Preventief werken

Voorkomen is beter dan genezen. Ook bij onkruidbestrijding geldt dat zeker. Verschillende preventieve maatregelen kunnen genomen worden om onkruidproblemen in het gewas te voorkomen. Hieronder worden een aantal maatregelen omschreven.

Bouwplan

Het bouwplan heeft effect op de populatieopbouw van onkruiden. Elk gewas heeft een ander effect op onkruidsoorten. Zo geven wintergewassen ruimte aan andere onkruiden dan de gewassen die in het voorjaar de grond in gaan. Een bouwplan met weinig gewassen en een nauwe rotatie geeft een groter risico op het aantal potentiële probleemonkruiden. Het afwisselen van gewassen zorgt daarentegen voor een gevarieerder onkruidpopulatie, en voorkomt daarmee dat bepaalde onkruiden de overhand nemen.

Gewaskeuze kan worden afgestemd op verwachte onkruidpopulatie en onkruiddruk (bijvoorbeeld de keuze voor sterk concurrerende gewassen waar hoge onkruiddruk te verwachten is). Een periode braak is effectief op land met een hoge onkruiddruk met wortelonkruiden. Daarnaast spelen groenbemesters een belangrijke rol in het onderdrukken van onkruid in het najaar.

Vals zaaibed

Een bekende techniek om onkruiden te bestrijden voor de zaai is door middel van een net gemaakt zaaibed. Het valse zaaibed moet op zijn minst tien dagen voor het zaaien van het gewas gemaakt worden. Grondbewerking zorgt voor het kiemen van zaden , waarna met de eg (een neteg of wiedeg zijn beiden geschikt voor opkomst) de onkruiden bestreden kunnen worden. Werk hierbij zo ondiep mogelijk. Wanneer dieper dan 2 cm wordt gewerkt is de kans aanwezig dat onkruidzaden van diepere grondlagen naar het oppervlak worden gehaald. Wanneer mogelijk kan dit meerdere malen herhaald worden. Bij temperaturen lager dan 10 graden Celsius is het aan te raden om langer te wachten tussen het maken van een vals zaaibed en het zaaien, omdat onkruiden bij die temperatuur langzamer kiemen.

Grondbewerking

Een kerende grondbewerking heeft een opruimende werking. Nieuwe onkruidzaden worden diep weggestopt. Een deel van de zaden zal hierdoor niet meer kiemen. Zaden die langer kiemkrachtig zijn (>1 jaar, bijv. oliehoudende zaden) kunnen in opvolgende jaren weer bovengeploegd worden, maar daarvan zal een kleiner deel maar kiemen.

Vanuit goed bodembeheer (lees hier meer) staat verminderde of niet-kerende grondbewerking veel in de aandacht. Mechanische onkruidbestrijding is bij een niet-kerend systeem mogelijk, maar doordat hierbij de hoofdgrondbewerking vaak onvoldoende zorgt voor een schone lei, moet je gedurende het hele jaar meer bovenop de bestrijding zitten. Wanneer ploegen de voorkeur heeft, kan ook naar bovenover ploegen (on land) of een ecoploeg gekeken worden om ondergrondverdichting te voorkomen.

Onkruidbestrijding voor opkomst

Onkruiden zijn vaak sterker dan het cultuurgewas, omdat ze sneller kunnen kiemen en groeien. Dit is vooral een probleem bij fijnzadige gewassen als uien en peen. Onkruidbestrijding tussen zaaien en opkomst kan de voorsprong van het onkruid teniet doen. Dit kan met eggen (blind eggen) of met een brander. Dit is alleen mogelijk wanneer het zaad van het gewas dieper ligt dan de werkdiepte van de eg. Voor eggen kan zowel de net-eg als wied-eg gebruikt worden.

Door te eggen of branden kunnen net kiemende onkruidzaden en onkruiden in kiemblad aangepakt worden. Er kan agressief geëgd worden (hoge tanddruk, stekend, hogere rijsnelheid). Idealiter wordt tussen de 2 en 3 cm diep gewerkt bij diep gezaaide gewassen (zoals bonen, erwten, mais en spinazie). Eggen kan ook bij ondieper gezaaide gewassen als suikerbiet en ui, maar hierbij moet scherp gelet worden op de bewerkingsdiepte. Wanneer het lukt effectief te eggen geeft dit het gewas een voorsprong op het onkruid.

Voor afbranden is het aan te raden om te werken met een voorkiemvenster (glasplaat of folie). Onder het voorkiemvenster zullen de gewasplanten een aantal dagen eerder boven komen. Door hiermee de timing van branden te kiezen, kan gewasschade aan gekiemde planten voorkomen worden.

Open