3.5 Vochttransport in kaslucht
- Alexander Boedijn
- Arie van der Graaf
Vochttransport is een cruciaal proces in de kas en een onmisbare schakel in de keten van verdamping door de plant en het afvoeren van vocht naar het kasdek, waar het condenseert of door de luchtramen naar buiten gaat. Veel telers verwachten dat het vocht zich door de hele kas verplaatst via diffusie. Op zich klopt dat wel, maar de snelheid waarmee dit gebeurt is zo laag dat er in de praktijk toch hele grote verschillen in dampdruk kunnen voorkomen binnen de kas.
Een rekenvoorbeeld: stel dat de RV in de kas 80% is en rondom het blad 100%. Als er een laag stilstaande lucht is rondom het blad van 10 cm dik, dan zal er door diffusie 2 gram/m2.uur vocht door die laag stilstaande lucht verplaatsen. Dit is veel te weinig voor het in stand houden van een goede verdamping. Het vocht zal rond de plant ophopen waardoor de verdamping stagneert. Stel dat de wens is om in de nacht minimaal 10 gram/m2.uur verdamping te realiseren bij een kas RV (meetbox) van 80%, dan zou de laag stilstaande lucht maximaal 4 cm dik mogen zijn en bij een kas RV van 90% maar 2,4 cm.
Voor het in beweging brengen van de lucht is bij een kas RV van 90% een luchtsnelheid van 3 mm/sec voldoende om 10 gram/m2.uur vocht te transporteren. Hiermee is de belangrijke rol van luchtbeweging bij het in stand houden van voldoende verdamping duidelijk aangetoond. Nieuwe inzichten tot een verminderde inzet van buiswarmte. Wanneer de teler niet zelf zorgt voor extra luchtbeweging, kan de verdamping door vochtophoping rond de plant zo sterk teruglopen dat er problemen ontstaan met de calciumvoorziening van de jonge cellen.
