Natuurinclusieve landbouw, wat is dat?

In een natuurinclusieve landbouw houdt een ondernemer bij alle activiteiten rekening met de natuur op en rond zijn bedrijf: de (wilde) planten en dieren op zijn erf, akker, weiland, maar ook in naastgelegen bosjes of water.

  • Je kunt die natuur ontzien door bij het maaien rekening te houden met weidevogels bijvoorbeeld, of de uitspoeling van meststoffen te beperken.

  • Je kunt de natuur ook gebruiken in de bedrijfsvoering zoals bij de beheersing van ziekten en plagen met natuurlijke vijanden.

  • Door te werken aan een gezonde bodem kun je de weerbaarheid van gewassen vergroten waardoor je gezondere gewassen kunt telen. Die natuurlijke processen worden ook wel ecosysteemdiensten genoemd.

  • Je kunt de natuur een handje helpen door bloeiende akkerranden aan te leggen, houtsingels te onderhouden of actief aan weidevogelbeheer te doen.

(Kievit, foto Shutterstock)

De overheid vindt natuurinclusieve landbouw belangrijk. Uit onderzoek blijkt dat het niet goed gaat met de natuur in Nederland. Op het platteland staat de biodiversiteit in het agrarisch gebied onder druk door onder andere intensivering van de landbouw. Zo neemt de kwaliteit van de bodem af en daalt het aantal weidevogels, vlinders en bijen. Sinds 1990 is bijvoorbeeld de populatie weidevogels met 40% afgenomen.

Relatie tussen intensiviteit bedrijfsvoering en biodiversiteit (Felixx, 2016).

De wisselende prijzen, oplopende kosten en strengere eisen aan milieu en dierenwelzijn is voor de landbouw een uitdaging. De overheid wil dat de landbouw ook in de toekomst kan zorgen voor een duurzame voedselvoorziening: die rekening houdt met natuur, en die tegelijkertijd ook economisch rendabel is.


Natuurinclusieve landbouw houdt in dat je stabiele, robuuste landbouwsystemen nastreeft die bestand zijn tegen klimaatverandering, ziekten en plagen. De huidige landbouwsystemen zijn vaak gebaseerd op risicobeheersing (figuur hieronder, links): Ziekten en plagen worden bestreden en omgevingsfactoren die het bedrijfsproces kunnen beïnvloeden, worden zoveel mogelijk beperkt. In een stabiel systeem (figuur hieronder, rechts) werk je aan een veerkrachtig systeem dat gebruik maakt van biodiversiteit op het bedrijf, natuurlijke bodemprocessen of andere ecosysteemdiensten.

Kenmerkend is de verweving van landbouw en natuur. De landbouw maakt meer gebruik van de natuur waardoor de landbouw versterkt wordt. En omdat boeren meer zorg geven aan de natuur, versterk je de biodiversiteit in de natuur.



 Verder lezen: