5.4 Meer aspecten

---

Bodemkwaliteit

Een goede bodemkwaliteit is belangrijk voor plantgezondheid en -weerbaarheid waardoor veel maatregelen ook gericht zijn op het verbeteren van de bodemkwaliteit zoals het kiezen voor een ruimer bouwplan, het toepassen van niet-kerende grondbewerking, een verhoogde organische stof aanvoer en gebruik van groenbemesters.

---

Ziekten en plagen

Maatregelen zoals robuuste rassen, slimme vruchtwisseling en het stimuleren van natuurlijke vijanden helpen ziekten en plagen op een acceptabel schadeniveau te houden. Voor bepaalde teelten zoals pootaardappelen en bollen kunnen virussen leiden tot afkeuring van het product. Bij deze gevoelige teelten is het nodig om goed na te denken over welk pakket aan ICM-maatregel hierbij past.

Open

Natuurlijke vijanden zoals lieveheersbeestjes dragen bij aan het houden van de schade op een acceptabel niveau.

Onkruid

De toepassing van ICM-maatregelen zoals slimme vruchtwisseling, robuuste rassen, zaaitechnieken (optimale zaaidiepte en zaaizaadhoeveelheid, zaaien onder compost etc.) en precisiebemesting zorgt voor minder problemen met onkruid. Daarnaast zorgt de combinatie van chemische, mechanische en ecologische beheersmaatregelen voor een verminderd risico op resistentieontwikkeling.

Biodiversiteit

ICM-maatregelen kunnen veel betekenen voor algemene en functionele biodiversiteit. De effecten op biodiversiteit van maatregelen met betrekking tot bouwplan, groenbemesters, niet-kerende grondbewerking en bemesting worden al toegelicht in de andere fiches van deze serie. De hoofdzakelijke rol van deze maatregelen is dat ze de behoefte aan bestrijdingsmiddelen kunnen verminderen door het systeem robuuster te maken.

Met name insecticiden hebben een direct toxisch effect op insecten. Doordat de meeste insecticiden niet specifiek zijn voor een bepaalde plaagsoort, kunnen veel niet-doelwit soorten en natuurlijke vijanden ook negatief beïnvloed worden. Zelfs specifieke middelen hebben vaak negatieve effecten op andere insectensoorten en werken vaak door in het voedselweb. Gerichter gebruik van insecticiden via ICM – zowel in de tijd als pleksgewijs – kan daardoor een sterk positief effect op veel insectengroepen hebben, waardoor ook insectenetende vogels zullen profiteren. Andere aspecten van ICM zouden negatief kunnen zijn voor biodiversiteit, zoals een verhoogde verstoring van de bodem bij meer mechanische onkruidbestrijding.

Emissies

Door een verminderd verbruik van bestrijdingsmiddelen komen er minder residuen van terecht in de bodem, water en lucht. Bovendien kan met precisiebemesting 15-20% minder stikstof gebruikt worden waardoor het risico op nitraatuitspoeling kleiner wordt. Afhankelijk van de opzet van de ICM-strategie kan ook de uitstoot van broeikasgassen verminderd worden en in sommige vormen meer koolstof opslaan in de bodem.

Wet- en regelgeving

Het is de verwachting dat de wet- en regelgeving de toepassing van ICM-maatregelen gaat stimuleren. Het toepassen van ICM-maatregelen is nu een van de strategieën vanuit de overheid en ook onderdeel van de Europese Farm to Fork strategie. De Europese Commissie gaat maatregelen nemen om het gebruik en risico van bestrijdingsmiddelen met 50% te verminderen in 2030. Dit willen ze doen door striktere regelgeving voor toelating en gebruik van middelen en door richtlijnen voor duurzaam gebruik van bestrijdingsmiddelen en geïntegreerde plaagbestrijding te herzien.