Interactie met de omgeving

Mensen en dieren verschillen van elkaar, maar hebben ook veel overeenkomsten. Zowel op het gebied van zintuigen, leren en communiceren als op het gebied van emoties. 

Zintuigen

Dieren en mensen nemen via hun zintuigen informatie op uit hun omgeving. De zintuigen zijn belangrijk bij het uitvoeren van gedrag en bij aanpassing aan de omgeving. Met hun zintuigen kunnen mensen en dieren onder andere zien, horen, ruiken, proeven en voelen.
De meeste zoogdier- en vogelsoorten kunnen beter horen dan mensen: hun gehoor heeft een breder bereik en zwakkere geluiden nemen ze sneller waar. De meeste zoogdieren zijn gevoelig voor chemische prikkels en kunnen goed ruiken, maar bij mensen is het ruiken relatief slecht ontwikkeld. Aan de andere kant zijn er weer weinig zoogdieren die beter kleuren kunnen zien dan de mens. Vogels daarentegen zien even goed of zelfs beter dan mensen en kunnen meer kleuren onderscheiden.

Communicatie

Door te communiceren wisselen dieren signalen en prikkels uit. Het kunnen communiceren is belangrijk voor dieren om hun sociale gedrag te kunnen uiten. Communicatie is bijvoorbeeld nodig om twee partners bij elkaar te brengen. Bij eenden geeft het poetsen van het mannetje aan dat hij interesse heeft in het vrouwtje. Ook het leven in groepen is alleen mogelijk als dieren met elkaar communiceren. Communicatie bestaat uit het uiten van verschillende geluiden, maar ook bewegingen en lichaamstaal worden ingezet om te communiceren. Een hond die een gevecht verliest, neemt een lage houding aan en toont zijn keel. De keel is zijn zwakste plek. De hond geeft met dat gedrag dus een sterk signaal van onderwerping af.

Leren

Doordat dieren en mensen informatie uit de omgeving opnemen en communiceren, zijn ze in staat om te leren. Door te leren kunnen zowel mensen als dieren hun gedrag ontwikkelen of aanpassen. Een vogel zingt, omdat hij dat heeft geleerd van zijn ouders. Een kip vindt het in eerste instantie vervelend om opgepakt te worden, maar is daar na een tijdje aan gewend. Als een kat een paar keer een blikje voer heeft gekregen, kan hij in het vervolg gaan miauwen als je het blikje openmaakt. De kat heeft geleerd het blikje te associëren met eten. Zo leren dieren dus. Je kunt dieren door ze te trainen gewenst gedrag aanleren.

Emoties

Mensen kunnen emoties als plezier, opwinding, pijn en frustratie ervaren en daar ook uiting aan geven. In hoeverre dieren emoties ervaren, is niet altijd duidelijk. Een dier kan immers niet vertellen of opschrijven hoe hij zich voelt. Er zijn echter wel steeds meer aanwijzingen dat mensen en dieren vergelijkbare emoties kennen. Omdat de hersenstructuren en hersenprocessen van mensen en gewervelde dieren veel op elkaar lijken, wordt ervan uitgegaan dat ze ook vergelijkbare emoties hebben. Het is echter niet aangetoond dat dieren emoties ook op dezelfde manier ervaren.