Kunststof speeltjes

Geschikt voor

Bijtpropeller - Easyfix Astro (©WUR). Extra beeldmateriaal vind je onderaan de pagina.

Zuigende en gespeende biggen | vleesvarkens | opfok)zeugen | beren

Omschrijving materiaal

Plastic of zacht rubber bijtspeeltjes zijn er in allerlei vormen en maten. Ze zijn beperkt of niet afbreekbaar. Vaak worden ze hangend aangeboden, bijvoorbeeld aan een ketting. Voorbeelden zijn bijtballen, bijtkogels, rubber of tyleen staven/uitsteeksels, en bijtringen. Er zijn ook speeltjes met een geur. ‘Speelballen’ met uitsteeksels (egels) worden ook los op de vloer aangeboden. Ronde speelballen zijn niet meegenomen omdat ze niet bijtbaar zijn (te groot in diameter) en weinig tot geen verrijking bieden.

Voordelen

  • Indien hangend aangeboden, weinig risico voor de gezondheid van varkens.

  • Speeltjes scoren goed op de menscriteria, waaronder materiaalkosten en arbeidsbehoefte.

Nadelen

  • Aan de meeste diercriteria wordt niet of beperkt voldaan. Varkens vertonen maar enkele dagen uitgesproken interesse in speeltjes als ze nieuw zijn; ze dragen niet of nauwelijks bij aan het voorkomen van staart- en oorbijten.

  • Stukjes kunststof die afbreken en via de mest op het land terecht komen, vormen een risico voor het milieu.

 

 

 

Plaats in het hok

Hang het speelmateriaal bij voorkeur op daar waar de dieren niet mesten of rusten. Dit is aan de hokafscheiding langs de voerbak of aan de voorkant van het hok. Voor een optimaal gebruik moet het materiaal minimaal 10 cm van de wand hangen.

 

Beschikbaar en bereikbaar

Ophanghoogte van een speeltje is zodanig dat deze voor de dieren gemakkelijk bereikbaar is. Dit betekent dat de ophanghoogte is afgestemd op de kleinste dieren in het hok (bij opleg) en niet hoger is dan snuithoogte bij een varken dat normaal staat. De bouw van een varken zorgt ervoor dat de kop niet makkelijk hoog opgetild kan worden.

 

Overige aandachtspunten om het speelmateriaal aantrekkelijker en/of voor meer dieren tegelijkertijd beschikbaar te maken:

🗸 Wekelijks vervangen of rouleren van speeltjes [bron 1]:

____●  De nieuwigheid is er snel af, veelal binnen enkele dagen.

____●   Omdat varkens een geheugen hebben voor objecten is het is aan te bevelen om dezelfde objecten niet binnen 5 dagen opnieuw aan te bieden.

____●   Tussentijds schoonmaken van speeltjes leidt niet tot meer interactie van varkens met deze objecten.

🗸 Meer speeltjes aanbrengen in een hok [bron 2]:  

____●   Indien er te weinig speeltjes beschikbaar zijn kunnen meer gevechten en huidbeschadigingen ontstaan.

____●   De mate van interactie met speeltjes neemt toe als er verschillende typen objecten aan worden geboden.

____●   Enigszins verspreiden over het hok lijkt gebruik te stimuleren, aangezien varkens dan hun voorkeursplek kunnen kiezen.

🗸 Kiezen voor speeltjes waar meer dieren tegelijkertijd mee bezig kunnen zijn: Dit geeft wat meer interactie, bijvoorbeeld speeltjes met meerdere uitsteeksels of staven.

🗸  Kiezen voor materiaal dat meer vervormbaar en indrukbaar is: hierdoor neemt de kauwbaarheid toe. Het materiaal moet qua hardheid en diameter passen bij de leeftijd van de dieren, zodat varkens het goed in de bek kunnen pakken.  

🗸  Interactie/verbinding tussen varkens in meerdere hokken creëren: bijvoorbeeld met ‘wip- en schuifsystemen’.

🗸  Geuren aanbrengen die varkens aantrekkelijk vinden, en hierin wisselen om de ‘nieuwigheid’ te stimuleren. Zie ‘zintuiglijke verrijking’ voor voorbeelden van aantrekkelijke geuren. De kans bestaat wel dat speeltjes al snel de geur van stallucht aannemen, vooral door ammoniak.

Diercriteria

Diercriteria

Bezigheid

Varkens vertonen maar enkele dagen uitgesproken interesse in speeltjes. Speeltjes hebben alleen een effect op het gedrag van varkens als ze ‘nieuw’ zijn.

Wroetbaarheid

Bijtspeeltjes zijn niet wroetbaar. Ook op een losliggende ‘egel’ kan een varken niet de typerende bewegingen met de wroetschijf maken.

Kauwbaarheid

Speeltjes zijn beter bijt- en kauwbaar naarmate de hardheid afneemt. De meest effectieve speeltjes zijn daarom van zacht rubber. Hard plastic is niet kauwbaar.

Afbreekbaarheid

Eetbaarheid

Veiligheid

Veiligheid

Groen = Positief           Rood = Negatief                       Oranje = heeft beperkingen

Mens & Milieu

Mens & Milieu

Materiaalkosten

Arbeidsbehoefte

Mestafvoer

Gezondheidsrisico

Milieurisico

Groen = Positief                        Rood = Negatief                       Oranje = heeft beperkingen

Publicaties

 

Extra beeldmateriaal