1.3 Bedrijfsresultaat
De opbrengst van agroforestry hangt af van verschillende aspecten, zoals de aanschaf, het onderhoud en de opbrengstderving van het akkergewas. De investeringen zitten vooral in de aanschaf en aanplant van de houtige gewassen en nieuwe mechanisatie. Bomen of struiken kosten vaak tussen €1-8 per stuk, maar walnoot is bijvoorbeeld duurder en kosten €30 per boom. Daarnaast zijn er kosten voor arbeid bij aanplant, mogelijke aankoop van boompalen en boombeschermers tegen wildvraat en nazorg zoals snoei en beregening in de eerste jaren.
Naast de economische opbrengsten levert agroforestry ook waarden die ingewikkeld zijn om direct te kwantificeren en waarderen in geld zoals verbeterde biodiversiteit, bodemkwaliteit, schadereductie, koolstofvastlegging en waterzuivering. Een deel van deze aspecten hebben een directe waarde voor jou als boer, terwijl andere juist door de maatschappij sterk gewaardeerd worden. De maatschappelijke belangstelling biedt kansen voor aanvullende beloning voor deze maatregel in de toekomst. Agroforestry is een andere manier van landbouw waarbij op een rendabele manier ruimte wordt gecreëerd voor biodiversiteit. Een goed uitgewerkt ontwerp en leergierigheid zijn twee belangrijke aspecten om het tot een succes te brengen.
Voorbeeld: Lanenteelt met hazelnoten
De toont als voorbeeld een grove begroting voor de teelt van hazelnoten per hectare. Met een opbrengst van 1750 kg noten per ha (gemiddelde van aanplant tot en met heraanplant, 35 jaar in deze berekening) en een biologische prijs van €3,50 per kg ongekraakte hazelnoten is agroforestry een financieel aantrekkelijk maatregel. Daartegenover zal de gangbare prijs wat lager liggen maar door de verdere ontwikkeling van dit teeltsysteem in Nederland kunnen ook hogere opbrengsten bereikt worden. In Frankrijk wordt gangbare opbrengsten van gemiddeld 3000 kg per ha bereikt. In de eerste jaren zijn er echter alleen kosten en geen opbrengsten van de hazelnoot. Pas in het 3e of 4e jaar kan de eerste opbrengst geoogst worden van ca. 200 kg per hectare. Tussen jaar 7 en 10 wordt het volle opbrengstniveau behaald.
Inschatting van verwachte directe kosten en opbrengsten van 1 ha hazelnootteelt gemiddeld over een omlooptijd van 35 jaar. De kosten gaan uit van machines in eigen bezit. Oogstmachines voor 5-15 ha hebben verwachte kosten van €15.000 - €20.000.
| Onderdeel | Beschrijving | € per ha | Toelichting |
Bruto-geldopbrengst (A) | Verkoop van hazelnoten | €3,50 per kg 1750 kg noten per ha | 6125 | Excl. transportkosten. Gemiddelde van 35 jaar, met 20% gewichtsverlies bij drogen. Prijsgegeven is voor biologische ongekraakte noten. |
Uitgangsmateriaal | Bomen | 1111 stuks | 143 | 3 m x 3 m plantpatroon, met €4,50 per boom. In totaal €5000 per ha, verdeeld over 35 jaar. |
Aanlegkosten | Materiaal | Boombeschermers, palen, gras-kruiden mengsel inzaaien etc. | 26 | €900 verdeeld over 35 jaar |
| Arbeid | 60 uur | 32 | €1120 verdeeld over 35 jaar |
Jaarlijkse kosten | Materiaal | 325 | ||
Toegerekende kosten (B) |
| 526 | ||
Saldo per hectare (C=A-B) |
| 5599 | ||
Arbeid | Inclusief snoei, maaien en oogst werkzaamheden | 60-70 uur | Jaarlijks bij volle productie |
Vergelijking jaarlijkse saldo en cumulatief saldo van de teelt van mais en biologische hazelnoot de eerste 10 jaar na aanplant. Na ca. 11 jaar is het cumulatieve saldo van mais (groen) en hazelnoot (blauw) op hetzelfde niveau.