1. Introductie: Waarom hernieuwbare brandstoffen voor transport

Om de klimaatdoelen te halen en in 2050 een klimaatneutrale en circulaire economie te realiseren, is een omschakeling nodig naar duurzame grondstoffen voor chemie, materialen en brandstoffen.[1] In al deze ketens moeten de huidige gebruikte fossiele grondstoffen vervangen worden. De Nederlandse overheid heeft daarom de afgelopen jaren o.a. geïnvesteerd in duurzame biomassa, zodat deze gebruikt kunnen worden in o.a. de transportsectoren.

Meer weten over waarom transportsectoren over moeten stappen van fossiele bronnen naar andere vormen en welke alternatieve vormen mogelijk zijn, ga dan naar deze kennisclip over koolstofreductie.

Meer weten over wat hernieuwbare brandstoffen uit biomassa zijn en wat er nodig is om deze als alternatief voor fossiele brandstoffen te gebruiken, ga dan naar deze kennisclip over biomassa.

Waarom biomassa als hernieuwbare brandstof als er al elektrisch vervoer is

Auto’s en bussen worden ontworpen rondom elektriciteit als energiebron. Ook zijn er experimenten met elektriciteit voor grotere vormen van transport zoals schepen en vliegtuigen. Op basis van de huidige en nabije technologie, is dit echter geen realistische oplossing voor al het transport. Dit komt omdat vliegtuigen, schepen, trucks of motoren in zwaar materieel (zoals in bouwmachines) een brandstof nodig hebben met een hoge energiedichtheid. Het grote voordeel van vloeibare en gasvormige brandstoffen is dat deze per eenheid (m3) veel energie kunnen opslaan en in te zetten zijn in huidige motoren en brandstofinfrastructuur.

De opslag van dezelfde hoeveelheid energie in een batterij neemt veel ruimte in beslag. In de ontwerpfase gaat daarom veel ruimte verloren aan een batterij. Daarnaast zijn voor batterijen schaarse metalen nodig, zoals lithium. Er wordt al wel onderzoek gedaan naar alternatieven voor het maken van batterijen, maar dit is nog zo pril en onzeker, dat het niet haalbaar is om de hele transportsector daar afhankelijk van te laten zijn. Zeker in geval van onzekerheden en krapte in de markt van deze grondstoffen zijn alternatieve opties nodig om de klimaatdoelen voor vervoer en transport te behalen.

Bovendien zou een volledig elektrisch transportsector een grote nieuwe vraag naar hernieuwbare elektriciteit vereisen. Elektriciteit wordt nu nog met veel fossiele brandstoffen opgewekt. In Nederland was in 2020 circa 27% van het totale verbruik hernieuwbare elektriciteit (CBS). Dit aandeel zal de komende jaren groter worden door de geplande uitbreiding van productiecapaciteit op basis van wind- en zonne-energie. De capaciteit vanuit hernieuwbare elektriciteit neemt zeker toe, echter, dat geldt ook voor het gebruik er van. De benodigde capaciteit voor de transportsector is er nu niet en dus moet elektriciteitsopwekking op basis van hernieuwbare bronnen nog veel verder uitgebouwd moet worden als de gehele transportsector daar afhankelijk van zou worden. Dat is een onzekere en afhankelijk toekomstbeeld dat binnen het tijdspad van de doelen niet behaald lijkt te kunnen worden. Daarom is het noodzakelijk om voor de vergroening van lucht- en scheepvaart en (zwaar)wegverkeer hernieuwbare brandstoffen en groene waterstof te ontwikkelen. [2] Zie hier voor meer over de ontwikkelingen in de markt.

Relatie met andere sectoren

De productie van hernieuwbare brandstoffen kan worden gedaan op basis van bioraffinage of electrochemische raffinage (zie hier voor meer informatie en video’s).  Dit zijn productieprocessen die ook van toepassing zijn voor chemie en materialen. Daarom draagt de omschakeling naar groene grondstoffen in de transport ook aan bij de benodigde veranderingen in chemie en materialen. In al deze ketens moeten we immers de huidige gebruikte fossiele grondstoffen vervangen.

[1] SER Sociaal Economische Raad, (2020), Biomassa in Balans, Een duurzaamheidskader voor hoogwaardige inzet van biogrondstoffen.

[2] Knotter, L. (2020). Beleidsanalyse hernieuwbare brandstoffen, ten behoeve van ontwikkelen van bouwstenen routekaart learning community hernieuwbare brandstoffen.