet worden dat dit wel maar een bedrijf betrof. Middellange vetzuren werken tegen Gram negatieve en Gram positieve bacteriën zoals streptococcen, stafylococcen en clostridia. In ander onderzoek werd ook de antibacteriële werking van laurinezuur tegen Stafylococcus aureus aangetoond (Kelsey et al., 2006). Oregano olie wordt veel toegepast als diervoederadditief en heeft een goede invloed op de darmgezondheid, het heeft o.a. antimicrobiële, pijnstillende en ontstekingsremmende eigenschappen (Baser, 2008). De effecten van oregano olie in het dieet zijn afhankelijk van de dosering en het werkt niet zo goed als antimicrobiële groeibevorderaars zoals carbadox (Ragland et al., 2007). Onderzoek liet zien dat toevoeging aan oregano olie aan het dieet van gespeende biggen de dagelijkse groei deed toenemen en de diarreescore verminderde, zij het niet significant (Marcin et al., 2006). Oregano olie heeft wel een positief effect op vleeskwaliteit bij slachtvarkens (Alarcon-Rojo et al, 2013). Met name de vetperoxidatie was minder. Kaneelolie heeft ook antimicrobiële eigenschappen. In een studie waarbij gespeende biggen tijmolie en kaneelolie door het voer kregen bleek dat dit dieet het voorkomen van diarree verminderde en het aantal E. Coli bacteriën in de mest was ook verminderd ten opzichte van de controles, Bovendien hadden de dieren kaneelolie en tijmolie kregen een betere groei en voederconversie (Li et al., 2012). Er is uitgebreid onderzoek gedaan binnen de geneeskunde naar de effecten van knoflook, waarbij antibacteriële, antivirale, antischimmel, immuunstimulerende en anti-oxidatieve eigenschappen zijn aangetoond (Iciek et al., 2009). Onderzoek naar andere van allicine in varkens heeft positieve effecten op lichaamsgewicht, structuur van de darmen en algemene afweer van jonge biggen laten zien (Tatara et al., 2008). Allicine heeft een bacteriostatische werking, dat wil zeggen dat de groei van bacteriekolonies tot staan wordt gebracht (Cavallito & Bailey, 1944; Feldberg et al., 1988). Hoewel allicine bacteriën niet doodt, bereiken ze na verwijdering van allicine niet de groeisnelheid van vóór de toediening. Allicine remt bacteriegroei door enzymen met een thiolgroep en de synthese van bacterieel RNA te blokkeren en is effectief bij zowel Gram positieve als Gram negatieve bacteriën, zoals Escherichia, Salmonella, Staphylococcus, Streptococcus, Klebsiella en Clostridium. Knoflookextracten voorkomen ook de vorming van enterotoxines door stafylococcen. Daarnaast is gebleken dat antibioticaresistente bacteriestammen gevoelig zijn voor allicine (Feldberg et al., 1988; Ankri & Mirelman, 1999). Naast een antimicrobiële werking is aangetoond dat allicine een antivirale werking heeft bij humane virussen, zoals influenza B, herpes simplex virus type 1 en 2 en parainfluenzavirus type 3 (Ankri & Mirelman, 1999). In een infectiemodel werden biggen geïnoculeerd met pathogene E. Coli. Dieren kregen controle voer, of voer met plantenextracten zoals knoflook, geelwortel of peper (capsicum oleoresin). Vergeleken met de controles hadden de dieren die de plantenextracten kregen een lagere diarreescore, minder lang diarree en een betere immuunrespons. Ook hadden ze een grotere villuscrypt ratio in het ilium en minder macrofagen in het epitheel (Liu et al., 2013). De onderzoekers concluderen dat deze plantenextracten de diarreescore en de ontstekingsreactie verminderen en zo bijdragen aan de gezondheid van de dieren.
Inzetten via een vooroplossing (200 cc) met de medicijndosator op het water direct na het spenen tot het afleveren van speenbiggen op 6 weken. Vooroplossing bestaat uit 9,8 liter water en 0,2 liter Elan X. De voorloplossing in 200 ml/kuub toedienen, medicijndosator
instellen op 1%. Het kan ook in een verhouding van 1:10 in water door brijvoer worden gemengd. De dosering per big/dag wordt dan:
Dosering door brijvoer week Elan X/big/dag
1 0,20 ml
2 0,34 ml
3 0,44 ml
4 0, 51 ml
5 0, 58 ml
6 0,60 ml
NB: schudden voor gebruik!
Alarcon-Rojo, A.D., Peña-Gonzalez, E., Janacua-Vidales, H., Santana, V., Ortega, J.A. 2013. Meat quality and lipid oxidation of pork after dietary supplementation with oregano essential oil . World Applied Sciences Journal 21, 665-673
Ankri, S., & Mirelman, D. 1999. Antimicrobial properties of allicin from garlic. Microbes and Infection 1, 125-129.
Baser, K.H.C. 2008. Biological and pharmacological activities of carvacrol and carvacrol bearing essential oils. Current Pharmaceutical Design 14, 3106-3119.
Cavallito, C. J., & Bailey, J. H. 1944. Allicin, the antibacterial principle of allium sativum. I. isolation, physical properties and antibacterial action. Journal of the American Chemical Society 66, 1950-1951.
Feldberg, R. S., Chang, S. C., Kotik, A. N., Nadler, M., Neuwirth, Z., Sundstrom, D. C., and Thompson, N.H. 1988. In vitro mechanism of inhibition of bacterial cell growth by allicin. Antimicrobial Agents and Chemotherapy 32, 1763-1768.
Iciek, M., Kwiecieri, I., & Wlodek, L. 2009. Biological properties of garlic and garlic-derived organosulfur compounds. Environmental and Molecular Mutagenesis 50, 247-265.
Kelsey, J.A., Bayles, K.W., Shafii, B., McGuire, M.A. 2006. Fatty acids and monoacylglycerols inhibit growth of Staphylococcus aureus. Lipids 41, 951-61.
Li, S.Y., Ru, Y.J., Liu, M., Xu, B., Péron, A., Shi, X.G. 2012. The effect of essential oils on performance, immunity and gut microbial population in weaner pigs. Livestock Science 145, 119-123.
Liu, Y., Song, M., Che, T.M., Almeida, J.A.S., Lee, J.J., Bravo, D., Maddox, C.W., Pettigrew, J.E. 2013. Dietary plant extracts alleviate diarrhea and alter immune responses of weaned pigs experimentally infected with a pathogenic Escherichia coli. Journal of Animal Science 91, 5294-5306.
Marcin, A., Lauková, A., Mati, R. 2006. Comparison of the effects of Enterococcus faecium and aromatic oils from sage and oregano on growth performance and diarrhoeal diseases of weaned pigs. Biologia 61, 789-795.
Ragland, D., Schneider, J., Stevenson, D., Hill, M.A., Bakker, M. 2007. Oregano oil as an alternative to antimicrobials in nursery diets. Journal of Swine Health and Production 15, 346- 351.
Tatara, M. R., Śliwa, E., Dudek, K., Gawron, A., Piersiak, T., Dobrowolski, P., Mosiewicz, J., Siwicki, A., Studzinski, T. 2008. Aged garlic extract and allicin improve performance and gastrointestinal tract development of piglets reared in artificial sow. Annals of Agricultural and Environmental Medicine 15, 63-69.