4.5. Hoe inteelttoename beperken?

Om te beginnen zou je kunnen overwegen om het aantal ouderdieren te vergroten. Dus niet alleen de allerbeste dieren selecteren als ouderdieren, maar ook de gewoon goede (beter dan gemiddelde) dieren. Hoever je daarin wilt gaan, hangt af van de populatieomvang. In een heel kleine populatie zul je relatief meer ouderdieren moeten gebruiken om te voorkomen dat de dieren al in een paar generaties erg aan elkaar verwant zijn. In een grote populatie is dat gevaar veel minder groot en kun je een kleiner deel van de dieren selecteren als ouderdier.

Een andere, vaak gevoelige, maatregel kan zijn om het aantal nakomelingen dat een ouderdier mag krijgen te beperken. Een individueel dier kan een heel sterke invloed krijgen op de inteelttoename. Laten we voor de duidelijkheid een heel extreem voorbeeld nemen: er zijn tien mannetjes goedgekeurd voor dekking. Maar er is één mannetje zo populair dat hij verreweg de meeste dekkingen krijgt. Dat wil zeggen dat in de volgende generatie bijna alle dieren een zoon of dochter van dat ene mannetje zijn. In daaropvolgende generaties is het niet meer mogelijk om inteelt te vermijden.
Sterker nog, dat ene mannetje was niet voor niets zo populair. Hij was gewoon heel erg goed. Dat heeft hij doorgegeven aan zijn nakomelingen en die zijn voor een groot deel ook heel goed. Dus de kans dat zonen en dochters van hem worden geselecteerd voor de fokkerij is groter dan zonen en dochters van andere mannetjes. Een maatregel om inteelttoename te beperken, is het instellen van een dekbeperking: niet meer dan zoveel dekkingen/inseminaties per jaar, of zelfs in het totale leven, van dat vaderdier. Aangezien er met dekkingen soms heel veel geld wordt verdiend, wordt een dergelijke maatregel meestal niet enthousiast ontvangen. Het valt dan ook niet mee voor een stamboek of rasvereniging om een dergelijke maatregel ingevoerd te krijgen.

Een ander type maatregel is het bepalen van de optimale bijdrage van elk ouderdier aan de volgende generatie. Er zijn speciale computerprogramma’s die dat kunnen doen. Maar ook daarbij zal het niet eenvoudig zijn om binnen fokkerijorganisaties de optimale bijdragen ook uitgevoerd te krijgen.