Energieschermen

Een energiescherm reflecteert hoofdzakelijk straling in het FIR gebied. Om de warmtestraling zo veel mogelijk binnen de kas te houden is het nodig dat de FIR transmissie zo klein mogelijk is. Vervolgens zal naarmate de FIR reflectie hoger is, het warmteverlies van het gewas via warmtestraling lager zijn.

Voor de dagperiode is het ook van belang dat een energiescherm een hoge transmissie heeft voor PAR. Een energiescherm dat veel licht doorlaat kan veel meer uren overdag gebruikt worden omdat de impact op productie onder zo’n scherm minder ernstig is. In dat geval kan geen gealuminiseerd materiaal worden gebruikt, omdat daarvan de transmissie klein is. De belangrijkste eis voor het gebruik van een energiescherm overdag is dat de extra isolatie door het scherm in verhouding staat tot de vertraging van de groei door lichtverlies. Een energiescherm zal altijd enig licht wegnemen zodat dit productie kost. Om een inschatting te maken van het effect van schermen op uitstraling kan gebruik gemaakt worden van de Uitstralingsmonitor: 

Met de uitstralingsmonitor simuleer je de gevolgen van uitstraling voor het verticale temperatuurprofiel in je gewas en voor de gewasverdamping in verschillende lagen van het gewas.

Komkommer

• Bij een hogedraadteelt van komkommer bleek dat er met 4 energieschermen 44% minder energie nodig was om de kas van januari tot mei te verwarmen, ten opzichte van een standaard kas met een enkel energiescherm. De productie en productkwaliteit waren vergelijkbaar met een goed praktijkbedrijf.

• Een belangrijk effect van de toepassingen van 4 schermen was het toenemen van de planttemperatuur door verminderde afkoeling naar een koude hemel.

• Vergeleken met de standaard kas met enkel energiescherm, traden er geen plotselinge dalingen in temperatuur en vochtdeficit op. Dit vermindert het risico op schimmels als gevolg van het tijdelijk nat slaan van het gewas of het tijdelijk wegvallen van de verdamping terwijl de worteldruk aanwezig blijft.

• Het dubbele gealuminiseerde doek vormde opgevouwen een te breed pakket omdat de vouwen in elkaar vielen. Hierdoor is er extra lichtverlies opgetreden.

Tomaat

• Uit fotosynthesemetingen is gebleken dat het licht direct na zonsopkomst niet belangrijker is dan het licht in de uren daarop volgend. Met een scherm is volgens berekeningen 16% energie te besparen zonder dat er productieverlies optreedt, wat neer komt op 7.4 m³ gas per jaar. Door het gebruik van het scherm te optimaliseren is nog 3% energiebesparing mogelijk, maar dit gaat wel ten koste van de productie.

• Uitgaande van een kas voorzien van een ontvochtigingsysteem met buitenlucht aanzuiging en één transparant energiescherm als basis, levert de toevoeging van een extra transparant scherm in een tomatenteelt een energiebesparing van 2.9 m³ aardgas equivalenten per m² per jaar, terwijl de toevoeging van een gealuminiseerd scherm als tweede scherm een energiebesparing van 4.4 m³ a.e. per m² per jaar oplevert.

• Uit berekeningen blijkt dat het verhogen van de lichttransmissie van het transparante energiescherm van 80% naar 90%, tot 650 extra schermuren overdag zou kunnen leiden en dat hiermee in een tomatenteelt 1.9 m³ aardgas equivalenten aan warmte per m² per jaar kan worden bespaard.