6.3.1 ontwikkeling biologisch areaal en aantal bedrijven
- Het biologisch beteeld areaal schommelde lange tijd tussen de ruim 50.000 en 55.000 ha. (inclusief areaal in omschakeling), maar groeit sinds 2015 aanmerkelijk. Eind 2018 was het aantal landbouwbedrijven ten opzichte van 2017 weer met 4,1% gegroeid. Wel lijkt de groei in 2018 af te vlakken: het aantal omschakelaars was eind 2016 245, eind 2017 180 en eind 2018 161.
- De groei zat in 2016 en 2017 vooral bij de dierlijke sector (melkvee, varkenshouderij, leghennen), maar in 2017 ook in de akkerbouw en vollegrondsgroenten en de teelt van voedergewassen. In 2018 groeiden vooral akkerbouw en vollegrondsgroenten, en in de dierlijke sector alleen pluimvee.
- In 2017 groeide het areaal sterker dan het aantal bedrijven. Dat kwam door een groeiend aantal grote omschakelaars en doordat al bestaande biologische bedrijven extra grond in omschakeling nemen. De groei zat dus ook in de schaal van de bedrijven. Deze trend is in 2018 niet zichtbaar.
ontwikkeling 2014 - 2019
2014 2015 2016 2017 2018 2019
ha. bio incl. in omschakeling 55.938 59.120 61.765 69.516 71.351 75.205
Bedrijven bio incl. omschakelaars 1.600 1.801 1.831 1.930 2.010 2.076
% areaal bio Nederland 3,0 3,1 3,3 3,4 4,0 4,3
% areaal bio EU 5,7 6,2 7,0
https://bionext.nl/wat-doen-we/onderzoek/trendrapporten/ + cijfers SKAL 2019
Van het totaal areaal biologisch is in 2018 10% biologisch-dynamisch. Het BD-areaal is in 2018 met 9% gegroeid (2014 – 2018: + 12%) tot in totaal 7.581 ha. op 143 bedrijven, inclusief in omschakeling. https://www.stichtingdemeter.nl/uploads/demeter-monitor-2018-2019-webversie.b2b576.pdf
Nederland heeft een relatief klein aandeel biologische landbouw, met 4,0% in 2018 (inclusief areaal in omschakeling). In de EU als geheel was dit 7,0% (2017). In omringende landen is dit percentage hoger dan in Nederland: België 6,4%, Duitsland 8,2%, Frankrijk 6,3%, Denemarken 8,6%. Tsjechië, Estland, Zweden en Oostenrijk scoren boven de 10%; Oostenrijk is EU-koploper met 24% (cijfers 2017, waarschijnlijk zonder ha. in omschakeling). Gezien het relatief lage percentage bio in Nederland en de sterk groeiende vraag (volgende dia) lijkt er volop ruimte voor verdere groei.
oor een overzicht van de ontwikkeling van de biologische landbouw in de EU zie https://read.ifoam-eu.org/publication/ifoam-eu-annual-report-2018/organic-in-europe-at-a-glance/#block_5d078cddaa39e ,wereldwijd zie https://shop.fibl.org/chde/mwdownloads/download/link/id/1202/
6.3.2 ontwikkeling afzet biologisch
Ook de omzet van bio-producten groeit de afgelopen jaren flink. Tussen 2006 en 2016 verdrievoudigde de omzet van biologische producten. W.b. volume en omzetgroei lopen de supermarkten voorop.
Het totaal aandeel biologisch in de afzet van levensmiddelen is eind 2018 gestegen naar 4,7%, de groei van de totale omzet biologisch was in 2018 8,4%. Vanaf 2016 is de afzet via Foodservice (bezorgdiensten, catering e.d.) sterk gegroeid. De biologische speciaalzaken verliezen echter geleidelijk marktaandeel. De totale afzet biologisch is gegroeid met 8,4 % naar ruim anderhalf miljard euro.
Bionext verwacht voor de komende 5 jaar opnieuw een verdubbeling. Een marktaandeel van rond de 10% lijkt bij voortzetting van de huidige ontwikkeling rond 2025 haalbaar. https://bionext.nl/wat-doen-we/onderzoek/trendrapporten/
Gezien de groei in de omzet dreigen er aanbod-tekorten en een groeiende afhankelijkheid van import van biologische producten; dit terwijl Nederland voor een aantal -primaire- producten ook exportland is. De afzet binnen de totale EU was in 2017 36,3 miljard euro, een groei van 19 % (wereldwijd 33 %). De exportkansen zijn dus aanzienlijk.