Begrippenlijst

Onderdoseren is één van de belangrijkste oorzaken van resistentieontwikkeling. Het geeft bovendien een trager herstel en minder groei als sprake is van een worminfectie. Stem daarom de dosering altijd af op het gewicht van het dier en hou minimaal de voorgeschreven dosering aan. Zie meer info voor uitgebreide informatie over onderdoseren.

Voor het minimaliseren van schade door wormen onderscheidt de Wormenwijzer op basis van de beweidingshistorie en kans op maagdarmwormbesmetting 2 soorten grasland, veilig of gevaarlijk. Door het weiden van dieren op veilig land en tijdig verweiden zijn behandelingen uit te stellen wat de resistentieontwikkeling vertraagt én arbeid en middel bespaart. Maak daarom slim gebruik van veilig land. Zie meer info voor exacte bepaling van de veiligheid van het land.

De beweidingsduur op veilig land waarbinnen koppels met het oog op een maagdarmwormbesmetting veilig zijn te verweiden zijn seizoensgebonden. Op tijd verweiden naar veilig land verhindert in grote mate de opname van larven uit eieren die de koppel zelf op het perceel heeft gebracht, bespaart arbeid en middelen én resulteert in een lagere ontwormfrequentie wat de resistentieontwikkeling vertraagt. Zie meer info voor beweidingsduur per seizoen.

Qua werkzame stof bestaan er 4 groepen wormmiddelen. Niet elke groep van middelen is op elk moment even geschikt of effectief tegen elke wormsoort. Het door de Wormenwijzer geadviseerde middel is gebaseerd op de wormsoort, de kans op besmetting met die wormsoort(en) op dat moment in het jaar en de mate van resistentie tegen het wormmiddel in Nederland per wormsoort. Zie meer info voor de complete lijst van middelen.

Met de juiste quarantainebehandelingen voorkomt u de insleep van nieuwe wormsoorten of resistente wormstammen op uw bedrijf via aangevoerde vreemde dieren en eigen dieren die elders hebben geweid. Combineer deze ontwormbehandeling met quarantainebehandelingen tegen andere mogelijke besmettingen. Vermijd ook de insleep via schoeisel van bedrijfsbezoekers. Zie meer info voor uitgebreide informatie over quarantaine.

Onder aanvoer van dieren vallen aangekochte ooien, lammeren en dekrammen, maar ook gezamenlijk gebruikte rammen, ter dekking gebrachte ooien van anderen en terugkeer van eigen dieren die gezamenlijk met schapen, lammeren, geiten en kalveren van anderen zijn geweid

Mestonderzoek wijst uit hoe groot de wormlast is en om welke wormsoorten het gaat. Het aantal eieren per gram mest bepaalt of behandeling nodig is of kan worden uitgesteld of uitgespaard. Met mestonderzoek is ook vast te stellen of het gebruikte middel (voldoende) heeft gewerkt. Verzamel en verstuur de mestmonsters zorgvuldig en volgens voorschrift om foute uitslagen te vermijden. Let wel; de uitslag is een momentopname en de wormlast kan binnen een week veranderen van gering in gevaarlijk. Zie meer info voor uitgebreide informatie over mestonderzoek.

Op stal kunnen de lammeren geen maagdarmwormbesmetting van betekenis oplopen omdat wormen uw lammeren op stal niet kunnen besmetten, op een niet schadelijke wormsoort na. Wel kunnen de lammeren andere stalinfecties of parasitaire aandoeningen oplopen die diarree kunnen veroorzaken. De bekendste is coccidiose. Zie meer info voor algemeen advies voor maagdarmwormbesmetting bij lammeren

De wormsoort Nematodirus komt op de meeste bedrijven voor en overwintert op het land. Vooral jonge lammeren zijn gevoelig en kunnen in voorjaar maar ook later nematodirose krijgen. Deze wormsoort is verraderlijk omdat het de meeste schade al heeft aangericht voordat in de mest eieren te vinden zijn. De verschijnselen van nematodirose zijn ernstige diarree, dorst en groeivertragingen en de ziekte kan sterfte veroorzaken. Verwar nematodirose niet met coccidiose. In het voorjaar is grasland waarop in het afgelopen jaar geen (geiten)lammeren of runderen in hun eerste weideseizoen hebben gelopen vrij van Nematodirus. Zie meer info voor Nematordirus en andere wormsoorten en hun ziektebeelden

Er is altijd een klein aantal wormen dat een ontwormbehandeling overleeft en dat niet door het middel is gedood. 95-98% in plaats van 100% van het koppel ontwormen geeft qua resistentiegevoeligheid een sterk verdunningseffect op de volgende generatie wormen en vertraagt de resistentieontwikkeling op uw bedrijf. Zie meer info voor uitgebreidere informatie over vertraging resistentieontwikkeling.