x min. leestijd
De Wiki Circulaire Glastuinbouw focust op zes belangrijke materiaalstromen die gebruikt worden in kassen voor de productie van planten, groente en fruit: meststoffen, groeimedia, CO2, biomassa, plastic en water. In het onderstaande materiaalstroomdiagram is voor een tomatenteelt in Nederland te zien hoeveel van deze productiemiddelen het bedrijf instromen, en hoe deze er weer uit komen. De hoeveelheden worden uitgedrukt in gram productiemiddel per kg tomaat. Voorbeeld: er wordt in totaal 11,627 gram water (≈ 11.6 liter) gebruikt om 1 kg tomaat te produceren.
| Urgent |
|---|
Let op: binnen 1 type materiaalstroom (bijvoorbeeld water) kan de grootte van verschillende stromen worden vergeleken. Zo is bijvoorbeeld te zien dat van de meststoffen, kalium het meest gebruikt wordt en magnesium het minst. Tussen verschillende materiaalstromen kan de grootte van stromen niet worden vergeleken. Deze visualisatiemethode is gekozen omdat water veruit de grootste stroom is, waardoor de andere materiaalstromen verwaarloosbaar klein zouden zijn als ze in relatie tot water zouden worden afgebeeld. |
Van data naar materiaalstroomdiagram naar inzichten
Metnaar acties
Door data te verzamelen van materiaalstromen kunnen we diagrammen maken zoals het bovenstaande voorbeeld voor een tomatenteelt. Maar wat kunnen we vervolgens met zo’n diagram en wat heeft het te maken met circulariteit?
Ten eerste kunnen we met behulp van het bovenstaande materiaalstroomdiagram kunnen we tot enkele inzichten komen zoals:
Het meeste water verlaat de kas door de luchtramen als verdamping van het gewas.
Een aanzienlijk deel van de meststoffen komt terecht in de stengels en bladeren.
Slechts een heel klein deel van de gedoseerde CO2 wordt vastgelegd in tomaten.
Veel productiemiddelen raken met elkaar vermengt zoals de steenwolmat die aan het einde van de teelt ook water, meststoffen (en wortels!) bevat.
Op basis van dit soort inzichten kunnen we uitdagingen en kansen identificeren om materiaalkringlopen de glastuinbouw circulair te sluitenmaken. Als we de
| Uitvouwen | ||
|---|---|---|
| ||
Denk aan karton en papier, maar ook gewasbeschermingsmiddelen, schoonmaakproducten en tijdelijke coatings. Materialen met een langere gebruiksduur zijn bijvoorbeeld het staal, aluminium, glas en rubber waar de kas van gebouwd is. |
. |
Om innovaties te laten slagen is ‘basiskennis’ van belang; hoe groot zijn de materiaalstromen waar we het over hebben en wat gebeurt er nu mee? De verschillende stromen staan bovendien vaak niet los van elkaar en oplossingen zullen een integrale aanpak vragen. Om circulaire ideeën te ondersteunen zijn er materiaalstroomdiagrammen opgesteld voor verscheidene teelten, zoals tomaat, phalaenopsis en roos.
Dit soort overzichten geven aan wat er aan grondstoffen een kas in gaat en hoe deze eruit komen. Ook is snel te zien hoe groot stromen ten opzichte van elkaar zijn en welke materiaalstromen gemengd raken tijdens de teelt. Het bijeenbrengen en visualiseren van deze kennis vormt een sterke basis waarop gebouwd kan worden richting een circulaire glastuinbouw.
Elk van deze stromen heeft een eigen verhaal met specifieke uitdagingen en kansen:
Ook hier IPDF linken
Spring hier meteen naar de materiaalstroom waar je meer over wilt weten:
Materialen als links er in zetten:
