Adviseur 3.0: Het schaap met de vijf poten?
- Maaike Schaap
De agrarische sector is volop in beweging. Adviseurs spelen sinds jaar en dag een cruciale rol in de ondersteuning van ondernemers en ontwikkelingen in de sector. Met de sector volop in beweging staat ook het vak van adviseur niet stil. Waar het advies vroeger vooral technisch en individueel was, wordt de adviseur steeds meer een coach en procesbegeleider. Veel adviseurs merken dat hun traditionele manier van werken niet altijd meer volstaat. Voor complexe vraagstukken, zoals klimaatbestendig boeren, bestaan geen standaardoplossingen. Dit vraagt om samenwerking tussen bedrijven en een bredere aanpak. Dit betekent dat hij of zij niet alleen aan de keukentafel advies geeft, maar ook een rol speelt in regionale innovatieprojecten. De adviseur van vandaag en morgen is er een thuis van vele markten: een schaap met 5 poten?
Wat vraagt de sector van adviseurs? Waar blinkt de ideale en toekomstbestendige adviseur precies in uit? Waar ben ik zelf goed in en waar ligt mijn / onze ontwikkeling? Cruciale vragen voor deze ontwikkeling, maar we weten ook dat deze door de waan van de dag niet bijzonder vaak expliciet op tafel komen. En als er al tijd is, hoe voer je dan een zinnig gesprek?
Deze reflectietool helpt je in het voeren van dit cruciale gesprek. Met deze reflectietool krijg je inzicht in de belangrijkste eigenschappen en vaardigheden van de toekomstbestendige agrarische adviseur. Je onderzoekt daarnaast aan de hand van het profiel waar je eigen krachten en ontwikkeling zit in dit spectrum.
De tool is uitgewerkt en uitgeprobeerd door Aeres Hogeschool en ILVO Vlaanderen (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek). De tool is gebaseerd op het onderzoek en de publicatie van Lybaert et al. 2022 (ILVO)[1].
Het raamwerk (gebaseerd op Lybaert et al. 2022):
Door en voor adviseurs: het raamwerk is voortgekomen uit diepgaande gesprekken met ervaren adviseurs werkzaam in uiteenlopende agrarische sectoren in verschillende landen.
Basishouding en -instelling |
|
Zelfbewustzijn | Je werkt op basis van gelijkheid. Je bent bereid om macht te delen en controle op te geven, zet een stap terug als dat nodig is. |
Persoonlijke drive | Je hebt passie voor je werk. Je bent toegewijd en durft op je intuïtie te vertrouwen. |
Gevoeligheid | Je bent empathisch, responsief en emotioneel intelligent. Je hebt ook goede communicatievaardigheden. |
Betrouwbaarheid | Je bent betrouwbaar en geloofwaardig. Je bent verantwoordelijk en legt verantwoordelijkheid af. Je hebt een professionele houding en werkt integer. |
Inhoudelijke competentie |
|
Begrijpen van de sociale context | Je begrijpt de sociale omgeving waarin je opereert. Je werkt in verbinding met de lokale gemeenschap. Je begrijpt je eigen rol in het systeem en weet relevante actoren aan te wijzen. |
Begrijpen van het Agrarische Kennis- en Innovatiesysteem (AKIS) | Je hebt basiskennis van het agrarische kennis- en innovatiesysteem. Je kent de belangrijkste spelers in dit systeem, overziet hun onderlinge relaties en eventuele machtsverschillen en spanningen. |
Inhoudskennis | Je bent thuis in de landbouw (breed maar ook in bepaalde sectoren specialisaties), beschikt over technisch-inhoudelijke kennis en het vermogen om Engels te begrijpen. |
Methodologische competentie |
|
Begrijpen van het innovatieproces | Je bent gevoelig voor wat er gebeurt in het innovatieproces. Je herkent bepaalde patronen en weet te handelen. Je hebt kennis van en zet hulpmiddelen voor innovatieprocessen. Je beschikt over probleemoplossende vaardigheden. |
Energie | Je weet energie en enthousiasme in groepen te houden. Weet mensen te activeren en motiveren. |
Co-creatie | Je werkt co-creatief. Je beschikt over vaardigheden om interactieve co-creatieprocessen te faciliteren. Je weet mensen te bereiken, activeren, motiveren. Hebt inzicht in de menselijk en sociale psychologie en sociale of interpersoonlijke dynamieken. |
Mediatie (bemiddeling) | Je beschikt over bemiddelingsvaardigheden. Weet om te gaan met geschillen, conflicten. |
Organisatorische competentie |
|
Organisatorische competentie | Je kan plannen, organiseren, contacten opvolgen. Je bent vaardig in tijdmanagement, het beheren van middelen, schrijven van projectvoorstellen, delegeren, fondswerving. Beschikt over digitale vaardigheden. |
Reflectie, leren en persoonlijke ontwikkeling |
|
Reflectie onder gelijken | Je kan afstand nemen en reflecteren. Jij en je collega’s spreken een gemeenschappelijk taal en reflecteren ook regelmatig samen. |
Zelfreflectie | Je bent tot zelfreflectie in staat en doet dat ook regelmatig. Gebruikt die reflectie bij je eigen ontwikkeling. |
Netwerken | Je bent een netwerker. Je hebt een professioneel netwerk, bent in staat om dat bij te houden, te ontwikkelen en aan te spreken/in te zetten. |
Geschiktheid voor levenslang leren | Je bent nieuwsgierig, onderzoekend, weet nieuwe informatie op te halen en te gebruiken. Je bent leergierig en werkt voortdurend aan jezelf. |
[1] Lybaert, C., Debruyne, L., Kyndt, E., & Marchand, F.. (2022). Competencies for Agricultural Advisors in Innovation Support. Sustainability, 14(1), 182. https://doi.org/10.3390/su14010182