Geperste briketten van organische materialen

Geschikt voor

Opfokzeugen | zeugen in groepen | gespeende biggen | vleesvarkens.

Koker met geperste strobriket (©WUR)

Omschrijving materiaal

Geperste briketten van organische materialen, bijvoorbeeld geperst stro of luzerne, worden in een stalen of kunststof buis geplaatst via een opening aan de bovenzijde. Via een (verstelbare) opening aan de onderzijde kunnen de varkens het organische materiaal manipuleren en stukjes van de briket afbijten. De afmeting van een briket is meestal circa 250 x 110 mm (lengte x breedte).

Er zijn briketten waar geur- en smaakstoffen aan zijn toegevoegd, zoals bijvoorbeeld melasse. Dit om het gebruik door de varkens te verhogen.

Voordelen

  • De kokers zijn eenvoudig te installeren en nemen weinig ruimte in beslag.

  • De briketten zijn makkelijk te vervangen en vergen weinig arbeid.

  • Kosten en arbeid zijn gering.

Nadelen

  • Briketten komen in beperkte mate tegemoet aan de meeste diercriteria.

  • Er zijn een aantal ‘risicofactoren’ die snel leiden tot een verminderde aantrekkelijkheid en gebruik van de briketten.  

  • Een briket is slechts goed bereikbaar voor 1-2 varkens waardoor competitie kan ontstaan.

  • Als de organische briketten in contact komen met vocht zwellen ze op en worden ze broeiplekken voor bacteriën en schimmels.

  • Na elke ronde dient de briket vervangen te worden i.v.m. overdracht ziekteverwekkers.

Aanwijzingen & Aandachtspunten

 

Plaats in het hok

Plaats bij voorkeur de koker boven de dichte vloer. Het organische materiaal dat op de grond valt is dan nog bereikbaar voor de varkens. Het nadeel is wel dat het rustgedrag van varkens verstoord wordt als ze onder de koker liggen en een varken de briket wil manipuleren.

 

Beschikbaar en bereikbaar

De opening van de koker dient op snuithoogte van het staande varken (normale stand)  te zijn. De bouw van een varken zorgt ervoor dat de kop niet makkelijk hoog opgetild of gedraaid kan worden. Aanwijzingen om gebruik en aantrekkelijkheid te vergroten:

● 'Meegroeien’ met de varkens: Gespeende biggen, vleesvarkens en opfokzeugen groeien tijdens de ronde. Een strokoker wordt meestal op één hoogte aangebracht. Om te voorkomen dat de opening aan de onderkant te laag of te hoog is, dient een koker mee te bewegen in hoogte naar gelang de grootte van de dieren.

● Briketten met enige regelmaat vervangen (in ieder geval na elke ronde). Briketten die niet meer vers zijn omdat ze bijvoorbeeld de geur van de stal aangenomen hebben (b.v. ammoniakgeur) of omdat ze vocht opgenomen hebben en hierdoor bacterie-of schimmelgroei hebben, zijn minder aantrekkelijk voor de varkens.

● Makkelijk afbijten: de koker dient zodanig afgesteld te worden dat de briketten voldoende onder uit de koker steken (1,5-2 cm of meer). Als de varkens er nauwelijks materiaal uit kunnen krijgen of af kunnen bijten, verliezen ze snel hun interesse en is de effectiviteit van het materiaal nihil.

● Briketten dienen niet te hard zijn: hoe harder de briket geperst is, hoe minder is de aantrekkelijk voor het varken. Varkens dienen stukjes te kunnen afbijten. Als het materiaal te hard is lukt dat niet.

● Meerdere kokers in één hok. Er kunnen meer varkens tegelijk bezig zijn met het materiaal als er meer kokers aanwezig zijn. Doorgaans kunnen er namelijk maar 1-2 varkens tegelijk met een briket bezig zijn. Valt er organisch materiaal op de grond dan is dit wel bereikbaar voor meer varkens. Dit kan tot onderlinge competitie/agressie leiden.

 

Diercriteria

Diercriteria

Briketten van organische materialen hebben een beperkt vermogen om staartbijten te verminderen.

 

Bezigheid

Briketten komen in beperkte mate tegemoet aan de meeste diercriteria. Daarnaast zijn er een aantal ‘risicofactoren’ die snel leiden tot een verminderde aantrekkelijkheid en gebruik van de briketten (zie ‘Beschikbaar en bereikbaar’). wordt  mede bepaald door de hoogte en de grootte van opening waaruit ze het organische materiaal kunnen manipuleren.

 

Wroetbaarheid

Varkens kunnen niet echt arbeid verrichten met de wroetschijf. Stukjes briket die op een dichte vloer liggen zijn beperkt wroetbaar.

 

Kauwbaarheid

De deeltjes die de varkens lospeuteren en afbijten van de briket zijn enigszins kauwbaar.r.

 

Afbreekbaarheid

 

Eetbaarheid

 

Veiligheid

  • Groen = Positief 

  • Rood = Negatief 

  • Oranje = heeft beperkingen

Mens & Milieu

Mens & Milieu

 

Materiaalkosten

 

Arbeidsbehoefte

 

Mestafvoer

 

 

Gezondheidsrisico

 

 

Milieurisico

  • Groen = Positief 

  • Rood = Negatief 

  • Oranje = heeft beperkingen

Bronnen

Extra beeldmateriaal

 

https://youtu.be/QB30YNCvypw

Jan Vogels licht toe hoe hij de briketten verstrekt en wat het effect is op het diergedrag.