Derogatie is een uitzondering op de toegestane hoeveelheid stikstof uit dierlijke mest die per hectare land mag worden gebruikt. Deze Europese norm is vastgesteld op 170 kg stikstof uit dierlijke mest per hectare grasland. Nederland maakte sinds 2006 gebruik van derogatie, waardoor melkveehouders 230 kg of 250 kg stikstof (afhankelijk van de grondsoort) uit dierlijke mest op een hectare grasland mogen gebruiken.

**