31. Hoe ziet een goed fokdoel er eigenlijk uit?
Hoe ziet een goed fokdoel er eigenlijk uit?
Een goed fokdoel
- Is gericht op de toekomst
- Is concreet: het benoemt de kenmerken die men wil verbeteren en ook het niveau dat men wil bereiken;
- Geeft prioriteiten aan: welke kenmerken zijn het meest belangrijk, welke zijn minder belangrijk.
Een fokdoel kan geformuleerd zijn voor een stamboek maar ook een individuele fokker kan zijn eigen fokdoel hebben.
Over het aspect
1. Toekomstgericht
In de paardenfokkerij is het generatie-interval lang. Sportpaarden die nu geboren worden kunnen pas over acht tot tien jaar op het hoogste niveau actief zijn. Daarom is het erg belangrijk om een goed beeld te hebben van hoe de sport er over tien jaar uitziet.
Voorbeeld: een dressuurpaard moet onder andere, drie goede gangen hebben, het vermogen om te kunnen schakelen, in balans lopen, een sterk achterbeengebruik hebben, evenredig gebouwd zijn, correct zijn, front hebben en zo kan nog wel even worden door gegaan. Echter, de gebruikers van onze paarden veranderen, de sport ontwikkelt zich en de markten waarop onze paarden worden afgezet verschuiven. Andere eisen en nieuwe gebruikers kunnen meer en misschien andere andere eisen stellen aan dressuurpaarden. Misschien worden zaken als gemakkelijke 'bedienbaarheid' en een mensvriendelijk karakter wel belangrijker. Het is slechts een voorbeeld om te laten zien wat wordt bedoeld met toekomstgericht denken. In de fokkerij is het belangrijk om continu vooruit te kijken en fokkerijkeuzes daar op af te stemmen.
2. Concreet
Selectie wordt gemakkelijker als concreet is beschreven op welke kenmerken men wil letten (bijvoorbeeld: prestatie-, gezondheid- en exterieurkenmerken) en welk niveau men per kenmerk nastreeft.
De beschrijving 'een functioneel gebouwd dressuurpaard dat goed kan bewegen' is een voorbeeld van een weinig concrete omschrijving. Omschreven zal moeten worden wat precies bedoeld wordt met, bijvoorbeeld, een functioneel exterieur. Wordt dat laatste omschreven met; een rechthoeksmodel, evenredig gebouwd (gelijke lengtes voorhand, middenhand, achterhand) en een lichte hoofd-hals verbinding (enzovoort) dan worden concrete kenmerken genoemd en is een fokdoel praktisch bruikbaar geformuleerd.
3. Prioriteiten
Natuurlijk voldoen niet alle dieren op alle punten aan de richting die je met je fokdoel op wilt. Het ene dier blinkt uit in het ene kenmerk, maar is niet zo goed op het andere kenmerk, en andersom. Het is dus belangrijk om prioriteiten te stellen: welk kenmerk in je fokdoel wil je het liefst verbeteren en welk kenmerk kan nog even wachten? Het verschilt per diersoort wat de redenen zijn voor een bepaalde rangschikking in volgorde van belangrijkheid. Soms zullen economische redenen een rol spelen, soms zal het een kwestie van smaak zijn.
Een dressuurfokker zou kunnen zeggen 'paarden die op het hoogste niveau in de sport presteren, dat is waar het om gaat, al het andere vind ik ondergeschikt'. Een ander kan zeggen 'het begint bij een correct en functioneel exterieur, dat is de basis waarop ik start'. Het zijn voorbeelden van twee fokkerskeuzes. Belangrijk is dát er wordt gekozen ook door stamboeken. Zo heeft het KWPN gekozen prestatie op de eerste plaats in het fokdoel te zetten en de kenmerken die die deze prestatie ondersteunen, volgend te maken.