5.4. Regels voor omschakeling

Een gangbaar bedrijf moet eerst omschakelen voordat het echt biologisch is. Deze omschakelperiode zorgt er onder meer voor dat residuen van kunstmeststoffen en bestrijdingsmiddelen voor een groot deel uit de bodem zijn verdwenen, en dus niet meer in het biologisch product terechtkomen.

De omschakeling start met aanmelding bij Skal. Vanaf dat moment komt het bedrijf onder controle; die controle moet uiteindelijk uitwijzen of de omschakeling is gelukt en het bedrijf als biologisch kan worden gecertificeerd.

Vanaf dag één na aanmelding is de bedrijfsvoering volledig biologisch: teelt vindt volgens biologische regels plaats, en dat geldt ook voor het houden van de dieren. In de periode van omschakeling mogen de producten echter nog  niet als ‘biologisch’ worden verkocht. 

omschakeling Teelt (en grasland)

De periode van omschakeling is

• Twee jaar voor Teelt (één-tweejarige gewassen): na 24 maanden mogen de eerste gewassen als ‘biologisch’ worden gezaaid of geplant; In het tweede jaar van omschakeling mag het product wel al met de aanduiding 'in omschakeling' worden afgezet;

• Drie jaar voor overblijvende gewassen als asperges en fruitbomen (tijdstip oogst derde jaar na aanmelding).

omschakelen vee

Voor graasdieren geldt: eerst wordt het land omgeschakeld, dan de dieren. Na één jaar mag het grasland worden begraasd en gemaaid als biologisch. Vanaf dat moment is de omschakelperiode voor melkvee nog een half jaar, voor voor vlees en vleesvee een jaar. De totale omschakelperiode voor grasland duurt dus twee jaar.

Voor varkens geldt geen omschakelperiode voor een verharde uitloop, en één jaar voor een onverharde uitloop. Vanaf dag 0 worden de varkens volledig biologisch gehouden, en na een half jaar mogen ze als biologisch worden afgezet (in geval van een onverharde uitloop: een half jaar na een jaar omschakeling van de uitloop).

Voor pluimvee geldt dat de eieren en de vleeskuikens vanaf één jaar nadat begonnen is met de houderij volgens alle biologische regels als biologisch mogen worden afgezet.

omschakelplan

De omschakeling is vaak een moeilijke tijd voor bedrijven. De productie valt aanvankelijk terug en bouwt geleidelijk weer op, naar mate de bodem zich herstelt en weer als levend ecosysteem gaat functioneren. Tegelijk krijgt de ondernemer, zeker in het eerste jaar van omschakeling, nog niet de hogere prijs voor biologische producten. Voor omschakeling is overtuiging nodig, en een goed plan. Er zijn adviseurs die hierin zijn gespecialiseerd en die omschakelaars goed kunnen ondersteunen (zie voor omschakelplan en ondersteuning verder par. 6.4).